Sonbahar hastalıklarını yakından tanıyalım

Sonbaharda havanın soğuması ve kirliliğin artması gibi etkenler, birçok hastalığın ortaya çıkmasına sebep olur. Aile Sağlığı Uzmanı Dr. Ebru Talum Gürpınar, özellikle bu mevsimde sık rastlanan hastalıkları ve bunlardan korunma yollarını anlattı.

Sonbahar hastalıkları hangileri?

Nezle: Çok çeşitli virüslerin neden olduğu bir üst solunum yolları enfeksiyonudur. Soğuk algınlığı ismi ile de bilinir, oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Burun akıntısı, hapşırma ve burun tıkanıklığı ile başlar. Nezle ve buna bağlı burun tıkanıklığı, sonbahar aylarında çocuklarda da en sık görülen rahatsızlıktır. iyi tedavi edilmediğinde orta kulak iltihabına, sinüzite veya bronşite yol açabilir. Nezle tedavisi oldukça basittir. Burun açıcı ilaçlar, şurup veya damla 2-3 gün kullanılmalı, antibiyotiğe hemen başlanmamalıdır.

Gribal enfeksiyonlar: İnfluenza A, B, Parainfluenza, Adenovirusler ve bunun gibi birçok viral etken gribal enfeksiyonlara yol açabilir. Nezleden farklı olarak yüksek ateş ve tüm vücut kırgınlığı ile seyreder. Hastaların özellikle bağışıklık sistemi çökkün ise üzerine gelen ikincil enfeksiyonlar nedeniyle çok tehlikeli hatta ölümcül sonuçlara yol açabilir. Grip, aşı ile korunulabilen bir hastalıktır. Hastalığın toplumda yayılmasını önlemek ve risk grubu olarak adlandırılan insanları korumak için her yıl grip aşısı yapılması oldukça yerinde olur.

Sinüzit: Burun etrafındaki sinüs adı verilen boşlukların iltihaplanmasıdır. Baş ağrısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı ve ağız kokusu yapabilir. Ateş de olabilir.

Farenjit: Boğaz bölgesinin iltihabıdır. Boğaz kızarmıştır, yanma ve ağrı vardır. Yutkunmak güçleşmiştir. Ateş, halsizlik ve boyundaki lenf bezlerinde büyüme de olabilir.

Tonsillit: Bademciklerin iltihabıdır. Bademcikler büyük, şiş ve kızarmıştır. çok yüksek ateşe neden olabilen bir hastalıktır. Çocuklarda sıklıkla rahatsızlığa sebep olabilir. İlerleyen bademcik iltihaplarında çocuk derhal doktora götürülmeli ve enfeksiyon uygun antibiotik ile temizlenmelidir.

Otit: Orta kulak iltihabıdır. Alerjik bünyeli çocuklarda daha sık görülür. Kulak ağrısı, kulakta dolgunluk ve kulak yolundan akıntı ile beraber kuru öksürük de vardır. Orta kulak iltihapları çocukluk çağında en sık görülen hastalıklardandır. En çok sonbahar ve ilkbahar aylarında görülür. Orta kulak iltihabı iyi tedavi edilmezse kronikleşir ve işitme kaybı gibi kalıcı arızalar bırakırlar. Bazen de iltihap, komşu dokulara yayılarak daha ciddi hastalıklara yol açabilir.

Larenjit: Gırtlağın ve ses tellerinin iltihabıdır. En önemli belirtisi ses kısıklığı, sesin çatallı veya boğuk olmasıdır. Bazı hastaların sesi hiç çıkmayabilir. Çocuklarda solunum güçlüğü ve nefes darlığına da yol açabilir.

Trakeit: Ana nefes borusunun iltihabıdır. Larenjitle birlikte de olabilir. Tipik belirtileri şiddetli kuru öksürük ve öksürükle beraber göğüs kemiği arkasında yırtılırcasına bir ağrı olmasıdır.

Bronşit: Bronşların iltihabıdır. Belirtiler çoğu zaman soğuk algınlığını takiben ortaya çıkar. İlk günlerde kuru olan öksürük daha sonra balgam çıkarma ile birliktedir.

Astım: Her yaşta görülebilen bir hastalık olmakla beraber çocuklarda daha fazla rastlanır. Krizler halinde gelen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı ile karakterizedir. Krizlerin başlıca nedeni alerjenler ve virüslerdir.

Zatürre: Akciğer dokusunun iltihabıdır. Üşüme, titreme, yüksek ateş ve öksürükle başlar. Erken tanınması çok önemlidir. Uygun antibiyotik tedavisi ile tamamen düzelen bir hastalıktır. Bazı risk gruplarının; örneğin ameliyat ile dalağı alınmış olan kişilerin, yaşlıların, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı olanların Pnömoni aşısı yaptırmaları gereklidir.

Sonbahar hastalıklarından korunmak için…

• Ellerinizi yıkayın: Ellerinizi kurallara uygun bir şekilde sık sık yıkayın.
• Havasız kalmayın: Kapalı mekanlardan, havalandırması iyi olmayan yerlerden uzak durun.
• Doğru giyinin: Mevsime uygun giyinin; ne çok ince ne de çok kalın kıyafetler tercih edin.
• Isıyı ayarlayın: Ortam ısısını normal zamanda 25, uyku sırasında 22 derece tutmaya özen gösterin.
• Kalabalığa girmeyin: Artan grip salgınlarında; hastalarla yakın temastan kaçının, aynı ortamda kalmamaya dikkat edin.
• Grip aşısı yaptırın: Her yıl düzenli olarak ekim- kasım aylarında grip aşısı yaptırın.
• Bardağınızı ayırın: Özellikle ofislerde ve okullarda; kalem, kitap, bilgisayar ve bardak gibi özel eşyaları ortak kullanmayın.
• Kağıt mendil kullanın: Mendilleri tek kullanımlık olarak tüketin.
• Bilinçli beslenin: Özellikle meyve ve sebze tüketmeye özen gösterin, bol sıvı ve su tüketin.
• Spor yapın: Düzenli egzersiz yapın.
• Düzenli uyuyun: Günde 5-7 saat etkin bir uyku sizi zinde tutacaktır.