Çocuklarda iştahsızlık tedavi edilebilir mi?

İştahsızlığı önleme tedavisinin 2 aşamalı yürütüldüğünü ifade eden Uzman Diyetisyen Çağatay Demir, konuyla ilgili bizleri bilgilendirdi.

Olumsuz yeme davranışı ve iştahsızlık tedavisi 2 aşamalı yürütülür:

1- BESLENME DAVRANIŞINA İLİŞKİN       

Birçok anne-baba çocuklarının ağırlık kazancı ve besin gereksinimleri konusunda gerçekçi olmayan beklentiler içindedir. Çocuklarının yediklerini ve gelişimlerini yakın çevrelerindeki çocuklarla karşılaştırırlar. Oysa her çocuk genetik, metabolik ve çevresel özellikleriyle kendine özgüdür.

• Pek çok çocuk içmeyi, yemeğe tercih eder ve kolayca doygunluk hissi duyar. Bu nedenle süt, meyve suyu, su, çay gibi içeceklerin tüketimi önemlidir. Ancak yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında çocuklarının sıvı alımı sınırlandırılmalıdır.
• Sütü fazla miktarda tüketen çocuklarda iştahsızlık dışında, anemi ve kabızlık gibi sorunlar görülebilir. Çocuk için günde 2 su bardağı süt yeterlidir.
• Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak çocuğa farklı çeşitte besinler sunulur.
• Yemek saatlerinin (öğünlerin) düzenli olmasına özen gösterilir.
• Yemek için yeterli zaman ayrılır ancak yarım saatten fazla uzamasına izin verilmez.
• Yemek porsiyonları annenin kendi ölçüsüne göre değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanır.
• Küçük çocukların otonomileri gelişmemiştir. Yemek sırasında televizyon izleyen, çizgi film seyreden çocukların dikkatlerinin kolayca dağıldığı ve az yedikleri bilinir. Bu nedenle çocukların yemek sırasında televizyon, video vb. araçlardan uzak tutulmaları, en önemlisi mutfakta bu araçların bulunmaması sağlanır.
• Bir öğünde verilen besin reddedildiyse, tamamen farklı bir besin denenir. Onun da reddedilmesi halinde, bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenir.
• Ara öğünlerin küçük porsiyonlar şeklinde olmasına dikkat edilir. Aksi halde bir sonraki ana öğünün yenmesi engellenebilir.
• Herhangi bir nedenle (özel durumlar dışında) ödül olarak şekerli ve tatlı türünden besinlerin verilmemesine özen gösterilir.
• Yiyecekler çocukların kolay yiyebileceği türden hazırlanır. Örneğin küçük dilimlenmiş havuç, salatalık, küçük şekillenmiş köfte, sigara böreği, karikatürize edilmiş kurabiye, kek vb. yiyecekler çocukların elleriyle kolayca kavrayıp, tükettikleri besinlerdir.
• Çocuklar söyleneni ya da anlatılanı değil, gördüklerini taklit ederek öğrenirler. Bu nedenle anne-baba ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişilerin olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmaları sağlanır.
• Çocuğun yemeğine daha fazla zaman ayırma düşüncesi ya da ev halkı olarak yemeği daha rahat yiyebilmek için çocuğu tek başına önden yedirmek, çocuğun yalnız kalmasına, yemeğin de sosyal bir olaydan çok bir zorunluluk olarak algılanmasına neden olur. Bu nedenle yalnız değil, birlikte yemek yemek gerekir.
• Grup halinde yaşıtlarıyla yemek yemek ya da arkadaşının evinde, restoranda, piknikte yemek, özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcı olur.
• Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetme çocukluk döneminde görülen yaygın bir sorundur. Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durum, çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidir. Çocuk; giyeceği çorabı, gömleği seçebileceği gibi, besinini de seçebilir. Sürekli olmasa bile bazen anlayış göstermek gerekir.
• Reddetme durumunda, çocuğu zorlamak doğru değildir. Böyle bir davranış, sorunu kötüleştirir. Ancak reddedilen besinin unutulmaması, bir süre sonra tekrar denenmesi gerekir.

2- BESLENMENİN İÇERİĞİNE İLİŞKİN

• İştahsız çocuklarda öncelikle günlük alınan enerji artırılır. Enerjiyle birlikte beslenmenin kalitesi iyileştirilir. Bu yolla çocukların kilo alıp gelişmelerine destek verilir.
• Bebekler ve küçük çocuklarda olduğu gibi iştahsız okul öncesi ya da okul çocuklarında da besinlerin miktarını artırmak kolay değildir. Bu nedenle enerji artışı, besinlerin miktarını artırmadan içeriğini zenginleştirerek yapılır.

Beslenme ve Diyet
Uzm. Dyt. Çağatay Demir