İshali havuç suyu ile atlatın

“İshalin tedavisinde en önemli amaç kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır” diyen Diyetisyen Büşra Totan, ishale iyi gelen besinleri sıraladı ve ishale özel bir diyet olan BRAT diyetini anlattı.

Küçük çocuk, yaşlılar ve gebelerde sıvı elektrolit dengesinin sağlanması için vakit kaybedilmemelidir. İshalde uygulanacak diyetin 3 temel prensibi vardır.

1. Kaybedilen su ve elektrolitin yerine konması
2. Enerji ve besin öğeleri gereksinimlerinin karşılanması
3. Bağırsakların çalışma hızını artıran posalı besinlerin azaltılması.

Elektrolit kaybı; eczaneden alınan oral rehidratasyon sıvılarıyla (ORS) karşılanabilir. İshalde ağızdan verilecek bu sıvı; şeker, sodyum, potasyum ve klor içermelidir.

Ağır olgular hariç çay, soda, meyve suları ve et suyu çorbaları sıvı kaybının yerine konmasında kullanılabilir. Kafeinden kaçınılmalı, süt ise laktoz içeriğinden dolayı ishalin akut döneminde tercih edilmemelidir. Anne sütü alan bebeklerde emzirmeye devam edilmeli, mama ile beslenenlerde; laktoz içeriği düşük mamalar tercih edilmelidir. İshali olan kişilerin posasız, yağsız ve minimum şekerli besinler tüketmesi gerekir. Kepekli ürünler, asitli meyveler, diyet bisküviler, çiğ sebzeler, yer fıstığı, ayva, çikolata, yağlı yemekler, kızartmalar, kuru baklagiller, marul ve beyaz lahana ishal bitene kadar tüketilmemelidir. Ayrıca kuruyemişler, şeker, çikolata, yağlı yiyeceklerden (kızartmalar, mayonez, tereyağı, kaymak vb.) kaçınılmalıdır. Acılı ve fazla baharatlı besin tüketilmemelidir. Sucuk, salam, pastırma gibi şarküteri ürünlerinden de kaçınılmalıdır. Bu dönemde kızartma yerine haşlama ve fırında pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. En önemlisi 2 litre su tüketilmelidir.

İshale iyi gelen 8 besin

1. Muz: Pektin içeriği ile ishalde su kaybını engellerken aynı zamanda potasyum içeriği ile de kaybedilen elektrolitlerin yerine gelmesini sağlar.

2. Pirinç: İshalde başarısı onaylanmış bir diğer tedavi şekli de pirinç lapası. Tuz ile birlikte hem vücuttan su kaybını engelliyor hem de elektrolit dengesini sağlıyor.

3. Patates: Patates, pişmiş havuç, muz, pirinç lapasını özellikle ishalin akut döneminde aynı gün içerisinde tüketilmesi önerilmektedir.

4. Yoğurt: Laktoz içeriğinin düşük, laktik asit içeriğinin fazla olması ve içerdiği yararlı bakterilerden dolayı ishal tedavisinde mutlaka olması gereken bir besindir. Protein içeriği ile beslenme kalitesini artırır, sıvı gereksinimi karşılar, tuz ilavesi yapılarak da bozulan elektrolit dengesinin düzelmesine yardımcı olur. Öte yandan yoğurtta bulunan yararlı bakteriler, barsakta zararlı bakteri gelişimini baskılar. Probiyotik dediğimiz bu bakteriler mide ve barsaklardaki bakteri miktarını dengeleyerek diyareyi önler. Özellikle antibiyotiklere bağlı gelişen diyarelerde, probiyotik kullanımının kısa sürede iyileşme sağladığı gösterilmektedir. Ancak meyve katkılı yoğurtlar yerine katkısız olanlar tercih edilmelidir.

5. Elma: Elma pektin içerir. Özellikle ishalde elmayı pişmiş ve mutlaka kabuksuz tercih edin.

6. Kızarmış ekmek: Kepekli ve tam buğday unu ekmekler posa içerikleri fazla olduğu için bağırsak hareketlerini artırır. Bu yüzden beyaz ekmek tercih edilmelidir.

7. Havuç: Diyare ile kaybedilen vitamin ve mineralleri yerine koymak için havuç suyu içebilir. Özellikle de pektin içeriğinden daha fazla yararlanmak için pişmiş havuç yiyebilirsiniz.

8. Zencefil: İshal tedavisinde, gıda zehirlenmelerinde ve karın ağrısının giderilmesinde zencefil kullanılabilir. 1 çay kaşığı toz zencefil, 1 tatlı kaşığı bal ile birlikte ağza alınmalı ve ardından 1 bardak su içilmelidir. 

BRAT diyeti

Akut ishallerde, besin zehirlenmelerinde kısa dönem tercih edilebilen bir diyet şeklidir. BRAT; muz, pirinç, elma, kızarmış ekmeğin İngilizce baş harflerinden oluşmakta ve diyet sadece bu 4 besini içermekte. Son zamanlarda bu 4 besine; yoğurt ve çay da ilave edilmiştir. Bu diyetin protein, yağ ve posa içeriği oldukça düşüktür. Pektin ve potasyum içeriği ise yüksek. Uzun vadede ishalin tedavisinde kullanılması kişi de beslenme yetersizliklerine yol açabilir.