Tekrarlayan düşüklerin nedeni hasarlı spermler olabilir mi?

Müstakbel anne ve baba için son derece yıkıcı sonuçları olan tekrarlayan gebelik kaybında en önemli risk faktörü ileri anne yaşıdır. Bunun yanı sıra genetik bozukluklar, hormonal düzensizlikler ve rahim yapısındaki değişiklikler de tekrarlayan gebelik kaybına neden olabilir. Ancak tekrarlayan gebelik kaybı olan çiftlerin sadece yarısında bu durumu izah edebilecek bazı faktörler tespit edilebilmekte ve hastaların yarısında herhangi bir sorun bulunamamaktadır.

İngiltere’de yapılan yeni bir araştırma, sadece annedeki sorunlardan kaynaklı olduğu varsayılan tekrarlayan gebelik kayıplarının bir kısmının altında yatan asıl sebebin spermlerdeki DNA hasarı olabileceğini ortaya koydu. Tekrarlayan gebelik kaybı yaşayan kadınların eşlerini inceleyen Londra’daki Imperial College araştırmacıları, bu erkeklerdeki sperm DNA hasar seviyesinin belirgin biçimde artmış olduğunu kaydetti. Hamileliğin 20. haftasından önce ortaya çıkan ve 3 kereden fazla tekrarlayan gebelik kayıplarına 50 kadında bir rastlandığını belirten araştırmacılar, bu durumun şimdiye dek sadece kadına bağlı rahatsızlıklardan kaynaklandığının sanıldığını belirttiler. Araştırma verilerinin bu yanlış algıyı sarsar nitelikte olduğunun altını çizen İngiliz bilim insanları, erkek sperm kalitesinin de tekrarlayan gebelik kaybında önemli bir rol oynadığını kaydettiler.

Araştırmalarında partnerleri tekrarlayan düşük yapmış 50 erkekten aldıkları spermleri, eşleri sağlıklı doğum yapmış 60 erkeğin spermleriyle karşılaştıran uzmanlar, eşleri tekrarlı düşük yapan erkeklerin spermlerinde DNA hasarı olduğunu tespit ettiler. Spermlerde izlenen bu DNA kırılmalarına “serbest radikaller” olarak bilinen zararlı maddelerin yol açabileceğini belirten araştırmacılar, spermi bakterilerden korumada önemli rol oynayan bu toksik moleküllerin menide yüksek oranda bulunmasının sperme zarar verebileceğinin altı çizdiler. Çoklu düşük yaşamış kadınların partnerlerinde bu serbest radikallerin yoğunluğunun normalden 4 kat fazla olduğunu hatırlatan araştırmacılar, tekrarlayan gebelik kaybı yaşayan kadınlarının eşlerinin de ürolojik muayeneden geçmesi gerektiğini kaydettiler.

Her ne kadar bu araştırma verilerinin daha fazla gebelik kaybı yaşamış çiftlerin dahil edildiği geniş kapsamlı çalışmalar ile teyit edilmesi gerekliyse de, bu bulgular DNA hasarını önleyerek gebelik kaybı riskini azaltacak ilaçların geliştirilmesine ışık tutuyor. Tekrarlayan düşüklerin sadece kadınlardaki bir soruna bağlı olduğuna dair geleneksel kanıyı sarsan araştırmacılar, erkeklerin spermlerinin oynadığı rolün göz ardı edilmemesi gerektiğini ve DNA hasarını azaltabilecek ilaçların geliştirilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Son zamanlarda bu tür ilaçların üretilmesine yönelik çalışmalar olduğunu kaydeden araştırmacılar, çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerin yaşam koşullarını iyileştirmeleri gerektiğinin altını çiziyorlar. Fazla kilolardan kurtulmak, sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, uyku kalitesini iyileştirmek ve stresten uzak durmanın sperm DNA hasarının önüne geçebileceğini kaydeden bilim insanları, anti-oksidan tedavilerin de bu süreçte yardımcı olabileceğini hatırlatıyorlar.

Referanslar
1. Zheng WW, Song G, Wang QL, Liu SW, Zhu XL, Deng SM, Zhong A, Tan YM, Tan Y. Sperm DNA damage has a negative effect on early embryonic development following in vitro fertilization. Asian J Androl. 2018 Jan-Feb;20(1):75-79. doi: 10.4103/aja.aja_19_17.
2. Bisht S, Dada R. Oxidative stress: Major executioner in disease pathology, role in sperm DNA damage and preventive strategies. Front Biosci (Schol Ed). 2017 Jun 1;9:420-447. Review.
3. Robinson L, Gallos ID, Conner SJ, Rajkhowa M, Miller D, Lewis S, Kirkman-Brown J, Coomarasamy A. The effect of sperm DNA fragmentation on miscarriage rates: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod. 2012 Oct;27(10):2908-17. doi: 10.1093/humrep/des261. Epub 2012 Jul 12. Review.
4. Zidi-Jrah I, Hajlaoui A, Mougou-Zerelli S, Kammoun M, Meniaoui I, Sallem A, Brahem S, Fekih M, Bibi M, Saad A, Ibala-Romdhane S. Relationship between sperm aneuploidy, sperm DNA integrity, chromatin packaging, traditional semen parameters, and recurrent pregnancy loss. Fertil Steril. 2016 Jan;105(1):58-64. doi: 10.1016/j.fertnstert.2015.09.041. Epub 2015 Oct 19.