Genital HPV enfeksiyonu

Virüsün genetik yapı farkı, virüs tipini ve dolayısıyla da virüsün sebep olacağı lezyonun yerini ve şeklini belirlemektedir. Bazı tipler sadece genital bölgede enfeksiyona neden olurken bazıları vücudun diğer bölgelerde enfeksiyona neden olur. Bununla birlikte bazıları da siğile neden olmaktadır. Genital HPV enfeksiyonu çok yaygın bir durum olup cinsel yolla bulaşan en sık viral enfeksiyon HPV enfeksiyonudur. Cinsel yönden aktif erişkinlerin %70’inden fazlası, hayatlarının bir döneminde HPV’ye maruz kalmakta ve bunların da %70’inden fazlasının 15–24 yaş arasında olduğu bildirilmektedir.

HPV ENFEKSİYONU BAŞLICA ÜÇ DURUMA NEDEN OLMAKTADIR

1. Sessiz HPV enfeksiyonu: Bu durumda kişi HPV ile enfekte olmasına rağmen herhangi bir klinik durum ortaya çıkmamaktadır. Yani sessiz HPV enfeksiyonu muayene, smear testi (sitoloji) ve hatta HPV testi ile saptanamayabilir. Sessiz HPV enfeksiyonu olan kişilerde HPV yükü az olduğu için bulaştırıcı değildir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki; virüs sessiz durumdan klinik duruma (siğil ve prekanseröz lezyon/kanser) geçiş gösterebilir. 

2. Anogenital siğiller: Toplumda %1-5 oranında görülmekte olup, bunların %90’ı HPV tip 6 ve 11 ile ilişkilidir. HPV bulaştıktan sonra siğil yaklaşık 1-8 ay sonra ortaya çıkmaktadır. Siğiller iyi huylu lezyonlar olup (kanser değil) tedavisi siğilin sayı ve büyüklüğüne göre değişmektedir. Büyük lezyonlarda eksizyon, koterizasyon, kimyasal destrüksiyon gibi tedavi yöntemleri uygulanırken, küçük lezyonlarda ise medikal tedavi (ilaç tedavisi; krem) uygulanabilmektedir. Genital siğillerin klinik olarak iki soruna neden olmaktadır. Bunlardan ilki; siğiller önemsenmediğinde sayı olarak çok artması veya aşırı büyük kitlelere neden olması durumunda tedavisi zor olmakta ve çok sayıda, büyük lezyonların tedavisi sonrası kozmetik ve cinsel fonksiyon açısından olumsuzluklara neden olabilmesidir. Diğer önemli durum ise her ne kadar siğiller kanseröz olmayan HPV tipleri tarafından oluşmakla birlikte aynı bulaşma döneminde kanseröz HPV tiplerinin de bulaşmış olabilmesidir.

3. Genital prekanseröz lezyon ve kanser: Genital kanserler arasında HPV ile en yakın ilişkili olan kanser rahim ağzı (serviks) kanseridir. Dünyada her yıl yaklaşık 500 bin kadın rahim ağzı kanserine yakalanmaktadır. Ülkemizde ise bu sayı yaklaşık 1500 civarındadır. Cinsel yönden aktif kadınların %70–80’i, genellikle seksüel aktivite başladıktan kısa süre sonra onkojenik HPV ile enfekte olur. Daha sonraki dönem, doğal enfeksiyon koruyuculuk sağlamaz. Bu nedenle, bir kişi yaşamı boyunca defalarca enfeksiyona yakalanabilir. Yüksek riskli HPV bulaşması sonrasında büyük bir kısmı immün sistem sayesinde eradike edilirken, az bir kısmı uzun sürede prekanseröz lezyonlara ve kansere dönüşmektedir. Persiste enfeksiyonlarda prekanseröz lezyon oluşması için geçen süre 3-5 yıl, kanser gelişmesi için geçen süre ise 5-10 yıldır.

GENİTAL SİĞİL ELDEKİ SİĞİLLERDEN FARKLIDIR

HPV, cinsel ilişki ile cilt ve mukozadan bulaşmaktadır. Klinik olarak HPV enfeksiyonu olan kişiyle cinsel ilişkide HPV bulaşma riski yaklaşık %50’dir. Bunun yanında tuvalet, havlu, sabun, yüzme havuzları veya küvetten de nadiren bulaşabileceği düşünülmektedir. El ve cilt siğiline sebep olan HPV tipleri genital bölge siğiline sebep olandan farklıdır. Ancak istisnai durumlar da söz konusu olabilmektedir. 

PREZERVATİF KULLANIMI BULAŞMA RİSKİNİ %70 AZALTIYOR

HPV bulaşmasını önlemenin tek yolu cinsel ilişkiden (genital/oral-genital) tamamen kaçınmaktır. HPV bulaşma riskini azaltmak için ise prezervatif kullanımı seçeneklerden biridir. Prezervatif sadece kapladığı cilt alanından bulaşmayı engellediği için tüm bulaşmayı önleyememektedir. Sürekli prezervatif kullanımı HPV bulaşmasını %70 oranında azaltmaktadır.

CİNSEL HAYATA BAŞLAMADAN ÖNCE AŞI OLMAK ÖNEMLİ

Profilaktik HPV aşıları, enfeksiyon gelişimini önlemekte kullanılabilecek diğer bir seçenektir. Profilaktik HPV aşıları içerdikleri HPV tiplerine karşı koruma sağlamaktadır. Yani tüm HPV tiplerine karşı koruma sağlamamaktadır. Aşılar sadece yeni enfeksiyon gelişimini önler, vücutta var olan enfeksiyonu tedavi etmez. Özellikle cinsel hayata başlamadan önce yapıldığında yüksek koruma özelliğine sahiptir. HPV aşısının 11-12 yaşındaki kızlara yapılması önerilmektedir. En erken aşılama yaşı ise 9’dur. Bunun yanında aşılar 13-26 yaşındaki kızlar ve kadınlara da yapılabilir. (yakalama aşısı).

Genital siğil olan kişilerden HPV bulaşma riski yüksekken tedavi sonrası bulaşma ihtimali oldukça düşük olmaktadır. 

Prezervatif kullanımı ve HPV aşıları, HPV bulaşmasını büyük oranda azaltmaktadır.