Ergen çocuğun öz güveni nasıl geliştirilir?

Ergenlik döneminde dış görünüş önem kazanıyor ve gençler ayna karşısında daha fazla vakit geçiriyorlar. Psikolog Deniz Sevinç, ergenlik dönemindeki çocuğun öz güvenini artırmak için doğru seçimler yaptığında onu övmenin etkili olabileceğini belirtti.

Ergenlik döneminde bedensel değişiklikler çok hızlı oluyor. Kendi bedenlerine ilişkin algıları da çok düşük olur. Kendilerini beğenmezler, kendilerinden hoşnut değillerdir. Ailelerin çocuklarını objektif değerlendirmeye gayret göstererek hoş olan özelliklerini vurgulamaları, hissettikleri olumsuz duyguları anladıklarını içtenlikle belirtmeleri, bu dönemin geçici olduğunu söylemeleri bir ölçüde onları rahatlatacaktır. Eğer olumsuzluklar sizin de dikkatini çekiyorsa, bu konuda yapılabilecekler hakkında uygun çözüm yolları önererek destek sağlamak güven duygusunu olumlu yönde etkileyecektir. Örnek olarak annenin kızı ile kuaföre giderek değişik saç kesimleri ya da modelleri denemesi, vücudunun şekline uygun giysiler ve renklerin seçilmesi gibi ufak şeyler kendine olan güvenini tazeleyecektir.

Tabii arkadaşlıkların hızla artmış olması ve onlara verilen önem de güven duygusunu çok etkiler. Onlardan alınan geri bildirimler, övgüler ya da eleştirilere ailelerin söylediklerinden daha fazla değer verilir.

Onu övün

Gençler kendilerine uygun seçimler ve denemeler yaptıklarında aileler tarafından bu fırsatlar kaçırılmamalı, övgü ve beğenilerde cimri davranılmamalıdır. Bu hem uygun seçimleri teşvik edecek hem de güvenlerini arttıracaktır. Uygun olmayan durumlarda ise kendi fikrinizi söylerken yargılayıcı, aşağılayıcı, ısrarcı üsluplardan kaçınmalı hataları kendisinin görmesi için fırsat tanınması uygun olacaktır.

Ergenliğin ortalarına doğru beden gelişimi tamamlanmış olur. Eğer genç birey yaşının gelişimsel normlarına ulaşamamışsa ve sosyal çevreden olumlu tepkiler alamıyorsa kendi bedenine yönelik algıları düşük olacaktır. Eksiklikleri giderebilmek için yalnız olmadığı duygusunu verebilmek, hep yanında olduğunuzu göstermek gencin daha iyi hissetmesini sağlayacaktır. Bu dönemde bedensel gelişme ile birlikte, bilişsel gelişmede tamamlandığından genç birey artık sadece fiziksel görünümü ile değil fikirleri, yetenekleri, becerileri ile de ilgi çekmeyi deneyecektir. Toplumda bu yönleri ile de kabul görmesi güven duygusunu olumlu etkiler.

Abartılı önerilerden kaçının

Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken önemli konulardan biri de çocuklarını iyi gözlemleyerek boş ve abartılı önerilerden kaçınmak, daha gerçekçi yorum ve yönlendirmeler yaparak aralarındaki güven duygusunu pekiştirmektir. Gençlerin özellikle karşı cinsten alacakları beğeni ve onay ergenlik döneminde sihirli bir etki yaratır. Gençlik çağı hem bağımsızlığın kazanıldığı hem de topluma karışıldığı bir dönem olduğu için spor, müzik dans, tiyatro, resim gibi alanlarda kendini gösterebilmek; içinde biriken enerjinin boşalmasına yardımcı olacağı gibi farklı sosyal çevrelerde var olabilmesini kolaylaştıracaktır. Ergenliğin son dönemi kimlik gelişimi açısından önemlidir.

Gencin geleceğe güvenle bakabilmesi ve bu anlamda kendini kabul ettirebilmesi için uygun mesleği seçmesi de gerekir. Bu dönemlerde gel geç heveslere de çok sık rastlanır. Bu da aile ve genç arasında gerginliğe yol açabilir. Moda olan ya da iyi gelir getirecek meslek seçimlerinden çok ilgi alanlarına ve yeteneklerine uygun seçimler için yollar açılmalı, hedefler belirlenmelidir.

Kısaca iyi bir dinleyici olmak, kendini ifade ederken küçümsememek, iyi yönlerini vurgulamak gençlerin kendilerine güven duyan bir yetişkin olarak hayata başlamalarını kolaylaştıracaktır.