Çocuklarda parmak emme stres işareti midir?

Bebekler için emme refleksi önemlidir, emme refleksi sayesinde bebekler annelerinden süt emmeyi öğrenirler ve güven gelişimi sağlanır. İlk bebeklik döneminde çocuk doğal olarak parmak emebilir. Genelde bebekler başparmaklarını hatta bazen ayak parmağını emebilir. Bebekler katı gıdaya geçtikten sonra parmak emme işlevini kaybeder. İlk yaşlar içinde doğal olan bu davranış 4 yaşına doğru kaybolması beklenir. Daha sonraki yaşlarda devam ederse veya ileriki yaşlarda ortaya çıkarsa bir uyumsuzluk sorunu veya alışkanlık bozukluğu olarak kabul edilir.

PARMAK EMME HER ZAMAN BESLENMEYE BAĞLI DEĞİLDİR

Annelerin büyük bir çoğunluğu parmak emmenin açlıktan kaynaklandığını düşünmektedirler. Oysa bu emme, yüksek oranda beslenmeye bağlı değildir ve birçok ebeveyni yanıltabilir.

Parmak emme alışkanlığı karşısında anne babanın bulunması gereken en sağlıklı yaklaşım, olayı sabırla karşılamaktır. Aile içinde sürekli aynı alışkanlığa değinerek dikkatleri çocuk üzerine çekmek, gergin ortam oluşturup, çözüm amacıyla çocuğa sürekli eleştirmek, anne babaların yanlış davranışları arasında sayılır.

PARMAK EMMEYE NEDEN OLAN DAVRANIŞLAR

Okul öncesi dönemindeki parmak emme durumunda gereksiz telaş yerine, olayın temelinde anne babanın da etkisi bulunduğu düşünülmelidir.

Aile içinde gerginlik, kıskançlık, aşırı baskıcı ve otoriter bir eğitimin uygulanması, çocuğun azarlanarak eleştirilmesi veya yetersiz ilgi, güven sorunu olmak üzere parmak emmeye neden olabilir.

Uzun yıllar parmak emmen çocuklarda hoş olmayan sonuçlar doğurabilir:

• Dil yanlış konumda bulunur, konuşma ve yutma sorunlarına yol açar.
• Dişlerde deformasyon oluşur, yeme ve konuşma sorunlarına yol açar.
• Hatalı biçimlenmiş çene ve damak yapısı sebebi ile burunda septum çarpık büyüyebilir.
• Açık ağız ve ağız solunumu yanlış olması sebepten dolayı tükürük koruyucu etkisi azalır.
• Parmak yapısı düz olup parmakta deformasyon oluşur.

PARMAK EMME DAVRANIŞI İÇİN ÖNERİLER

• Çocuğunuz parmağını emmek istediği zaman en baştan bunu engellemeye çalışabilirsiniz. Çocuğunuza parmağını emmek yerine başka alternatif emzik verebilirsiniz. Çocuklar emzik emmeyi, parmak emmeden daha kolay bırakabilirler. Sonuçta emziği çocuğunuzdan uzaklaştırabilirsiniz, ancak parmağını uzaklaştıramazsınız.
• Çocuğunuz ile iletişime geçmeden evvel fiziksel olarak yanına gidin ve göz kontağında bulunun. Çocuğunuza yaşına uygun parmağını emmesinin doğru olmadığını anlatınız ve olumlu kalın.
• Yönergelerinizde istediğinizi zamanında ve net ifade edin, çocuğunuzun duygu durumunu kontrol edin ve fırsatlar sunun.
• Çocuğunuzun parmak emme alışkanlığını sürekli eleştirmeyin.
• Gündüz parmak emme alışkanlığını bırakmak için günün belirli zaman aralıklarından başlayabilirsiniz, örneğin okulda veya televizyon izlerken. İlerleyen dönemlerde gün içi zaman aralıklarının sürelerini uzatabilirsiniz.
• Çocuğunuz parmak emmediği zaman aralıklarında sözlü ödüllendirmeyi unutmayınız.
• Çocuğunuz parmağını emmekten kendini alı koyamadığı durumlarda dikkatini başka yere çekiniz veya çocuğunuz ile oyun oynayınız.
• Gece parmak emme bilinçsiz yapılan bir davranıştır. Gece parmak emmeyi bıraktırmak için öncelikle geceleri çocuğunuzun parmağını ağzından çıkarın ve çocuğunuzun ağzını kapatınız. Bu yaklaşım ile çocuğunuz tekrar burnundan nefes almaya başlayacaktır. Bu eylemden birkaç hafta sonra çocuğunuzun parmağını yara bandı ile kapatabilir veya eldiven takabilirsiniz, böylece çocuğunuz parmağını bilinçsiz ağzına almayacaktır.
• Çocuğunuz 7 yaşından büyük ise ve hala parmağını emiyor ise ters davranış tekniği uygulanabilir. Çocuğunuz parmağını emdiğinde, parmak emme pozisyonun tam tersini yaptırabilirsiniz. Bu teknikte çocuğunuz, kolunu bükmek yerine, kolunu uzatıyor, başparmağını ters aşağa bükmek yerine öne eğip bütün parmaklarını uzatıyor. Her parmak emildiğinde bu teknik 5 defa tekrarlanmalıdır.

Uzman Pedagog Canan Nani BIÇAKCI