Dünya Astım Günü

Astım sık görülen bir hastalıktır

Astım çocukların en sık görülen kronik hastalığıdır. Ülkemizdeki sıklığı, bölgelere göre değişmekle birlikte % 10 civarındadır. Başka bir deyişle, her on çocuktan birinde astım belirtiler gösteren nefes boruları bulunmaktadır. Aileden genlerle taşınan bu özellik, olumsuz çevre etkenleri ile birleşince hastalık belirtileri vermektedir. Artan hava kirliliği ve ikinci el sigara dumanı en önemli tetikleyicilerdir. Anneannesi sigara içen çocukların annesi sigara içmese bile genlerde olan değişikliğin aktarılması ile astım olabildiği bilimsel olarak gösterilmiştir. Ayrıca üçüncü el sigara dumanının da astıma neden olduğu deneysel hayvan modelleriyle ortaya konmuştur. Tütün dumanı emmiş tekstil malzemeleri ile bir arada duran deney hayvanları astım belirtileri göstermektedir.

Dumansız hava sahası yasaları astım krizlerini azaltır

Kapalı alanlarda sigara içmenin yasaklanması ülkemizde de birçok başka ülkede de acile başvuran astım nöbetlerini % 10 oranında azaltmıştır. Yasaların iyi uygulanmasıyla görülen bu olumlu sağlık etkisi, yasaların ihlali ile de tersine dönmektedir. Ülkemizde sanki hiç kapalı alan sigara yasağı yokmuş gibi davranan ikram endüstrisi astım nöbetlerini yeniden artmasına sebep olabilecektir.

Astım korkulacak bir hastalık değildir

Astım akciğer içindeki hava yollarının belirli aralıklarla daralması ve nefes almayı zorlaştıran mikrobik olmayan iltihabi, tedavi edilebilir, kontrol edilebilir bir hastalıktır. Günümüzde son derece etkili kontrol edici ilaçlar vardır. Ancak bu ilaçların iltihabı baskılaması için düzenli kullanımı gereklidir. Kontrol edici ilaçları kullanmayıp, sadece nefes darlığı sırasında rahatlatıcı kullanmak hastalığın daha şiddetlenmesine neden olur. Tedavi olmayan hastaların soluk borularında yapısal değişmeler olmakta ve hastalık kronikleşmektedir. Hastalığı tanısı konduğunda kabul etmek ve tedavisini uygun sürdürmek sağlıklı bir yaşam sağlar.

Astımdan korkuyoruz ve yüzleşemiyoruz

Astım binlerce yıldır bilinen bir hastalıktır. Son yarım yüzyılda hastalığın nasıl oluştuğunu anlamak ve daha iyi tedavi etmek üzere çok sayıda tıbbi araştırmalar yapılarak hastalara umut verecek gelişmeler sağlanmıştır. Bununla birlikte, “astım” halk arasında solunum yetmezliği ile karıştırılarak, korkulan bir hastalık ismi olmaya devam etmektedir. Mavi nefes açıcı aerosol ilacın reçete edilmesi hasta ve ailesinin dehşete düşmesine sebep olmaktadır. Hastalar astım olmadıklarını söyleyecek hekim bulmak için dolaşmaya devam etmektedirler.

Kullandığınız ilaç zaten astım ilacı olabilir

Astım olan çocukların bir kısmı enfeksiyon ile uyarılan ataklar sırasında buhar şeklinde kortizon ve soluk borusu gevşetici ilaçlar kullanmaktadırlar. Nebülizatör adı verilen ilaçları buharlaştıran cihazlar ancak önemli solunum hastalıkları sırasında kullanılır. Bir çok evde küçük elektrikli eşyalar arasında yerini alan bu cihazların neden kullanıldığının açıkça söylenmesi gereklidir. Hiç bir gribin buhar şeklinde ilaç ile tedavi edilmediğini bilerek bu ilaçlar verilen çocukların ailelerinin korkmadan, hastalıkla yüzleşmeleri ve hekimlerine hastalığın tam adını sormaları gereklidir.

Dünya astım gününde sizleri hastalığı, tanımaya, anlamaya, önlemeye, tedavisini etkin yapmaya davet ediyorum.