Çocuklarda mikrosefali ve nedenleri

Mikrosefali bebeğin baş çevresinin aynı yaş ve cinsiyetteki akranlarından belirgin derecede küçük olmasıyla giden nadir nörolojik bir durumdur. Bazen doğumda bazen de bebeğin hekimi tarafında kontrollerinde fark edilir. Hekim vücut ağırlığı, boy ve baş çevresi ölçümlerini toplumlar için özel olarak geliştirilmiş tablolara bakarak değerlendirir ve 2 standart ve üzerindeki sapması varsa; sebebe yönelik araştırmalar yapar.

Mikrosefali anormal beyin gelişimi ile sonuçlanabilir

Mikrosefali çok çeşitli genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak görülebilir. Genellikle bu durum bebeğin gelişim basamaklarını da etkileyebilir. Anormal beyin gelişimi ile sonuçlanabilir. Ancak mikrosefalisi olan bazı çocuklar normal zeka düzeyine ve normal nörolojik gelişime sahip olabilirler. Bu durum mikrosefalinin altta yatan sebep ve eşlik eden nörolojik problemlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Mikrosefalinin en önemli sebepleri şunlardır:

• İzole ya da sendromik genetik hastalıklar
• Bazı metabolik hastalıklar
• Gebelikte ilaç, alkol ve toksik madde maruziyeti
• Gebelikte annenin geçirdiği enfeksiyonlar, yetersiz beslenmesi, folat eksikliği, plasental yetmezlik, hipotroidi
• Doğum sırasında hipoksiye maruz kalma, enfeksiyonlar (menenjit, ensefalit), inme, travma
• Bazı kromozomal anormallikler
• Kraniosinostoz (kafa kemiklerinin erken kapanması)
• Kronik hastalıklar (hipotroidi, kurşun zehirlenmesi, kronik böbrek yetmezliği, doğumsal kalp hastalıkları

Bebeğin nörolojik durumunu eşlik eden problemler belirler. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

• Gelişme geriliği (konuşma ve hareketlerin etkilendiği)
• Denge ve koordinasyon zorlukları
• Boy kısalığı
• Yüzdeki anormallikler
• Hiperaktivite
• Epilepsi
• İntellektüel yetersizlik

Mikrosefali tedavisi

Mikrosefalinin kesin tedavisi yoktur. Kraniosinostozlar (sütürlerin tam ya kısmi kapalı olası) gerekirse cerrahi olarak tedavi edilir. Cerrahi zamanı erken kapanan sütürlerin yeri ve sayısına göre değişir. Eşlik eden nörolojik problemler tedavi edilerek çocuğun hayat kalitesi artırmaya çalışılır.

Çocuk Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Serdaroğlu