Premenstruel sendrom (PMS) ile ilgili merak edilenler

Adet kanamasıyla beraber hormon değerleri bazal seviyelere iner. Bu hormon değerlerindeki bu iniş-çıkışlar bazı kadınlarda semptomlara neden olur. Buna premenstruel sendrom denir.

PMS yumurtlama zamanından sonra başlayan ve adetin başlamasıyla azalan semptomlardan oluşur. Bu semptomlar kişiden kişiye değişmekle birlikte genelde hafif seyreder. Nadiren kişiyi günlük hayatını etkileyecek, işinden-sosyal hayatından alıkoyacak şiddette olur.

PMS daha çok kimde görülür?

PMS dünyada bütün kültürlerde ve kadınlarda görülebilir. Yapılan bir çalışmada kadınların yüzde 88'inde değişik düzeylerde PMS bozukluğuna rastlanmıştır. Yaş ilerledikçe PMS’ye bağlı şikayetler azalmaktadır. Annesinde PMS bulguları olan kızlarda bu durumun oluşma ihtimali daha fazladır. Bu da rahatsızlığın genetik bir yatkınlıkla ilgili olabileceği ama aynı zamanda öğrenilmiş bir reaksiyon da olabileceği ihtimalini akla getirmektedir.

Adet öncesi sendrom yaşayan kadınlar hangi şikayetle gelir?

PMS olan kadınlarda daha çok göğüslerde ağrı, gerginlik ya da adet öncesi kilo alma problemlerine rastlanır. Karın ağrısı, karın şişliği, gaz, sindirim sistemi bozuklukları, kabızlık, ishal, iştah değişiklikleri, baş ağrısı, halsizlik, uykusuzluk, kas-eklem ağrıları, bulantı gibi şikayetler de olabilir. Bu sendromu yaşayanların şikayetleri farklı kültürlere göre değişkenlik gösterir. Uzakdoğulu kadınlar daha çok ağrı şikayetiyle gelirken gelişmiş toplumlarda ise huy değişiklikleri, depresyon en sık bulgudur.

PMS'nin duygusal bozuklukları nelerdir?

En sık görülen durum depressif- bir anda değişen ruh hali, ani ve aşırı sinirlilik durumudur. Çoğu kadın bu dönemde gerginlik, duygusallık, alınganlık, konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık hali yaşar. Bazı kadınlarda geçici hafıza kaybı bile meydana gelebilir.

PMS'nin nedenleri?

PMS'nin adet döngüsünden kaynaklandığını biliyoruz ama nedenleri tam olarak açıklayamıyoruz. Yumurtlamayı engelleyen bazı hormonların verilmesi halinde PMS'de gerileme oluşur, menopoz sonrası PMS olmaz. Bu nedenle üreme hormonlarının veya bunlara bağlı değişikliklerin PMS’den sorumlu olduğu düşünülmektedir. Ancak bunun neden bazı kadınlarda olduğu, bazılarında olmadığı, farklı bulguların neden kaynaklandığı tam olarak açıklanamamıştır. Bazı araştırmacılar kalsiyum ve magnezyum dengesindeki bozukluğun PMS şikayetlerine yol açtığını savunmuştur. Kalsiyum ve magnezyumun eksikliği de ve fazlalığı da PMS bozukluğuna sebep olabilmektedir.

PMS tedavisi nasıl yapılır?

PMS'nin adet döngüsüyle ilgili olduğu için kesin bir tedavisi yoktur. Semptomları azaltmaya yönelik önerilen tedaviler vardır:

• Diyet-vitamin desteği: Adet öncesinde taze sebze ve meyvelerin tüketilmesi, tuzun azaltılması, kafein alımının kesilmesi PMS şikayetlerini azaltır. Fazla yağ kullanımı bu süreci olumsuz etkilemektedir. Bazı vitaminlerin, kalsiyum, magnezyum ve multi vitaminlerin takviye olarak verilmesi PMS belirtilerini azaltmada fayda sağlayabilir. Özellikle E-vitamini meme hassasiyeti şikayetinde ciddi azalma sağlar.

• Egzersiz: Her gün yapılan 30 dakikalık yürüyüş, açma germe hareketleri, yoga PMS şikayetlerini azaltmada faydalı olur.

• İlaçlar: Diyet ve egzersizden fayda görmeyen, şikayetleri şiddetli olan kadınlarda ilaç tedavisi uygulanır. Kullanılacak ilaçlar kişinin şikayetine göre değişir. En sık kullanılan ilaçlar antidepresanlar, ağrı kesiciler, idrar söktürücüler ve hormonların etkilerini baskılayan tedavilerdir.