Çocuğunuzun hayali arkadaşını tanıyın

Hayali arkadaş normal gelişimin bir parçasıdır. Ancak her çocuğun hayali arkadaşı mutlaka olmalıdır, diyemeyiz. Hayali arkadaşı olan ve olmayan çocuklar için keskin farklar yoktur ama hayali arkadaşı olan çocukların, olmayan çocuklara göre yaratıcılık, ilişki kurma ve problem çözme becerilerinin daha erken gelişmeye başladığını söyleyebiliriz. Hayali arkadaşı olan çocukların izole edilmiş evlerde yaşayan, çoğunlukla tek çocuk ya da çalışan anne-baba çocuğu oldukları bilinmektedir. 

ÇOCUKLAR KENDİLERİNE NEDEN HAYALİ ARKADAŞ SEÇERLER?

Yetişkinler için kimi zaman endişe verici bir durummuş gibi görünse de hayali arkadaş çocuk için 2-6 yaş arasında normal ve hatta sağlıklı bir sürece hizmet eder. Birçok çocuk için gerçek hayata dair ‘prova’ görevi görür. Oyuncakları onlara yetmediğinde, çocuklar hayali arkadaşları sayesinde sosyal rollere dair pratik yaparlar. En yakından tanıdıkları anne, baba, öğretmen gibi yetişkinlerde gözlemlediklerini taklit ederler ve bu sayede birçok beceri kazanırlar.

Hayali arkadaşların bir diğer etkisi ise iyileştirme. Kimi zaman çocuğun yaşadığı olumsuzlukları azaltarak kimi zaman da olumsuz etkilere karşı kollayıcı olarak görev üstleniyor hayali arkadaşlar. Aile içi iletişim problemleri, yaşamsal krizler, boşanma, ölüm, yeni kardeş gibi nedenler dolayısıyla çocuklar; yetişkinlere karşı dile getiremedikleri stres, endişe, korku, panik, yalnızlık gibi duygulanımlar yaşayabilirler. Hayali dostları sayesinde, ona kızarak, onunla dertleşerek ya da sadece onunla zaman geçirerek bir şekilde kendilerini rahatlatmaya, hissettikleri olumsuz duygulardan uzaklaşmaya çalışırlar.

HAYALİ ARKADAŞLARA KARŞI NASIL DAVRANMALIYIZ?

• Çocukların hayali arkadaşları ile oynamalarına izin vermeliyiz ve onların varlıklarına dair olumsuz görüş bildirmemeliyiz. Bu duruma dair endişe duymamalıyız.

• Eğer çocuk hayali arkadaşını tanıtmak, ondan söz etmek isterse mutlaka dinlemeliyiz. Fakat anlatımına çok fazla dâhil olmadan, kendi düşüncelerimizi eklemeden sadece dinleyici olmalıyız.

• Eğer çocuk hayali arkadaşını da dâhil ederek bir oyun ortamı oluşturuyorsa, anne-baba ya da biz yetişkinler çocuğun sunduğu senaryo içerisinde oynamalıyız. Liderliği çocuğa bırakmalı, oyunu onun yönlendirmesine izin vermeliyiz. Önemli olan sınırları muhafaza etmek. Diğer bir deyişle; çocuğun yaptığı bir hata ya da olumsuz davranış için hayali arkadaşını suçlamasına izin vermemeliyiz. Hemen o an, durumu konuşmalı ve gerekli uyarıları çocuğa karşı mutlaka yapmalıyız.

• Çocukların hayali arkadaş ya da arkadaşlarıyla olan ilişkileri onların iç dünyalarını ve kendi duygu-düşünce-davranışlarını yansıtacağı için oyunlarda gözlemci olunmalıdır.

• 2-6 yaş döneminde hayali arkadaş ve onunla birlikte yapılan etkinlikler normal kabul ediyoruz ancak, eğer hayali arkadaşla ilişki 6 yaştan sonra devam ediyor, çocuk her yere onunla gidiyor ve bu durum gerçek arkadaşlıklar kurmasını engelliyor ise bir uzman desteği alınmalıdır.