Ağrının da çaresi var!

Kanser son yıllarda pek çok nedene bağlı olarak artık dünyada olduğu gibi ülkemizde de en önemli toplumsal sağlık sorunu noktasına geldi. Kanserin genelde en zor ve ağır yanı oluşan ağrılardır diyen Prof. Dr. Avni Babacan, bu ağrılar için etkili çözümleri anlattı.

Ağrı hayat kalitesini önemli şekilde etkiler. Ağrıya neden olan unsurlar; tümörün kendisi, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi gibi tedavi yöntemleri sayılabilir. Etkili ağrı tedavisi hayat kalitesini artırır. Ne yazık ki kanser hastalarının çoğu yetersiz ağrı tedavisi almakta ve hastalığın kendisinin tedavisiyle uğraşan hekimler etkili yaklaşımlarla ağrı dindirilmesi yoluna gidilmemektedir. Oysa ağrının ortadan kaldırılması kanserin tedavisine de olumlu katkısı vardır. Kanser hastalarının etkili ve yeterli ağrı tedavisine görmemelerin en önemli nedeni ağrı uzmanı olan hekimlerine ulaşamamalarıdır.

Morfin bağımlılık yapar mı?

Pek çok kanser ağrısı türü ilaç tedavileri ve ilaç dışı tedavi yöntemleriyle etkili bir şekilde dindirilebilir. Kanser ağrısının tedavisinde ilk seçenek ağrı kesicilerdir. Ağrı kesiciler toplumda sık kullanılan ilaçların başında gelir. Bu nedenle ağrı kesiciler Dünya Sağlık Örgütü’nün basamak tedavisi adı verilen sistemine uygun olarak kullanılmalıdır. Basamak tedavisinde önemli olan hastanın ağrısına göre ilaçları düzenlemektir. Kanser ağrısında ağrı tedavisi kişiye özgüdür. Ağrı kesici kullanım ilkeleri hastalara öğretilmesi gerekir. İyi ve kalıcı bir ağrı tedavisi için ilaçları vaktinde almak gerekir. Ağrıları geçtikten sonra ilaçları bırakmak doğru değildir. Korkulanın aksine kanserli hastalarda morfin ve morfin benzeri ağrı kesici ilaçlar bağımlılık yapmaz.

Eğer ağrı kesici ilaçlar istenilen derecede etkili olmazsa sinir blokları uygulanır. Burada ağrıya neden olan sinirleri bloke edilir. Bu amaçla bloke edilecek sinirlere çeşitli ilaçlar ve radyofrekans termokoagülasyon yöntemleri kullanılır. Radyofrekans termokoagülasyon yönteminde yüksek frekanslı radyo dalgaları uygulanarak ağrı iletimi engellenir.

Eğer sinir blokları da başarılı olmaz ise morfin pompası kullanılır. Omuriliğe kateter yerleştirilir. Daha sonrada cilt altına pompa yerleştirilerek kateter buna bağlanır. Bu pompadan çok düşük doz morfin verilerek hastanın ağrısı etkili olarak dindirilir.