Cilde içeriden peeling etkisi

Ağız çevresinde ve çene bölgesinde neden sivilcelenme görülür, nasıl tedavi edilir? Cilt Hastalıkları Uzmanı Dr. Betül Şengör, bu konuyla ilgili merak edilenleri anlattı.

Neden sivilcelenme olur?

40 yaş üstü kadınlarda akne sorunu genellikle hormonal nedenlerle ilişkilendirilebilir. Ergenlik döneminde hepimizin bildiği gibi dengesi bozuk olan hormonların etkisinde ciltte yağlanma ve sivilcelenme olmaktadır. Bu durum eğer ergenlik dönemi dışında ortaya çıkıyorsa akneler, özellikle çene çevresinde, boyunda ise progesteron hormonu ile ilgili olabilmektedir. Bu hormon regl düzenli olsa bile yükselebiliyor. Ayrıca günümüzde çok duyulan bir metabolik sorun; insülin direnci ile ilişkili olarak veya diyabet ile ilişkili olarak da akne benzeri sivilcelenme olabilmektedir. Obezitede, fazla kilosu olanlarda ve yanlış beslenenlerde de hormonların etkilenebildiği bilinmektedir. Bu durumun da insülin hormonunun salınımının değişmesi ve dolaylı olarak insülin benzeri hormonların ve androjenlerin salınımının değişmesiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Androjenlerin salınım değişikliği sivilcelenme hatta tüylenme için yeterli bir tetiktir.

Benzer bir dolaylı mekanizma da tiroid bezinin çalışmasıyla ilişkilendirilmiştir. Tiroid bezinin az veya çok çalışması ile beyindeki hipofiz bezi uyarılmaktadır. Bu bez de hem tiroid hem meme hem de yumurtalıklar üzerinde etkili olan hormonları salgılamaktadır. Örneğin tiroid bezi az çalışıyor diyelim, bu uyarı hipofiz bezine gider, hipofiz bezi de daha fazla tiroid uyarıcı hormon (TSH) salıverir, bu da tiroidi tetikler çalış diye, eş zamanlı olarak folikül (yumurta hücresi) uyarıcı hormon da salgılatır. Anlaşıldığı gibi yumurtalıklara da “sorun olmadığı halde” varmış gibi uyarı gidebilir. Hormonlar bir sinerji içindedir, bir uyarıyla şelale gibi her yere aynı anda gidecek kadar salgılanma olmaktadır. Yumurtalara giden uyarı ile östrojen, progesteron, hatta testosteron miktarında artma tetiklenebilir. Bu hormonlar da aknenin oluşmasında rol oynayan temel hormonlardır.

Dozunda stres iyidir

Stres dozunda iyidir, ancak aşırı stresli olan kişilerde artan kortizon hormonunun da androjenik hormonların artmasına neden olacağını, bunun da akne benzeri sivilcelenmeye neden olabileceğini söyleyebiliriz.

Akne taklitçisi olan ve ergenlik dışı yaşlarda ve 40’lı yaşlarda görülen diğer bir durum rozasea hastalığıdır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlığı olan kişilerde, bir çeşit parazitin tetik çekebildiği ve kılcal damarlardan zengin olan ciltlerin sorunu olabileceği düşünülmektedir. Bazen kızarık zeminde akne benzeri sivilceler eşlik edebilir.

Tedavisinde güneşten mutlak korunma şart olup; antibiyotikli kremlerden ve IPL gibi ışık tedavilerinden faydalanılmaktadır.

Tedavi süreci

Eczanelerde sadece cilt hastalıkları uzmanının yazacağı reçete ile alınabilen isotretinoin içerikli sentetik retinoik asitler bulunur. Doktorunuz genellikle her ay sizi takip eder, çoğu defa kan testleri ile karaciğer enzimlerine bakılarak yapılan bu aylık takipler 6-8 ay sürer. Her ay takip edilen hasta günden güne iyileşmeye başladığında morali tekrar yerine geleceğinden sabretmeyi de kolayca kabullenir, takiplerini hiç aksatmaz. Bu tedavide cilt adeta içeriden peeling olur yani soyulur. Ancak bu uzun zamanlı bir soyulmadır ki; bu durumu bizler sadece ciltte kuruma olarak görürüz, dudaklar da dahil kurur. Sonuç genellikle çok iyidir, nadiren tekrar akne problemi olabilir ancak bu durum daha kısa süreli ve hızlı bir şekilde çözülebilmektedir.