Paylaş
Ebeveynleri için çocuklarının başarısızlığı çoğunlukla korkutucu bir kavram. Çünkü onların yaptıkları her şeyde başarılı olduklarını görmek istiyorlar. Bu bazen bir ödevi tamamlamak, bazen de bir spor müsabakası sonucu almak olabilir. Ama her ne olursa olsun, çocuklarının başarıyı elde etmesi anne-babalar için öncelikli. Bu öncelikli istek için anne-babalar, çocuklarının başarısızlık riskini gördüklerinde bu riski ortadan kaldırmak için sürekli hatırlatan olurlar, bazen kişisel asistan olurlar. Ya da daha da kötüsü, ebeveynler yeterki çocukları başarı elde etsin diye aldatıcı yollara başvururlar. Ne yazıkki!
Çocukları başarısızlıktan kurtarmak neden yarardan çok zarar verir?
Her anne-baba şüphesiz iyi niyetlidir. Çocuğunun mutlu olmasını, kendini sevmesini ve başarısıyla gurur duymayı ister. Ancak çocuklar başarısız olmanın nasıl bir şey olduğunu yaşamadıklarında, hatalarından ders alma fırsatını kaçırırlar ve gelecekte yaşanabilecek bir başarısızlıkta nasıl davranacaklarını öğrenemezler. Risk almaktan kaçınırlar, özgüvenlerini kaybederler ve sorunlarla yüzleşmeye cesaret edemezler. Ya da daha da kötüsü, çocuğunuzu kurtardığınızda ve başarısızlıktan koruduğunuzda, çocuğunuz her şeyin yolunda gittiğine ve hayat boyu da gideceğine inanmaya başlayabilir. Ancak hepimiz biliyoruzki başarısızlığın, sorunların, engellerin olmadığı bir dünya yok.
Sürekli olarak zorlayıcı durumlardan kurtarılan çocuklar, başarısız olabilecekleri durumlardan kaçınmaya yatkın olurlar. Sonucunda başarıyı garanti göremedikleri durumlara girişmek istemezler. Gelecek yıllarda, bir sorun yaşadıklarında ve sorunu çözmek için çabalamaları, kendilerine güvenmeleri gerektiğinde zorlanırlar, kaçmak isterler, endişelenirler ve hatta depresyona girebilirler. Çocukların başarısızlıkla yüzleşmesine izin verildiğinde ise, sorunlarına yaratıcı çözümler bulmayı öğrenirler.
Hata yapmak günlük hayatın bir parçasıdır. Hatalar bir öğrenme şansıdır, yaşam boyunca karşılaştığımız yeni ve zorlu durumlara uyum sağlamamıza yardımcı olurlar. Hata yapmasına, zorlanmasına izin vermek ve onlardan bir şeyler öğrenmesini sağlamak, onları başarısızlıktan kurtarmak için girdiğiniz çabaya kıyasla çocuğunuza daha fazla özgüven ve dayanıklılık verecektir.
Çocuklarınızın Başarısızlıkla Yüzleşmesini ve Başarısızlıktan Öğrenmelerini Sağlamak için 5 Strateji
1. Ailecek hareket edin.
Risk almanın aileniz için önemli olduğunu çocuğunuza anlatın. Kendi yaşantılarınızda hatalar yaptığınızı ama denemeye devam ettiğinizi çocuklarınızla paylaşın. Ardından, bu inancı davranışlarınızla pekiştirin. Çocuğunuz bir hata yaptığında ona sert davranmayın, çabasını teşvik edin, yargılamayın ve empatiyle dinleyin.
Risk almak bir aile değeri olduğunda, çocuklar yeni zorluklar ve deneyimler üstlenmek için daha istekli olacaklardır. Ekip olarak yapıldığında zor şeyler daha az zor gelebilir. Tüm aile bireyleriyle birlikte risk almayı ve zorluklarla baş edebilmeyi odak noktanız yapın, bir süre sonra hepinizin ne kadar cesur hale geldiğine şaşıracaksınız.
2. Başarısızlığı anlatın, normalleştirin.
Zorluklarla baş ederken ve hatalardan yeni şeyler öğrenirken elbette zaman zaman pes etmeler, ağlamalar da yaşanabilir. Çocuklarınızı yeni şeyler denerken başarısızlıkların da yaşanabileceği konusunda bilgilendirin. Bunun normal ve beklenen bir şey olduğunu anlatın. Hatalardan öğrenmenin olumlu yanlarını ve yanlışlarımızdan nasıl dersler çıkarabileceğimizi vurgulayın.
Yeni başlangıçlar yapmak için harekete geçmelerine izin verin ve başlangıçta mükemmel olunamayacağını mutlaka söyleyin. Eğer bu bakış açısı çocuğunuza yerleşirse; başarısızlıklar ve aksilikler yerini, yaşam boyu öğrenme ve başarıya giden adımlara bırakacaktır.
3. Başarı hikayelerini araştırın ve gerçek karakter örnekleri verin.
İş adamlarından birer yıldız olmuş sporculara kadar dünyanın en başarılı insanlarından bazıları, kariyerleri boyunca büyük engellerin ve başarısızlıkların üstesinden gelmek zorunda kalmışlardır. Bu güçlü karakterlere örnekler verin, onların hayat hikayelerini birlikte araştırın, okuyun. Bu hikayeler üzerine sohbet edin ve kendi hayatınızdaki zorlukların ardından nasıl geliştiğinize dair kişisel düşüncelerinizi paylaşın.
4. Başarısızlıklara karşı güçlü fikirler üretmelerini destekleyin.
Ebeveynler çocukları başarısız olduğunda doğal olarak tamamen istemsizce müdahale etmek isteyebilirler. Ancak değişim için onları kurtarmaktan kaçınmak gerekir. Bununla birlikte, onları destekleyebilir ve bir dahaki sefere neler yapabileceğini konuşabilirsiniz.
Empatik cümleler kurmayı deneyin, “Bunun senin için zor olduğunun farkındayım. Ama hiçbir zorluk kalıcı değildir. Bunu atlattığına göre, bir dahaki sefere neler yapabileceğini düşünelim mi?” diyebilirsiniz.
Tüm sorunları onlar için çözmeyin. Eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmelerine, gelecek yaşantıları için yeni planlar yapmalarına izin verin.
5. Sorumluluğu ona bırakın.
Okul, çocukların başarısız olmasına izin vermek için en zor yerlerden biridir, çünkü çoğu zaman çocuklardan çok ebeveynler arası rekabet vardır. Bir taraftan da okul; çocukların kendi başarıları için sorumluluk almayı öğrenebilecekleri en iyi yerlerden biridir. Çocuğunuzun okulu ve dersleriyle ilgili sorumlulukların tamamen kendisine ait olduğu konusunda net olun. Bu kendinizi çocuğunuzun akademik hayatından tamamen geri çekmeniz anlamına gelmiyor. Herhangi bir sorun ortaya çıktığında çözmesi için ona fırsat verin, gerekli kaynakları ve desteğinizi sunun. Örneğin; anlayamadığı bir konu için dersten sonra öğretmeniyle konuşmak veya bir arkadaşıyla çalışmak gibi. Ne zaman ve nasıl mücadele edeceğini ve kendisinin sorumluluğunda olan bir konuda yaşanan sorunla nasıl başa çıkacağını anlamasına yardımcı olun. Müdahaleyi yapan, sorunu ortadan kaldıran doğrudan siz olmayın.
Çocuğunuzun gerçekten önemli bir ders alması için, yaşadığı durumun sonuçlarını deneyimlemesine izin verin. Başarı için onları cesaretlendirin. Elde etmek için çok çalıştıklarında ve ardından başarıyı elde ettiklerinde, yaptıklarından gurur duyacaklar, güçlü bir sorumluluk duygusu kazanacaklar.
Hayal kırıklığı hayatın olağan bir yönüdür. Bu nedenle çocukların başarısız olmasına izin vermek, mücadele edebilmeleri için ihtiyaç duydukları desteği sunmalıyız. Ne kadar istesek de çocuklarımızı sonsuza kadar koruyamayız ama onlara olabileceklerinin en iyisi olma becerilerini verebiliriz. Başarısızlıkla ilgili erken deneyimler, büyüdükçe zor kararlar almalarına yardımcı olacak ve nihayetinde başarılarına rehberlik edecektir.
Paylaş