Vajinismus nedir, nasıl tedavi edilir?

Genelde vajinismus ilk cinsel ilişki denenmesi ile birlikte oluşur. İlişki sırasında bu bölgelerde yanma, ağrı, sızlama, batma gibi ciddi huzursuzluk veren belirtiler meydana gelir.

Bu kasılma kontrol dışında olduğundan vajinusmus şikayeti olan bir kadının eğitim almadan ve tedavi olmadan bunu kontrol etmesi mümkün değildir. Hatta çoğu kadının cinsel ilişki öncesi böyle bir durumdan haberi bile yoktur. Cinsel ilişki başlangıcında meydana gelen bu kasılma, temas biter bitmez kendiliğinden geçer.

Vajinismus çok sık olan bir durum mu?

Vajinismus olan hastalar bunun sadece kendi sorunu olduğunu düşünür ve anlatmaktan utanır, çekinirler. Oysaki bu sorun sanıldığı kadar az değildir. Hatta toplumumuzda, değişen şiddetlerde olmakla birlikte vajinismus hastalığının her 10 kadından birinde görüldüğü söylenmektedir. Bu çiftlerin pek çoğunda yıllarca cinsel ilişki olmadan evlilik devam eder. Bazı çiftler kendi kendine sorunun üstesinden gelmeye çalışır, başkasının duymasından bilmesinden utanır, bu nedenle doktora da gitmek istemez. Çiftler uzun süre sonra genelde çocuk sahibi olmak istediklerinde tedavi arayışına girer.

İlişki esnasında oluşan her ağrı vajinismus mudur?

Hayır, değildir. Ara sıra her kadında cinsel ilişkide şiddetli olmayan ağrı görülebilir. Bu ağrının pek çok farklı nedeni olabilir. Ancak sürekli ve her ilişkide ciddi ağrı ortaya çıkması cinsel yaşamı negatif etkileyen bir durum olarak karşımıza çıkar. Bu normal bir durum değildir, tedavi edilmesi gerekir.

Vajinismus nedenleri neler olabilir?

İlişkiye girememe sebepleri araştırıldığında aslında bilinçaltına yerleşmiş pek çok fikrin ve endişenin kadında cinsellikle alakalı tabuların meydana gelmesine neden olduğunu görürüz.

Vajinanın normalden çok küçük veya dar olduğu, vajina girişindeki kızlık zarının aşırı kalın olduğu ve bunun gibi inanışlar kadınların bilinçaltında oluşturdukları mekanizmalardır. Bu nedenlerle bu hastalarda farklı ameliyatlar ve ilaç tedavileri uygulanır ancak bu tedavilerin pek çoğundan herhangi bir sonuç alınamaz. Çünkü asıl sorun vajinayı çevreleyen kasların istemsiz ve aşırı kasılmasıdır. Bu problemi halletmeden yapılacak tedaviler sadece geçici çözümler olacaktır.

Bunlarla birlikte cinsel yaşama çok erken yaşta başlayanlarda, cinselliğe ayıp-günah olarak bakan toplumlarda, fiziksel ve psikolojik olarak hazır olmadan cinsellikle tanışan kadınlarda, cinsel birliktelikle hastalık kapma korkusu olanlarda ve kulaktan dolma ilk gece hikayeleri nedeniyle vajinismus problemi gelişebilir. Erken yaşta gördüğü veya işittiği bir şeyden kaynaklanan travmaları hasta genelde hatırlamaz. Ama bunlar bilinçaltına yerleşir. Bu nedenle küçük yaştaki kız çocuklarının yanında “nasıl olsa anlamaz” diye düşünülerek her şey konuşulmamalı, çocuklar gerekmediği sürece kadın doğum muayenesine getirilmemeli, doğum vb. olaylardan ve ortamlardan olabildiğince uzak tutulmalıdır.

Görüldüğü üzere vajinismus hastalığının nerdeyse tamamının temelinde psikolojik faktörler rol oynamaktadır. Sadece çok küçük bir kısmında vajinada perde gibi fiziksel nedenler ilişkiye girememeye neden olabilir. Bunlar da hastada yapılan ilk muayenede tespit edilir ve tedavi ile düzeltilir.

Vajinismus muyum?

Eşinizle bir türlü birlikte olamıyorsanız, tam birliktelik esnasında kasılıyorsanız ve eşinizi geri itiyorsanız, her seferinde aynı durumları yaşıyorsanız, eşinize karşı mahcup oluyor ve kendinizi eksik hissetmeye başlıyorsanız, vajinismus olabilirsiniz.

Bazen çiftlerde birliktelik olmuş gibi hissedilir ama tam bir birliktelik olmaz ya da ciddi ağrı nedeniyle kısmi bir birliktelik olur. Bu durumlarda acaba vajinismus muyum diye aklınıza gelebilir. Vajinismus belirtilerini bilirseniz vajinismus olup olmadığınıza daha rahat karar verebilirsiniz. Bu belirtiler şöyledir:

- Cinsel ilişkiye girmenin zor, zevksiz ve ağrılı gerçekleşmesi

- Tam ilişkinin veya tam cinsel birleşmenin olamaması

- İlişki esnasında vajinal kasılmayla beraber yanma, batma, ağrı

- Nedeni tam olarak açıklanamayan ilişki esnasında oluşan ağrı

- Ağrıdan ve/veya başarısız ilişki girişimlerinden dolayı cinsel ilişkiyi reddetme

- İlişki esnasında vücudun diğer kas gruplarında kasılma (sırt-bel, bacak kasları, bacakları kapama), ilişkide nefesi tutma, nefes alamama

Vajinismus olan kadınlarda ayrıca vajinal tampon kullanmada zorluk, vajinanın içine doğru parmağını yerleştirememe, tıbbi nedenlerden dolayı kullanılması gereken vajinal krem, vajinal fitil ve vajinal ilaçları kullanamamak, jinekolojik muayene olamamak, vajinal ultrasona girememe veya zorlanarak girme gibi şikayetler olur.

Bu belirtilerinin bir kısmı ya da tamamı bir arada bulunabilir. Bu vajinismus belirtileri devam ettiği sürece, eğer tedaviyi ertelerseniz aile içi stresiniz daha da artacaktır. Başlangıçta hassas bir şekilde bu olaya yaklaşan eşiniz de zamanla sabrını kaybedecektir. Bu nedenle bu vajinismus belirtileri olan kadınların zaman kaybetmeden vajinismus tedavisiyle ilgilenen bir kadın doğum uzmanına başvurmaları uygun olur.

Bu çiftlerden kendiliğinden normal cinsel hayata dönenler azdır. Vajinal ilişki zorlamayla gerçekleşse bile, sonrasında her ilişkide sürekli kasılma ve ağrı oluşacak ve bu durum kadınlarda uzun dönemde başta cinsel isteksizlik ve ağrı olmak üzere ömür boyu devam eden cinsel sorunlara neden olacaktır.

Bu nedenlerle çiftlerin vajinismus tedavisi için bir kadın doğum uzmanından yardım alması önemlidir. Bu hem tedavi sürecini kısaltır ve çiftlerin stresini azaltır, hem de evlilikte uzun dönemde oluşabilecek cinsel sorunların engellenmesini sağlar.  Mutlu ve huzurlu bir evliliğin, düzgün bir cinsel yaşamla bağlantısı açıktır.

Vajinismusun tedavisi başarısı çok yüksek bir durumdur

Tedaviye uyum sağlanması ve devam edilmesi halinde başarı nerdeyse %100’dür. Tedavinin amacı cinsel ilişkiyi engelleyen vajinayı saran pelvik taban kaslarının istem dışı kasılmasını kontrol altına almaktır. Böylece tamamen ağrısız ve sorunsuz cinsel ilişki mümkün olacaktır. Vajinismus tedavisi bazı aşamalardan ve basamaklardan oluşur. Aşama kaydedildikçe bir sonraki basamağa geçilir. Hastadan hastaya uygulanacak basamaklar ve geçiş hızı değişmekle beraber kabaca tedavide yapılanlar şunlardır:

Öncelikle çiftlere vajinismusun ne olduğu anlatılır. Vajina anatomisi, istem dışı kasılmanın neden olduğu cinsel ağrı ve ilişkide yaşanan zorluklardan ve bunların nedenlerinden bahsedilir. Böylece hasta vajinismusu bilir, cinsel sağlık konusunda bilgi sahibi olur.

Tedavi yöntemleri, vajinismus egzersizleri, aile içi ilişkiler, eşlerin sürecin yönetilmesindeki rolleri anlatılır.

Hastanın geçmişi irdelenerek eskiden yaşanmış travmatik olaylar, olumsuz anılar, yanlış bilgilendirmeler, düşünceler, negatif duygular ve vajinismus nedenleri araştırılır. Hastaya genital anatomi ve kızlık zarı hakkında bilgi verilir, kendi anatomisini tanıması için bazı egzersizler öğretilir.

Cinsel ilişkinin basamakları, ilk ilişkide oluşabilecek ağrı, hangi ağrının normal olduğu konusunda bilgi verilir. İstemsiz vajinal kasılmayla ilgili, kas kontrolünü sağlayacak şekilde hastaya eğitim verilir. İlişkide ne zaman gevşeme ne zaman kasılma olacağı, gevşeme ve kasılmayı kontrol etme öğretilir. Vajinaya girişi kolaylaştıracak egzersizler (pamuk uçlu çubuk, tampon, parmak egzersizleri, vajinal dilatatörler) hakkında hastaya bilgi verilir. Bir süre sonra vajinaya giriş kolaylaşır ve istemsiz kasılmalar minimuma iner.

Çiftlere ağrısız cinsel ilişki için vajinayı ve pelvik tabanı saran kaslardaki gerginliği azaltacak, çiftleri yakınlaştıracak teknikler, dokunma egzersizleri hassas noktaları tespit etmeyle ilgili eğitim verilir. Tüm bu süreçte cinsel ilişki, tedavi aşamaları tamamlanana kadar yasaklanır.

Tedavinizi ertelemeyin

Vajinismus sadece kadınların değil, çiftlerin ortak rahatsızlığıdır. İlişkiye girememe korku ve endişesiyle eşlerin birbirini suçlaması doğru değildir. Vajinismus tedavi sürecinde karşılıklı anlayış ve destek, bu sorunun atlatılmasında dikkat edilecek en önemli davranışlardır. Bu süreçte hekimler en büyük yardımcınız olacaktır. Sorunlarınızı ertelemeyiniz. Ertelediğiniz sorunlar sizlere daha büyük ve farklı problemler olarak geri dönecektir.