Velayeti koz olarak kullanmayın

2002 yılındaki bir çalışmada Virginia Üniversitesi’nden Psikolog E. Mavis Hetherington ve öğrencisi Anne Mitchell Elmore, çocukların boşanmanın özellikle kaygı, öfke, şok ve güvensizlik gibi negatif etkilerini kısa süreli gösterdiklerini buldular. Bu reaksiyonlar, 2 yılın sonunda genellikle azaldı ya da ortadan kayboldu. Yalnızca küçük bir azınlık daha uzun süre sıkıntı çekti.

ÇATIŞMASINI ÇÖZMÜŞ ÇİFTLERİN ÇOCUKLARI DAHA DAYANIKLI

2001’de literatürdeki niceliksel çalışmaların yeniden gözden geçirilmesinde Pennsylvania Üniversitesi’nden Sosyolog Paul R. Amato, boşanmadan yıllar sonra da boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisini inceledi. Bu çalışma farklı yaş gruplarındaki anne babası evli ve boşanmış olan çocukların karşılaştırılmasıydı. Araştırmacılar çocukların, çocukluk dönemi sonrası, ergenlik ve 18-19 yaşına kadar akademik, duygusal ve davranışsal problemlerini, suç işleyip işlemediklerini, sosyal ilişkilerini, benlik algılarını izlediler. Averajda, akademik başarıdaki farklılıklar dışında anlamlı farklar elde etmediler ve anne babası boşanmış çocukların çok büyük bir oranda dayanıklı olduklarını buldular. Tabii bu duruma birçok faktör katkıda bulunuyor. Bunlardan bir tanesi de boşandıktan sonra anne babanın arasındaki çatışmanın çözülüp çözülmediği… Çatışmasını çözmüş çiftlerin çocukları duygusal anlamda daha dayanıklı oluyor. Çözüme yönelik ilişkilerde çocuklardaki korku, acı, endişe ve diğer benzer duygular gitgide azalıyor ya da ortadan kalkıyor.

EVLİLİKTEKİ KAVGALAR ÇOCUKLARI ÇOK ETKİLİYOR

Araştırmalarda evlilikte yaşanan kavgalar, çatışmalar, çocukları boşanma ya da boşanma sonrasındaki çatışmadan daha çok etkiliyor. Evlilikteki çatışmanın şiddeti ve sıklığı çocuğun uyumunda önemli bir rol oynasa da evlilikteki çatışmaların çocuklarda daha fazla negatif etki yarattığı defalarca gösterildi.

BOŞANDIKTAN SONRA EBEVEYN TUTUMLARI DEĞİŞEBİLİYOR

Boşanma sonrasındaki sağlıklı uyuma katkı sağlayan en önemli şeyler, uygun anne babalık, sorunsuz velayet işlemleri, velayete sahip olmayan ebeveyne erişimin sağlanması ve çatışma olmamasıdır. Boşanma sonrasında verilecek duygusal destek de çok önemlidir ancak kuralları koyan duygusal sıcaklık en mühimidir. Çünkü bazı anne babalar boşandıktan sonra farklı ebeveynlik yapabiliyorlar yani anne kuralcı baba çok serbest ya da tam tersi olabiliyor.

İKİ EBEVEYN DE ÇOCUKLA EŞİT DERECEDE İLGİLENMELİ

Çocukların gelişimini, kimlerle birlikte olduğunu, aktivitelerini takip etmek her iki ebeveyn için de önemli olmalıdır. Boşandıktan sonra tek bir ebeveynin daha fazla aktif olması ya da çocuğunu daha fazla görmesi araştırmalara göre çok önemli olmasa da birlikte geçirilen zamanın kalitesi önemlidir ve çocuğun uyumunu etkiler. Boşandıktan sonra kırgınlığınızı, küskünlüğünüzü unutmamış olabilirsiniz ama o duyguların sizin meselenizle ilgili olduğunu, çocuğunuzla ilgili olmadığını hatırlarsanız bu meseleleri çocuğunuzdan uzak tutabilirsiniz.

ÇOCUĞUNUZ ARACILIĞIYLA EŞİNİZE MESAJ GÖNDERMEYİN

Bir başka önemli konu da çocuğunuzla diğer ebeveyne söylemesi için mesaj iletmeyin çünkü onu çatışmanın tam ortasına koymuş olursunuz. Amaç çocukları bu meselelerden dışarıda bırakmak dolayısıyla eski eşinizi arayın ya da e-mail veya SMS gönderin. Çocuğunuza diğer ebeveyni direkt kötülemeyin ya da çocuğunuz yanınızdayken bir başkasına da kötülemeyin. Çocukların ebeveynlerin etkisinde kalmadan annesiyle veya babasıyla bir ilişki kurmaya hakkı vardır.

EŞİNİZİ VELAYETLE TEHDİT ETMEYİN

Eski eşinizle iletişim kurarken de mümkün olduğunca çocuklarla ilgili konuşun. Çatışmalı bir boşanmaysa çocuklarla ilgili konuşurken kendinizi bir anda kavga ederken bulmak istemiyorsanız çok gerekmedikçe yüz yüze gelmeyin, telefonla ya da e-mail ile halletmeye çalışın. Velayet kimdeyse diğer ebeveyne karşı koz olarak kullanmamalı, bu durum direkt çocukları etkiler. Diğer ebeveyne kızdığınızda zaten haftada bir defa gördüğü anne/babasını görmesini engellerseniz, bu da çocuğu duygusal olarak çok etkileyecektir. Yurt dışındaki gibi Türkiye’de medeni kanun izin vermediği için mümkün olmasa da ortak velayet alınması çocuklar açısından en iyisidir aslında. Çocukların psikolojik ve sosyolojik gelişimini fazlasıyla etkileyen boşanmanın, bu olumsuz etkilerinin hafifletilmesi bakımından velayetin, çocuğun menfaati göz önünde tutularak hatta çocuğun yaşına göre çocuğun da görüşü alınarak anne ve babaya birlikte verilmesi toplumsal sağlık açısından yararlı olacaktır. Bu, şu anda mümkün olmadığından velayet kimdeyse diğer ebeveynle ortak kararlar vermeye dikkat edebilir.

İKİ EVEBEYNİN DE YETİŞTİRME TARZI AYNI OLMALI

Çocuklar için tutarlılık önemlidir. Kural koyulduğunda iki ebeveyn arasında ufak farklılıklar olabilir ancak tamamen farklı iki yetiştirme tarzıyla çocuklar oradan oraya sürüklenecektir. Ev ödevleri, sokağa çıkma, aktivitelerdeki sınırlamalar ortak olmalıdır ve her iki eve gittiğinde de takip edilmelidir. Çocuğunuz ceza aldığında ve bu durum diğer ebeveynin evine gitmesine denk geldiğinde bununla ilgili eski eşinizi bilgilendirip cezanın devam etmesini sağlamalısınız. Aynı şey ödül için de geçerlidir. Çocuklar özellikle küçük olduğunda yemek, yatmak gibi belirlenmiş zamanları değiştirilmemelidir ki iki eve de uyumu rahat olsun.