Montessori yöntemi nedir?

ANNE-BABALAR İÇİN MONTESSORİ REHBERİ

Günümüzde özellikle anaokullarında adını sıklıkla duyduğumuz Montessori yöntemi, alternatif bir eğitim sistemidir. Aslında sadece anaokullarında değil, ilk ve ortaokullarda da kullanılabilmektedir. Üstelik hem okulda hem evde uygulanabildiği için ailelerin de Montessori eğitiminin esaslarını bilmeleri önemlidir.

MONTESSORİ NE DEMEK?

Montessori eğitim sistemi, 20.yüzyılda İtalyan Doktor Maria Montessori tarafından geliştirilmiştir. İtalya’da bu unvanı alan ilk kadın olan Montessori, eğitim alanına yönelerek zihinsel engelli çocuklarla çalışmalar yapmıştır. Çalışmaları sonucunda çocukların tedavisinin tıpta değil, eğitimde olduğuna karar vererek, çocukların doğasına uygun bir eğitim sistemi tasarlamıştır. Bu sisteminin en temel amacı, çocukların kendi öğrenme hızlarında, bireysel ilgi ve becerilerine uygun şekilde eğitim alabilmeleridir.

Günümüzde Montessori’nin gözlemlerine, çalışmalarına dayanarak oluşturduğu bu sistemi kullanan okullara Montessori okulları adı verilmektedir. Montessori okullarında kullanılan temel prensipler ise şöyledir:

1. DENEYİMSEL ÖĞRENME ESASTIR

Maria Montessori çocukların oturup öğretmenlerini dinleyerek değil, hareket edip, uygulayarak, deneyerek daha iyi öğrendiklerini gözlemlemiştir. Bu sebeple Montessori okullarında deneyimle öğrenme esastır. Çocuklar somut nesnelerle oynayarak, deneyerek, bildiklerini uygulayarak öğrenirler.

2. SINIFLARDA KARMA YAŞ GRUPLARI BULUNUR

Montessori sınıfları, farklı yaş ve beceri seviyesindeki çocukları bir araya getirir. Bunun amacı çocukların birbirlerini gözlemleyerek öğrenmesi ve kendini geliştirmesidir. Küçük çocuklar büyükleri gözlemleyerek, onları taklit ederek yeni bilgiler öğrenebilirler. Büyük çocuklar ise küçükleri izleyerek bilgilerini sağlamlaştırabilirler ve küçüklere yardım ederek liderlik becerilerini geliştirebilirler. Karma yaş grupları; 0-3, 3-6, 6-9 gibi yaş gruplarından oluşur. Böylece fazla yaş farkından kaynaklanabilecek olumsuzlukların önüne geçilmiş olur.

4. MÜFREDATI FARKLIDIR

Geleneksel eğitim sisteminde yer alan Matematik, Fen gibi derslerin yanı sıra Montessori’de günlük yaşam becerileri, duyu eğitimi etkinlikleri gibi dersler de bulunmaktadır. Günlük yaşam becerileri etkinlikleri, çocukların gündelik hayatta kullanabilecekleri becerileri edinmesini amaçlamaktadır. Örneğin küçük yaştakiler için ayakkabılarını bağlama, masayı silme gibi becerileri kapsar. Duyu eğitimi ise özellikle küçük yaşlar için çok önemlidir. Çünkü Montessori’ye göre çocuklar duyularıyla öğrenirler. Bu sebeple sınıflarında duyu gelişimi için özel materyaller kullanılır.

5. ÖĞRETMEN REHBER ROLÜNDEDİR

Montessori sınıflarında öğretmenler, rehber rolündedirler. Öğretmenlerin görevi çocukları gözlemlemek, ihtiyaçlarını, ilgi alanlarını anlamak ve onların doğru akademik materyallerle, doğru yöntemlerle, doğru zamanda tanışmasını sağlamaktır.

6. ÖĞRENCİ MERKEZLİDİR

Montessori okulları, öğrenci merkezlidir. Her çocuğun akademik seviyesi ayrı ayrı gözlemlenir ve ölçülür. Böylece her çocuk için ayrı, bireysel özelliklerine ve öğrenme hızına uygun özel müfredat programı oluşturulur. Sınıflarda çocuklar istedikleri yerde oturabilir ve öğretmenin rehberliğinde istediği konuda çalışabilirler. Bu sistemde öğrenciler, ilgi alanlarına göre özgür seçimler yapmaya yönlendirilirler.

7. BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM VARDIR

Montessori’de çocuğun bütün olarak her alandaki, fiziksel, sosyal, kişisel, bilişsel, duygusal eğitimine odaklanılır. Bu sebeple Montessori sınıflarında düz bir çizgi üzerinde yürümeye çalışan küçük bir çocuk, ahşap küplerle sayı sayan bir çocuk ve yoga yapan bir başka bir çocuğu yan yana görebilirsiniz. Montessori’de bütün eğitim alanları eşit derecede önemlidir.

8. ORTAM VE MATERYALLER, ÖZEL OLARAK TASARLANMIŞTIR

Montessori sınıfları, çocukların bağımsız bir şekilde öğrenirken ihtiyaç duyabilecekleri her şeyi içerecek şekilde tasarlanırlar. Bu eğitim sistemine özel koordinasyon aletleri, ahşap küpler, dominolar, ağırlık tüpleri gibi araç gereçler bulunmaktadır. Montessori’de eğitim araç gereçleri, kırtasiye ürünleri ve hatta kuru yapraklar bile olabilir. Önemli olan materyallerin doğru şekilde düzenlemesi ve çocuğun istediği anda ulaşabileceği şekilde yerleştirilmesidir. Sınıflarda çocuklar için geniş hareket alanı bulunur. Çocukların istediği an, istediği etkinliği yapma özgürlüğü ve kendi ihtiyaçlarını kendisinin giderebilme imkânı var.

Montessori okullarındaki her şey, çocukların kendilerini birey olarak görebilmesi, deneyerek, kimi zaman hata yaparak doğruyu bulabilmesi ve kendini eğitmesi üzerine planlamış gibidir. Peki Montessori yöntemi evde nasıl uygulanır? Montessori etkinlikleri nelerdir? Haftaya bu konu hakkında yazacağım.