Ayurveda'ya Göre Beden Tipleri

Aşağıdaki sorular, beden tipinizi öğrenmek için yüzde yüz kesinlikte olmasa bile, büyük ölçüde fikir verir. Bu soruları dikkatle okuyup, hangi maddenin size ne kadar uyduğunu doğru bir şekilde cevaplamaya çalışın. Bütün soruların sonucunda çıkan toplam puanı, her bir dosha tipi için ayrı ayrı yazın. Sorgulama bölümü sonunda, bunların nasıl olduğu detaylı olarak anlatılacaktır.

Ayurveda “dosha” olarak adlandırılan üç yaşam enerjisi tipi bulunur;

Vata-Dosha
Pitta-Dosha
Kapha-Dosha

Her insanda egemen olan bir, bazen iki, hatta ender olarak üç dosha vardır. Bu doshalar kişiye bütün önemli özelliklerini verirler, böylece hiç kimse bir diğerinin aynı olmaz. Eğer bu doshalar dengeden çıkarsa, artarsa azalırsa hastalıkların yolu açılmış olur. Mükemmel bir sağlık için kişinin kendi beden tipini, yani dosha tipini bilmesi çok önemlidir.

Doshaların Özellikleri:

1. VATA Dosha: Değişken, kuru, hafif, soğuk ince, hareketli, hızlı ve serttir.

Diğer dosha’lara liderlik edici ve genel olarak hastalıklara en çok yol açıcıdır. Vücutta enerji ve hareketi sağlar. Sinir sistemini yönlendirir. Vücuttaki bütün hareketleri kontrol eder. Nefes alıp verme, bağırsakların boşaltımı ve idrar yolarının faaliyetleri hep Vata Dosha tarafından yönetilir.

Anormal çalıştığında veya arttığında; sinirlilik, gerginlik, dinlenememe, yorgunluk, kuruluk, kabızlık, ağrı, gaz, üşüme, endişe ve kasların seyirmesi gibi durumlar ortaya çıkar.

2. PİTTA Dosha: Sıcaklık, keskinlik, hafif yağlılık, sıvılık, ekşiliktir. 

Sindirimi kontrol eder, metabolizmayı yönetir. İştah, susuzluk, ısı dengesi, görme, cildin yapısı ve rengi, entelekt dengesi, hayattan aldığınız keyif, neşe eğlence Pitta Dosha tarafından yönetilir.

Dengede olmazsa, aşırı sıcak hissi, yanma hissi,cilt problemleri, ülser, kötü koku, direnç kaybı, görme problemleri, aşırı acıkma-susama, yüzde kızarıklık, kolay kızma hali, asabiyet, kızgınlık ve öfke oluşur.

3. KAPHA Dosha: Yağlılık, ağırlık, yavaşlık, yumuşaklık, parlaklık, sağlamlık, ve tatlılıktır.

Vücutta dayanıklığı ve yapıyı oluşturur. Sağlamlık, ağırlık, direnme gücü ve canlılık verir. Nemlenmeyi ve yağlanmayı; tüm fizyolojinin ve eklemlerin bütünlüğünü sağlar. İyileşme gücü, bağışlama duygusu, cesaret, asalet, şefkat verir.

Anormal çalıştığında, ağırlığa, şişmanlığa, aşırı yavaşlamaya, durağanlığa, depresyona, aşırı mukus salgılamaya, bütün alerjik durumlara, kaşınma ve aşırı uyku haline yol açar.

Bu testi yaparken belirsizlik hissettiyseniz, kendinizi hiçbir kategoriye oturtamıyorsanız, sizde, Vata özellikleri ön plandadır.

Bu Testi Nasıl Değerlendireceksiniz?

Puanlamanın sonucunda tek dosha tipli olanların (Vata, Pitta, Kapha) puanlarının diğer dosha tipi puanlarına göre oldukça yüksek olması söz konusudur. Çift dosha tipli olanlar, iki dosha puanının birbirine yakın veya eşit olduğu durumlardır. Biraz daha diğerine hakim olan dosha önde söylenir. 

Vata - Pitta’da, Vata özellikleri daha fazladır, ancak Pitta da belirgindir.

Pitta - Vata’da ise Pitta özellikleri daha fazla ancak Vata da belirgindir.

Örneğin, bu testi yapan iki kişinin birinde Vata: 85, Pitta: 65, Kapha: 55 bulunmuş olsun. Bu kişinin beden tipi; Vata olarak nitelendirilir. İkinci bir kişide ise Vata: 45, Pitta: 60, Kapha: 45 bulunmuşsa, bu kişide Pitta özellikleri ön plandadır.

Birinci örnekteki kişinin dosha özellikleri Vata olmasına rağmen Pitta’sının kuvveti, ön özelliği Pitta olan, ikinci örneğe göre daha fazladır.

Birinci örnekteki kişinin dosha özellikleri genelde çok kuvvetli demektir. İkinci örnekteki kişideyse her üç dosha daha zayıf düzeyde demektir.

Bir Ayurveda hekimi için, dosha’ların keskinlik düzeyi ve kuvveti tedavide büyük önem taşımaktadır. Bir dosha özelliği artarken otomatik olarak diğer dosha özellikleri azalır. Bir kişi, saf olarak tek bir dosha tipi olabileceği gibi, daha önce bahsettiğimiz gibi, çift dosha karakteri de gösterebilir. Böylelikle çift özellikli insan, değişken karakter dediğimiz pek çok kişiyi hatırlatır.

Nasıl puanlandıracağız?

Bu madde bana çok uyuyor: 5 puan

Bu madde bana uyuyor: 4 puan

Bu madde bana bazen uyuyor: 3 puan

Bu madde bana nadiren uyar: 2 puan

Bu madde bana uymaz: 1 puan

Bu maddenin benimle hiçbir ilgisi yoktur: 0 puan

Aşağıdaki her bir soruya 0'dan 5'e kadar  puan verin.

VATA BEDEN TİPİ

1. Yeni şeyleri her zaman çabuk öğrenirim.

2. İyi ezberliyemem, ezberlesem bile hafızam kuvvetli değildir, kolay unuturum.

3. Karar vermekte zorlanırım.

4. İşimi ve faaliyetlerimi genelde büyük bir hevesle yaparım.

5. Kolay endişelenir ve sıkıntıya düşerim.

6. Doğal yapım çok kuvvetli ve hayat doludur.

7. Hızlı konuşurum ve arkadaşlarım benim konuşkan olduğumu söylerler.

8. Ruh halim çok kolay değişir ve biraz duygusalımdır.

9. Zihnim çok aktiftir, hatta bazen hiç durmaz. Aynı zamanda çok yaratıcıyımdır.

10. Kolay öğrenir ve kolay unuturum.

11. Soğuk havaya dayanıksızım, sevmem.

12. Cildim özellikle kışın kuruma eğilimindedir.

13. Genelde ince bir vücut yapım vardır.

14. Kolay kilo almam.

15. Yürüdüğüm zamanki karakteristik özelliğim hızlı ve çabuktur.

16. Gaza eğilimim vardır ve kolay kabız olurum.

17. Genelde uykuya zor dalarım, gece uykum hafiftir.

18. Kendi kendime bırakıldığım zaman, yemek ve uyku alışkanlıklarım düzensizdir.

19. Hareketlerim hızlı ve aktiftir, enerji birdenbire patlak verir.

20. Kolay heyecanlanırım.

21. Genelde ellerim ve ayaklarım soğuktur.

Aşağıdaki her bir soruya 0'dan 5'e kadar  puan verin.

PİTTA BEDEN TİPİ

1. İradem çok kuvvetlidir, bir dereceye kadar güçlüyümdür.

2. Birçok insana göre sıcak hava beni daha çok rahatsız eder veya yorgun düşerim.

3. Her zaman belli etmesem bile kolay kızar, öfkelenirim.

4. Faaliyetlerimde aşırı derecede titiz ve düzenliyimdir.

5. Kolay sabırsızlanırım.

6. Çok iştahlıyımdır, kendimi engellemezsem çok miktarda yiyebilirim.

7. Kendimi çok etkili ve yeterli bulurum.

8. Başkalarının soğuk bulduğu mekanlar bana sıcak gelir.

9. Kolay öfkelenir ama sonra çabuk sakinleşirim.

10. Ayrıntılarda çok titizimdir.

11. Bunlardan biri veya birkaçı benim saç yapıma uyar. Erken beyazlayan veya dökülen, ince, düz, zarif saç. Sarışın, kızıl, kumral saç rengi.

12. Pek çok insan beni inatçı olarak kabul eder.

13. Eğer bir öğünü kaçırırsam veya yemek saatini geciktirirsem rahatsız olurum.

14. Dondurma gibi soğuk yiyecek ve içecekleri çok severim.

15. Meydan okumak hoşuma gider ve bir şey istediğim zaman onu elde etmek için çok azimliyimdir.

16. Acılı ve baharatlı yiyecekler bana dokunur.

17. Anlaşmazlıklarda olmam gerektiği kadar hoşgörülü değilimdir.

18. Hem başkalarını, hem de kendimi eleştiririm.

19. Bağırsaklarım çok düzenli bir şekilde boşalır, kabızlıktansa yumuşak dışkılama eğilimim vardır.

20. Kolay terlerim. 

Aşağıdaki her bir soruya 0'dan 5'e kadar  puan verin.

KAPHA BEDEN TİPİ

1. Önemli bir rahatsızlık olmadan çok rahat öğün atlayabilirim.

2. Çok derin uyurum.

3. Soğuk ve nemli hava beni rahatsız eder.

4. Diğer insanlar kadar hızlı öğrenmem, fakat çok iyi aklımda tutarım ve güçlü bir hafızam vardır.

5. Saçım kalın, koyu ve dalgaladır.

6. Pek çok insana göre daha kolay kilo alırım ve daha zor veririm.

7. Ertesi gün kendimi iyi hissetmem için en az sekiz saat uyumam gerekir.

8. Genelde sakinimdir, kolay öfkelenmem.

9. İri, sağlam bir vücut yapım vardır.

10. Fazla uyumaya eğilimim vardır, sabah kalkınca hemen ayılamam, kendimi sersemlemiş hissederim, sabahları tutuk ve yavaşımdır.

11. İş yaparken doğal halim daha relaks ve daha sakindir.

12. Tombullaşmaya eğilimim vardır, kolay yağlanırım.

13. Şu sözler beni iyi tanımlar: sakin, tatlı huylu, sevgi dolu, muhabbetli ve bağışlayıcı.

14. Fiziksel olarak çok güçlü ve dayanıklıyımdır. Sabit bir enerji düzeyim vardır.

15. Uysal ve sakin huyluyumdur. Kolay sinirlenmem.

16. Sindirimim yavaş olduğundan yemeklerden sonra kendimi ağır hissederim.

17. Aşırı mukus, balgam, şişme, astım ödem veya sinüs problemlerine eğilimim vardır.

18. Hafif soluk olan yumuşak, pürüzsüz bir cildim vardır.

19. Yemeklerimi yavaş yerim, faaliyetlerimde yavaş ve düzenliyimdir.

20. Yavaş ve ölçülü yürürüm.