×
Miras hukukunda terekenin tespiti nasıl yapılır?
Paylaş
Miras hukuku, kişinin ölümünden sonra geride bıraktığı malvarlığı ve bu malvarlığının kimlere nasıl paylaştırılması gerektiğini düzenleyen hukuk dalıdır. Günümüzde oldukça yaygın bir sorun haline gelen terekeden doğan uyuşmazlıklar ve çözümü için başvurulan tereke tespit davaları; her ne kadar taraflarca öne sürülen bilgi ve görgüye dayanarak tereke tespiti açısından mahkemede beyanda bulunulsa da, mahkemece asıl olan terekenin resmi kaynaklardan araştırılması yöntemine başvurulacaktır. Kişinin ölümünden sonra aktif ve pasif malların tamamına tereke adı verilmektedir. Terekede bulunan aktif mallar kişinin; menkul, gayrimenkul ve para iken pasif mallar ise borçlarından ibadettir. Terekede bulunan aktiflerden pasifler çıkarılır, bu işleme ise denkleştirme denir.
TEREKENİN TESPİTİ DAVASI NEDİR?
Terekenin tespiti, mirasbırakana ait malvarlığının tam olarak belirlenmesi ve sonucunda sağlıklı bilgiye ulaşmak için gerekli bir işlemdir. Terekenin tespiti için murislerin açacağı bu davaya, terekenin tespiti davası denilmektedir.
Terekenin tespiti davası hukuki yararı olan kişiler yani mirasçılar tarafından açılması mümkün olan bir dava türüdür. Yasal ve iradi mirasçılar, gerekçe belirtmek suretiyle mirasbırakanın ölümünden itibaren herhangi bir hak düşürücü süreye tabi olmadan terekenin tespiti davasını açabilirler. T.C YARGITAY 2. HD E. 2004/15828 K. 2005/1411 T. 7.2.2005“Terekenin tedbir mahiyetindeki tespit istemi süreye bağlı değildir. Her an için tespit istenebilir. Bu yön nazara alınmadan tespit isteğinin de bir aylık sürenin geçtiğinden bahisle ret edilmesi doğru değildir.” Ayrıca belirtmek gerekir ki mirasbırakacak kişi hayatta iken terekenin tespiti davası açmak mümkün değildir.
Davayı açan mirasçı, dava sürecinde terekeyi yönetmesi için defter tutulması ya da terekeye temsilci atanması talebinde bulunabilir. Terekeyi temsil edecek kişi tayin edildiğinde terekenin korunması görevini üstlenmiş olacaktır. Mahkemelerin iş yoğunluğuna göre bu dava ortalama 1-2 yıl sürebilmektedir. Dava kapsamında bilirkişi raporu istenilecek ve sonucunda mahkeme bilirkişi raporuna bağlı kalmadan terekenin tespitine yönelik karar verebilecektir.
Terekenin tespiti davası, esas olarak mirasbırakanın geride bıraktığı hak ve borçların tamamının tespiti için açıldığından mirasçıların menfaatini koruyan bir dava türüdür. Bu sebeple dava süresinde mirasçıların talep ve beyanları ..” davanın seyrini önemli derecede etkileyebilmektedir. T.C YARGITAY 3.HD, 2015/ 4790E., 2016 / 4296K., 21.03.2016 T.;”.. mahkemece; öncelikle mirasbırakanın terekesi (temlik içi – temlik dışı), taraf vekillerinin beyanına da başvurularak belirlenmeli (HMK. md. 31), tereke kapsamındaki taşınır – taşınmaz mal varlığı hakkındaki bilgi, belge ve kayıtlar dosyaya celbedilmeli, ondan sonra bu ilkeler esas alınarak, tenkis konusunda uzman bilirkişiden yukarıda belirtilen hususları da karşılayacak nitelikte rapor alınarak, net tereke hesabı üzerinden sabit tenkis oranı belirlemek gerekir Görüldüğü üzere Yargıtay kararlarına göre de tereke hakkındaki tüm iddialar, mahkemece resmi kayıtlara erişmek suretiyle doğrulanmaktadır.
Paylaş
