Çocuklar için yaşına uygun ev işleri

Çocuklarınıza ev işlerinde sorumluluk vermek, onların kendilerini değerli ve ihtiyaç duyulan hissetmelerine, önemli günlük yaşam becerilerini öğrenmelerine ve hayata hazırlanmalarına yardımcı olur. Son araştırmalar, çocukları erken yaşlardan itibaren ev işlerine dâhil etmenin; sorumluluk, kendine güvenme ve iş ahlakı gibi temel yaşam derslerini öğrenmelerine yardımcı olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda bu çocuklar hayal kırıklığı ile daha iyi başa çıkabiliyorlar, sabredebiliyorlar, zamanı yönetebiliyorlar. Bu beceriler akademik başarılarına da katkı sağlıyor.

Yardım etmeyi seven küçük insanlar yetiştirebilmenin anahtarı, sürece erken yaşta başlamak ve sonra büyüdükçe daha karmaşık işleri yapmaya yönlendirmektir. Eğer çocuklar, küçük yaşlarda bu bilinci kazanırsa büyüyüp ergenlik çağına geldiğinde, sizin yaptığınız işlerin çoğunu yönetebilecek hale geleceklerdir. Çocuklar yaşları ne olursa olsun, düşündüğümüzün çok daha fazlasını başarabilirler. Yeter ki yaşına uygun bir iş verelim ve ondan ne beklediğimizi net şekilde açıklayalım.

Çocuğum büyüdü, sağlam bir temel oluşturmanın vaktini kaçırdım, bu saatten sonra imkansız diye düşünmeyin. Hala geç değil. Kaçırdığınız yılların telafisini doğru yaklaşımı sergileyerek yapabilirsiniz.

Okul öncesi çocuklar için yaşa uygun işler (3-5 yaş arası)

Küçük yaş grubu çocuklar yardım etmeyi severler, büyük yaş gruplarına göre daha heveslidirler. Yapabilecekleri sınırlıdır ama başarıları özgüvenlerini oldukça güçlendirir.

• Yataklarını düzeltebilirler.
• Oyuncaklarını toplayabilirler.
• Hafif eşyaları taşıyabilirler.
• Kirlettiği yeri temizleyebilirler.
• Yardımsız dişlerini fırçalayabilir, elini-yüzünü yıkayabilirler.
• Mobilya ve aletlerin tozunu alabilirler.
• Yemek masasını kurmaya yardım edebilirler.
• Evcil hayvanların beslenmesi için sorumluluk alabilirler.
• Kendi çamaşırlarını katlayabilirler.
• Çiçekleri sulayabilirler.
• Alışverişte basit ödemeleri yapabilirler.
• Kirli çamaşırlarını renkli-beyaz olarak ayırmaya yardım edebilirler.

İlkokul Dönemi Çocuklar İçin Ev İşleri (6-9 yaş arası)

Çocuklar ilkokul çağına geldiklerinde, doğal olarak daha az denetimle çok daha fazla sorumluluğu üstlenebilirler. Daha karmaşık görevler yapmaya başlayabilirler.

Okul çağındaki çocuklar, ev işleri fikrine karşı isyan etmeye, direnç göstermeye başlayabilirler. Çocuğunuzu bu tavrı için cezalandırmayın. Çünkü bu oldukça normaldir. Sadece biraz daha yaratıcı ve biraz daha işbirlikçi olmanız gerekebilir. Olumlu bir ebeveyn yaklaşımı, manevi ödüller, takdir cümleleri motive edici olacaktır.

Zaman içinde çocuğunuz evdeki işlere yardım etmenin bir seçenek olmadığını bir sorumluluk olduğunu öğrenecektir.

Okul öncesi çocuklarının yapabileceği işlere ek olarak, ilkokul öğrencileri için yaşa uygun bazı işler;

• Evde paspas yapabilirler.
• Yerleri süpürebilirler.
• Evdeki çöpleri dışarı çıkarabilirler.
• Masasını, kitaplarını, dolabını düzenleyebilirler.
• Akşam yemeği hazırlamasına yardım edebilirler.
• Çamaşırları katlayıp, dolabına yerleştirebilirler.
• Bulaşık makinesini doldurup boşaltabilirler.

Ortaokul Dönemi Çocuklar İçin Ev İşleri (10-13 Yaş Arası)

Ortaokul yaşlarındaki çocuklar birçok görevi bağımsız olarak yapabilirler. Daha küçük yaşlarda defalarca hatırlatmanız gereken işlerden şimdi direkt sorumlu tutulabilirler. Önemli olan nokta çocuğunuza beklentinizi açıkça bildirmektir. Omuzlarına tonlarca beklenmedik şey yüklerseniz, bir sonraki işte büyük bir kaos yaşayabilirsiniz. Tersine, çocuğunuz kendinden ne beklendiğini bilirse o işi yapmaya dair motivasyonu da yüksek olacaktır. Başarıyla tamamlanan işler için manevi ödüller, başarısız sonuçlanan işler için küçük yaptırımlar ile çocuğunuza geri bildirim vermeyi unutmamalısınız.

Okul öncesi ve ilkokul yaşlarındaki çocukların yapabilecekleri işlere ek olarak ortaokul yaşına uygun işler:

• Arabayı yıkamaya yardım edebilir.
• Banyoyu temizleyebilir.
• Bulaşıkları yıkayabilir, bir yardım almadan bulaşık makinesine yerleştirip çalıştırabilir.
• Kardeşlerine bakım verebilir, ebeveynlerine yardımcı olabilir.
• Elektronik aletleri kullanabilirler.
• Yardım almadan kolay yemekler hazırlayabilirler.
• Harçlığını idare edebilirler.
• Tamirat, tadilat işlerine yardımcı olabilirler.

Gençler İçin Ev İşleri (14+ Yaş)

Çoğu genç, ebeveynlerinin ondan istediği hemen her ev işini yapabilir. Çocuğunuzun ileriki yıllarda, kendi başına yaşamaya başlayacağı zamana hazırlanmasını sağlamak için ideal yaşlardır.

Okul öncesi, ilkokul ve ortaokul yaşlarındaki çocukların yapabileceği işlere ek olarak gençler için yaşa uygun işler:

• Kendinin ve tüm ailenin çamaşırlarını yıkayabilir, çamaşır makinesini kullanabilirler.
• Mutfağın temizlenmesine yardımcı olabilirler(cihazlar, dolaplar ve çekmeceler).
• Bahçe işleriyle ilgilenebilirler.
• Alışveriş listeleri hazırlayabilirler, yemek hazırlayabilirler.
• Mobilyaları temizleyebilirler.
• Küçük kardeşlere kısa süreler için bakıcılık yapabilirler.
• Evcil hayvanlarla bağımsız olarak ilgilenebilirler
• Tuvalet, lavabo, duş ve banyoyu temizleyebilirler.
• Tek başına alışverişe çıkabilirler.

Çocuklar için ev işleri ya da sorumluluk çizelgesi oluştururken yaşa uygunluk, tutarlılık ve eğlence çok önemlidir. Yaratıcıysanız, çocuğunuzu motive etmek için hayal gücünüzü kullanın. Ev içi yarışmalar düzenleyebilir, performans tabloları hazırlayabilir, ayın/haftanın en sorumluluk sahibi aile üyesini seçip ödüllendirebilirsiniz.

Hangi işlerde yardıma ihtiyacınız olduğunu ve çocuklarınızın hangi yaşam becerilerini öğrenmesini istediğinizi düşünmek için mutlaka zaman ayırmalısınız. Görevleri belirlerken çocuğunuzdan fikir isteyebilirsiniz. Kararlarda söz sahibi olmak onu mutlu edecektir. Çocuğunuz ve tüm aile için sorumluluklar belirledikten sonra zaman zaman aile toplantıları yapmalı, listeyi kontrol etmeli, görev dağılımını gözden geçirmelisiniz.