Güneş lekeleri cildi yıpratır!

Yazın güneşten korunulmaması sonucunda, vücudun hassas ve savunmasız kalan bölgelerinde melasma, çiller ve lentigo gibi değişik tipte kahverengi lekeler oluşabilir. Çok farklı çeşitte, büyüklük, derinlik ve koyulukta cilt lekeleri mevcuttur. Kızgın güneş, mevcut lekeleri koyulaştırmanın yanında yeni leke oluşmasına da sebep olur.

Esmerlerde daha belirgin ve derindir

Lekeler cildin üzerinde melanin pigmentlerinin birikmesiyle oluşur. En sık yüz, göğüs, sırt, kol ve bacakta görülür. Melasma yüz bölgesinde, üst dudak, yanaklar ve alın gibi bölgelerde gözlenir.Esmerlerde, cilde renk veren melanin oranı açık renkli olanlara göre daha fazladır. Dolayısıyla leke sorunu esmerlerde daha belirgin ve derindir.

Cilt lekelerini yanlış kozmetikler, hamilelik , hormon tedavileri, tiroit hastalıkları, bazı cilt hastalıkları ve ilaçlar tetikler. Sivilce izi, batık kıllar, cilt yaraları ve lekeler oluşturabilir.

Güneş lekesi tedavisi nasıldır?

Güneş lekelerini yeni oluştuklarında, derinleşmeden tedavi etmek çok önemlidir. Lekelerin ne zaman oluştuğu, büyüklüğü, yeri, derinliği ve yoğunluğu uygulanacak tedavi yöntemini belirler. Dermatoloji hekimi lekenizin cinsine bakarak size uygun olan tedavi seçeneğine karar vermektedir. Çiller ve kahverengi yaşlılık lekeleri genelde bir ya da iki seanslık tedaviyle başarılı bir şekilde tedavi edilirken, daha derin lekeler ve komplike lezyonlar tedaviye dirençli olabilmektedir.

Güneş lekelerinde, leke açıcı kremler, kimyasal peeling, enzimatik peeling, mezoterapi, plazma yani PRP işlemleri, karbon peeling, lazer tedavileri tercih edilir. Bu işlemler tek başına ya da kombine uygulanır. Güneş lekeleri (melazma) şikâyeti olanların düzenli olarak yaz kış, hayat boyu güneşten koruyucu ürünler kullanmaları gerekir. Güneşten koruyucu kullanırken bile çok fazla direk güneşe maruz kalınmamalı, şapka, gözlük takılmalıdır. 

Güneş koruyucu mutlaka kullanılmalı

Leke tedavisinde renk açıcı kremler hidrokinon, retinoik asit, azeleik asit, kojik asit, arbutin ve glikolik asit gibi maddeler içerir. Bu maddeleri içeren ürünler tek başına kullanılabileceği gibi birbirleriyle kombine şekilde de kullanılabilir. Tedavinin mutlak dermatolog kontrolünde olması gerekir. Tedavide alınacak cevap iki ay sonra kendini belli etmeye başlar. Bu ürünler mutlaka güneş koruyucuyla birlikte dikkatli kullanılmalıdır.

Peeling, leke tedavisinde başvurulan bir diğer yöntemdir. Özellikle derin yerleşimli olduğu düşünülen lekelerde peeling yöntemi, meyve asitli ya da TCA peeling şeklinde olabilir. Amaç, hem deride lekeli olan hücrelerin soyularak atılmasını sağlamak hem de ciltteki renk üretimini baskılamaktır. Bu işlemleri kesinlikle cilt doktorları uygulamalıdır. Çok agresif ve yanlış uygulamalar lekeyi tetikler.

Derin lekeler tamamen kaybolmaz

PRP yöntemi leke tedavisinde 2 ila 4 haftalık aralarla 3-4 seans yapılması gerekir. Cildi yoğun şekilde onaran PRP yöntemi ve leke lazerlerinin birlikte kullanılması lekelerin kaybolmasını veya azalmasını sağlar. Aynı zamanda cildin gençleşmesine de katkıda bulunur.
Leke tedavisinde kullanılan lazerler, soyarak veya renk hücrelerini (melanosit) tahrip ederek etkili olmaktadır. Leke tedavisinde kullanılan en etkin ve güvenli lazer türü Q-Switch Nd:YAG, fraxionel lazerlerdir. Tedaviden sonraki 1-2 ay içinde cilt renginde koyulaşma veya açılma olabilir. Tedavinin etkisi tamamen kayboluncaya ve cilt rengi normale dönene kadar tedavi edilen bölge güneşten korunmalıdır. Yaşlılık lekeleri, yaygın leke ve çiller, çoğunlukla tek seanstan sonra kaybolur. Bazı lekeler için ikinci veya üçüncü seanslar gerekli olabilmektedir. Derin lekeler oldukça dirençlidir ve tamamen kaybolmaz. Yine de lazerle leke tedavisi uygulamasından sonra renkleri önemli oranda açılır. Özellikle Sonbahar Kış ve İlkbaharda tedavi yapılması daha uygundur.

Lazer ve karbon peeling işlemleri ile güneşin neden olduğu lekelerle birlikte, ciltteki kırışıklıklar, sarkmalar ve solgun görünümde kaybolur..

Leke tedavisinde çok dikkatli olunmalıdır. Lekelerde artış veya kısa sürede lekelerde tekrarlama görülebilmektedir. Tedavi sonrası yeni güneş lekelerinin oluşabileceği ve güneşten ömür boyu korunmanın gerekliliği unutulmamalıdır. Tedavi bitmiş olsa dahi lekelerin tekrar etmemeleri için dört mevsim güneşten korunmak gerekir.

Dermatoloji Uzm. Dr. Emine Özge Ayabakan