×
Film yapımcılarının telif hakları
Paylaş
Eser sahiplerinin, oyuncuların ve set çalışanlarının emeğiyle yaratılan filmlerin meydana gelmesindeki, sinema salonlarında, televizyon kanallarında, dijital mecralarda biz izleyicilere ulaşmasındaki önemli aktörlerden biri, film yapımcıları. Her ne kadar bir sinema filminin eser sahipleri yönetmen, senaryo yazarı, diyalog yazarı ve özgün müzik bestecisi ise de; bu eserlerin oyuncular tarafından icra edilmesi, oyuncular tarafından icra edilen sahnelerin kaydedilmesi, işte tüm bu organizasyonu sağlayan, eser sahiplerini, oyuncuları ve tüm set çalışanlarını bir araya getiren, yapımın ekonomik riskini üstelenen yapımcının da haklarının korunması oldukça önemli. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre eser sahibinden ve icracı sanatçıdan mali hakları kullanma yetkisini devralması şartıyla yapımcılar bağlantılı hak sahibi sıfatıyla mali haklara sahip oluyor. İşte bu yazıda film yapımcılarının mali hakları, bu haklara hangi şartlarda sahip olabilecekleri, haklarının ihlali halinde başvurabilecekleri yasal yollar anlatılacak.
Film yapımcılarının mali hakları neler?
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 80. maddesinde göre; filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları, eser sahiplerinden ve icracı sanatçılardan mali hakları kullanma yetkisini devraldıktan sonra yine aynı kanunda belirtilen birtakım haklara sahip oluyor. İşte bu haklar film yapımcılarının mali hakları.
Yapımcıların mali hakları; yapımın doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi hususlarında izin verme veya yasaklama hakları, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine izin verme hakları, yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış yapımların aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakları, yapımın telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin verme veya yasaklama hakları.
Ancak yapımcıların bu haklara sahip olabilmesi için eser sahiplerinden ve oyunculardan mali hakları kullanma yetkisini devralması gerek. Bu devir sözleşmelerinin geçerli olabilmesi için, yazılı yapılması ve sözleşmede devredilen hakların tek tek belirtilmesi gerekeceği ise unutulmamalı.
Bununla beraber bir yapımın yapımcısının kim olduğu konusunda yaşanabilecek olası bir ihtilafın önüne geçmek adına kanun bir karine getirmiş. Buna göre bir sinema eserinde, olağan şekilde adı bulunan gerçek veya tüzel kişi aksine bir kanıt bulunmadıkça filmin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcı olarak kabul ediliyor.
Film yapımcılarının mali hakları ihlal edildiğinde başvurabilecekleri yasal yollar neler?
Film yapımcıları, bağlantılı hak sahibi sıfatıyla sahip oldukları kanundan doğan haklarının ihlal edilmesi halinde tecavüzün refi, tecavüzün meni ile tazminat davası haklarından faydalanabilirler. Ayrıca bu hakların ihlali suç da teşkil ettiğinden şartları mevcutsa Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayette de bulunabilirler.
Paylaş
