Koronavirüsün yarattığı olumsuzluklar öz güveninizi zedelemiş olabilir mi?

Elinize kâğıt kalem alıp, kendinizi psikolojik açıdan beş maddeyle tanımlayabilir misiniz? Sabırlı, sabırsız, öfkeli, sakin ve bunun gibi iyi ve kötü beş özelliğinizi sıraladıktan sonra, bir de olmak istediğiniz veya “ideal insan” dediğiniz kişide bulunan ve sizde bulunmayan özellikleri beş madde halinde yazmayı deneyin. Sizde bulunmayan özellikler, kendi beklentilerinizi karşılayamadığınızı gösterir. Gizli öz güven eksikliği böyle açığa çıkar ve ideal bulduğunuz insanlara karşı gizli bir öfke veya nefret dahi duyuyor olabilirsiniz. Bununla beraber bu alıştırmayı yaparak mükemmeliyetçi olup olmadığınızı da keşfedersiniz; çünkü zihninizdeki ideal insanın gerçek olup olmadığını fark etme imkânınız olur. Yazmış olduğunuz bu beş özelliğin hepsini beraber kendisinde bulunduran biri ile tanıştınız mı? Eğer tanışmadıysanız veya yazdıklarınız birçok insanın sahip olabileceği özellikler değilse, siz, mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahipsiniz demektir.

Mükemmeliyetçilik, değersizlik hissini tetikleyerek öz güveninizi azaltır. Kişinin kendini çok fazla eleştirmesi öz saygısını kaybetmesine neden olur. Öz eleştiri, gelişebilmek için elbette önemlidir ama bunu ne amaçla yaptığınıza dikkat etmeniz gerekir. Farkındalıklarınızı arttırmak için mi yapıyorsunuz, kendinizi mi aşağılıyorsunuz? Unutmayın ki düşük öz güvenin en büyük sebebi hakkınızdaki olumsuz düşüncelerinizdir. Başkalarının ne dediğini, ne düşündüğünü haddinden fazla önemsemek de sizi aşağı çeken bir diğer sebeptir. Siz doğru olanı yaptığınıza inanıyorsanız insanların ne düşündüğünü önemsemeyin. Aldığınız kararlar; iyi niyet, vicdan ve sevgi çerçevesindeyse zaten doğru yoldasınız demektir. Otokontrol için bu üç kıstası baz alabilirsiniz.

Kendinize aşağıdaki soruları sorarak, cevapları içinizden toplamaya çalışıp, farkındalıklarınızı arttırın.

- Öz güvenimi sağlamama ne yardımcı olur?

- Öz güvenimi zedeleyen şeyler nelerdir?

- Sosyal çevremde sevilip saygı duyulan biri miyim, yoksa insanların pek fazla iletişim kurmayı tercih etmediği biri mi?

- Kendimi ve taleplerimi rahatça ifade edebiliyor muyum?

- Kendimi kendime anlattığımda kurduğum cümleler pozitif mi, negatif mi?

Daha önce başarısız olduğunuz bir konuyu tutumlarınızı değiştirerek yeniden yapılandırabilirsiniz. Gerçekçi hedefler edinerek, beklentilerinizi şekillendirin. Kaygıyı odağa koymayın. Zamanınızı iyi değerlendirmeye, verimli geçirmeye çalışın. Endişelerinizin sizi hasta etmesine izin vermemek için, yetkinlik alanlarınızı tespit edin ve hayatınızın sorumluluğunu alın. En başarılı olduğunuz konuda yaptığınız çalışmalar, öz güveninizi arttırmanızda size yardımcı olacaktır. Cesaret edemediğiniz için kaçırdığınız fırsatları düşünün. Öz güveni yüksek insanlar her alanda daha başarılı olurlar. Eğer endişelerinizin üstesinden gelebilmiş olsaydınız, hayatınızın olumlu yönde daha farklı olabileceğini düşünüyorsanız, bundan sonrası için atacağınız adımlara odaklanın.

Endişelerinizin çok azının gerçekleştiğini fark ettiğiniz halde yine de hayatınızı değiştirmeyecek konularda bile endişe etmeye devam ediyorsanız, düşük öz güveninizin sebebi belki de var olan ve tedavi gerektiren depresyonunuz olabilir. İhmal etmeyin.