130-160 puan aralığı, üstün zekayı gösteriyor

Kimi zaman ailelerin merakı kimi zaman ise uzman gereksinimi dolayısı ile çocuklara zeka testi yapılır. Peki, zeka testi süreci nasıl gerçekleşir, sonuçlar nasıl hesaplanır? Bu konu hakkında ailelerin merakını, Pedagog Elif İpek verdiği bilgilerle gideriyor.

Zeka testi, beynin farklı işlevlerini ölçerek yapılan, performansa dayalı bir testtir. Dünyada uygulanan farklı testler olmasına rağmen Türkiye’de çoğunlukla, uluslararası alanda güvenirliği ve Türkiye’ye uyarlaması yapılmış olan Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölceği (WISC) uygulanır. Testin uygulama öğretimlerini Türk Psikologlar Derneği yürütmekte ve sertifikalandırmaktadır.

TESTİN SÜRESİ YAŞA GÖRE FAKLILIK GÖSTERİR

Test, 6-16 yaş grubundaki çocuk ve gençlere uygulanabilir. Soru-cevap ve masa başında yapılan uygulamalar yoluyla yapılır, yaklaşık 1 saat sürer fakat bu sure, yaşa göre farklılık gösterebilir. Test, zeka puanını bulmaya yarasa da uzmanlar tarafından daha çok çocuğun yaşadığı özgül öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, zekaya bağlı öğrenme problemleri gibi sıkıntıları tanımlamaya yardımda veya rehabilitasyon, eğitim programı hazırlamada kullanılır.

Test sonucunda eğitim geçmişi ve kültürel etmenlere bağlı sözel beceriler ve sözel olmayan somut durumlara verilen tepkiler yoluyla performans becerileri ölçülür ve bu beceriler zeka puanının elde edilmesini sağlar. Sözel ve performans becerilerin birbirleriyle olan ilişkisi, zeka puanından daha önemli bir veridir. Çünkü, testin uygulanmasını engelleyen özgül öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, ruhsal problem, geç konuşma gibi durumlar sonucu olumsuz etkileyebilir ve çocuk bu alanlarda eğitime tabi tutulur ve test tekrar edilirse sözel beceriler ve performans becerileri yükseleceğinden, çocuk teste daha yüksek beceri ile katılır, zeka puanı ise yükselir.

Aileler eğitim sonrası yapılan ikinci testte zeka puanının yükselmesini, çocuğun zekasının arttığı yönünde yorumlarlar fakat zeka arttırılabilir veya düşürebilir bir yapıda değildir. Testin zekaya bağlı performans ile ölçülmesi, eğitim sürecinde performansı etkileyen olumsuz durumun ortadan kalkması test sonucunu da etkiler.

İŞTE PUANLAR VE ANLAMLARI

Test sonucunda elde edilen 0-24 puan aralığı zihinsel engeli, 25-44 puan aralığı öğretilebilir zihin engelini, 45-75 puan aralığı eğitilebilir zihinsel engeli, 76-89 puan aralığı alt sınır zekayı, 90-110 puan aralığı normal zekayı, 111-129 puan aralığı parlak zekayı, 130-160 puan aralığı üstün zekayı, 160 ve üstü puan ise dahiliği gösterir.

Test tekrarı gereken durumlarda, en az 6 ay beklenmelidir fakat 1 yıl aralık ile yapılması çok daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesini sağlar. Test, devlet hastanelerinde yapılabildiği gibi özel merkezlerde de uygulanabilir.