Bebeğin tek memeden emme sorunsalı

İnsan bedeninde tıpkı gözler, kaşlar gibi bazen memeler de simetrik olmayabilir, bu gayet normaldir. Bazen bir memenin ucu, diğerine göre daha çıkıntılı olur ve bebek kolaylıkla kavrar, diğerinin düz, içe çökük ya da meme başının yenidoğanın ağzına göre büyük ve uzun kalmasından kaynaklı, bebek kolay olanı seçer, diğerinde ağlar, huzursuzlanır ya da almaz. Bebeğin aldığı meme daha çok süt üretirken, diğerinde süt azalır.

Öneri olarak; süt azlığını önlemek için diğer memeyi de tıpkı emzirirmişçesine sağabilirsiniz (çok sık değil), sağdığınız sütü; bebeğin kilo almı tek memeden beslenmeyle yeterliyse, buzluğa atabilir ya da bağış yapabilirsiniz. Biberon kullanmaksızın, kaşık, damla, enjektör ya da bardakla bebeğinize verebilirsiniz.

BAZEN SADECE DAHA GÜVENLİ HİSSETTİĞİ İÇİN

Bazen bebekler, annenin daha rahat ettiği tarafta, annenin sakinliğine bağlı o tarafta daha rahat ve güvenli hisseder. Diğer tarafta anne pek rahat edemiyor ya da panik içinde emziriyorsa, bebek almak istemeyebilir. Mesela doğum sonrası serum takılı olan kolundaki rahatsızlık, bebeği güvenli tutmasına engel olup, bebeğin o tarafı red etmesine sebebiyet verebilir.

Anneye Ait Durumlar

Bazen meme küçültme ya da büyütme operasyonlarında, oksitosin refleksini uyaran sinir, istemeden zarar görmüş olabilir. Bu refleks yok ise bebek ne kadar çekerse çeksin, süt transferi güç olabilir. Bazen sinir zedelenmesi tek taraflı olur ve bebek o taraftan almak istemeyebilir. Bazen bu refleksin red edilen memede yokluğu gibi aşırı fazla oluşu da sorun yaratabilir. Son bölümde neler yapabileceğinize yer verilmiştir.

Mastit gibi bir enfeksiyon geçirdiğinde, o taraftaki sütün tadı biraz daha tuzlu olacağından, almak istemeyebilir.

Ya da tıpkı parmaklarımız, kaşlarımız gibi memeler de asimetrik olabilir (Biri diğerine göre daha büyük olabilir). Sütün daha fazla depolandığı memeyi tercih edip, sütü depolayan hücrelerin az olduğu diğer memeden almak istemeyebilir.

Bazen reddedilen memedeki piersingler, benler ya da tüylerde bebeği rahatsız edebilir.

Nadiren meme kanseri, tek taraflı meme almama nedeni olabilir.

BAZEN SORUN TAMAMEN DUYGUSALDIR

Tek teraflı meme başı çatlakları, enfeksiyonları, annenin ağrısının olmasına ve emzirirken yüksek sesle ani tepki vermesi de bebeğin o memeyi red etmesine yol açabilir.

Bebeğa Ait Durumlar

Bazen tortikolis gibi, makat doğum, vakumla doğum gibi durumlarda yüz ve boyun sinirlerindeki zedelenmeye bağlı, bebek başını zedelenmiş tarafa döndürdüğünde ağrı duyabilir ve o memeden almak istemeyebilir. İstemediği taraftaki kulak enfeksiyonu, bebeğin burnunun tıkalı olması gibi durumlar ağrı ya da emerken zorlanmaya yol açabilir.

“TUMMY TİME” EGZERSİZİ

Bu tür sinir zedelenmelerinde, evde annenin “tummy time” adı verilen egzersizi uygulaması, sinirlerin güçlenmesini sağlar. “Tummy time”, bebeğin annenin gözetiminde; yüzüstü yatırılarak, başını tutmaya çalışması egzersizidir. Oyuncakların yakınına konarak, uzanmaya çalışması yoluyla egzersiz süresi arttırılabilir. Ya da her bez değişiminde 1-2 dk süre ile anne bebeğini yüzüstü pozisyonda tutarak, sinirleri güçlendirmeye destek verebilir.

İLK BULUŞMADA ÇOK NAZİK OLUN

Bazen bebek doğduktan sonraki ilk emzirme deneyimi kötü ise, o memeyi red edebiliyor. Özellikle emmesi sonlanmadan anne memesinden ayrılınca bu durum “ayrılma travmasına” neden olabiliyor ve o memeyle ilgili hafızasında olumsuz kayıtlar sebebiyle bebekler red edebiliyor. Mesela emmesi bitmeden, kilo ve boy ölçümü ya da hepatit aşısı için memeden alınması gibi… Sağlık problemleri nedeniyle uzun süre annesinden ayrı kalmış bebeklerde de sık rastlanabiliyor bu duruma.

İLK DENEYİMDE ANNE-BEBEĞİ RAHATSIZ ETMEYİN

O nedenle bebeğin doğar doğmaz anne karnına bırakılarak ten tene teması ilk emzirme sonlana kadar sürmeli, bu temas kesintisiz olmalı, sağlık personeli bu İLK deneyimi yarıda kesecek dış faktörleri kontrol altına almalıdır. Annelerde hastaneye verecekleri doğum planı talep listesine özellikle bu konuyu eklemelidir.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ-NE YAPABİLİRİM?

Öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi için uluslararası kurul sertifikalı bir emzirme danışmanı ile görüşün, güvenli bir tutuş için emzirme pozisyonlarını mümkünse doğum öncesi dönemde öğrenerek, emzirme eğitimleri alın.

Altta yatan herhangi bir sağlık probleminin belirlenmesi için hekiminizden yardım isteyin.

Evde yapabildiğiniz en uzun süre ile gün içinde sık sık bebeği çıplak olarak memenize koyun, tensel temas yapın ve “arkaya yaslanarak” emzirme pozisyonu deneyin. Bir gün, iki gün, üç gün… Sabırla aynı uygulamayı tekrar sayısını arttırarak deneyin, bebeğin o memeyi koklamasına, yalamasına, oynamasına, dokunmasına izin verin ve yılmayın.
Birlite banyo yaparak, o memede suyun içinde güvenli ve keyifli olmasını sağlayacak şekilde suda vakit geçirin, banyo sonrası yine o memeye (emmeye zorlamadan) koyun.

Loş ışıklı, gürültüsüz bir odada, anne karnı sesleri dinleterek ve genelde uykuya dalarken ya da yeni uyanmak üzereyken emzirin.

Tercih edilmeyen memeyi her emzirme sonrası 5-10 dakika pompalayabilirsiniz.

Emzirmeye küçük taraftan başlayabilirsiniz, bebekler emzirme başlangıcında güçlü çekerler ancak bebeğin çok acıkmamış olmasına özen gösterin, ağlaması çok aç olduğunun göstergesidir, genelde acıkmaya belirtilerini gözlemlediğinizde memeye verin (elini, ayağını oynatma, dudak ve dil şapırtıları, aranma gibi)

Eğer istemediği memede ağlamaya başlıyorsa; önce büyük memeyi verin (süt akımı başlayınca pozisyonunu hiç değiştirmeden küçük memeye geçin. Mesela çapraz tutuş pozisyonunda başlayıp, bebeği diğer tarafa aynı pozisyonda kaydırarak, futbol topu pozisyonuna geçin).

Değişik pozisyonlar deneyin, özellikle kulak enfeksiyonu olmadığına eminseniz, yatarak emzirebilirsiniz. Deneme-yanılma yöntemi ile sizin için en faydalı emzirme pozisyonunu bulun.

Küçük tarafı iki katı daha fazla emzirin, mesela eğer her emzirmede tek meme veriyorsanız, üst üste iki emzirmede küçük tarafı, sonraki emzirmede büyük tarafı ve bir sonraki emzirmede iki kez üst üste küçük tarafı verin.

Küçük tarafı yürürken, sallanırken, dans ederek, küçük ritimlerle sallanarak emzirin.

Eğer meme başından kaynaklı bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, tek taraflı silikon uçla emzirmeyi deneyin.

Eğer istemediği tarafta emerken boğulurmuşçasına öksürerek memeyi çıkarıyorsa, aşırı süt akım refleksi olabilir. Emzirme öncesi biraz pompa yaparak, memeyi biraz boşaltınki, bebeğe aniden süt akmasın.

Eğer estetik açıdan memenin boyut farkı sizi çok rahatsız ediyorsa, göğüs pedleriyle küçük olanı destekleyebilirsiniz.

İster pompa yapmayarak, o memenin süt yapımının sonlanmasına izin verir, ister pompalayarak süt devamlılığını sağlayabilirsiniz. Her iki şekilde de sıkça emzirirseniz, tek memeden bile bebeğiniz yeterli kiloyu alabilir. Siz yeterli aşkla besleyin sevgili anne...