Turşu ve turunçgiller aftı tetikliyor!

Aft oluşumunu tetikleyen neredeyse onlarca neden var olduğunu ama en önemli ve en dikkat edilmesi gerekenler arasında vücut direncinin düşmesini gösterilebilir. Yine aynı şekilde ağız içi travmalar, dişe alınan darbeler, stres, yanak, dil ve dudak ısırmak, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçası kullanmak afta neden olan bazı hususlardır. Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler, bazı bünyeler için alerjik olabilen karabuğday, çavdar, arpa, çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyecekler de aft oluşumunu hızlandırabilir.

Aft nedir?

Genel sağlığımızı korumak hepimiz için oldukça önemli bir nokta. Genel sağlığımıza dikkat ettiğimiz kadar ağız sağlığımızda dikkat ediyor muyuz? Oysaki ağız sağlığı korunmadığı takdirde tüm vücudu etkiler. Aft ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserleşmiş lezyonlardır.

Aftın neden oluştuğu tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte aft oluşumunu hızlandıran ve seyrini kötü etkileyen faktörler olduğu anlaşılmıştır.

Aft oluşumunu etkileyen faktörler nelerdir?

• Stres: Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastirit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres, aft oluşmasının da en önemli nedenlerinden birisidir. Ayrıca kadınlarda adet dönemi öncesindeki gerginlik de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.
• Yiyecekler: Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını irrite edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır.
• Sistemik hastalıklar: Özellikle Behçet hastalığı ve AIDS gibi bazı bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklarla birlikte tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.
• Travma: Yanak, dil, dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi, fazlaca sert diş fırçalama ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.
• Diş macunu: Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan ‘sodyum lauryl sulhate’ ( SLS ) mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır. SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir maddedir. Özellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi için günümüzde daha az oranda (%1.25) SLS içeren diş macunları üretilmektedir.
• B12 vitamini ve demir eksikliği
• Sigara, puro veya tütün çiğneme gibi kötü alışkanlıklar

Ne yazık ki aftların genel geçer bir tedavisi yok. Ancak aftın oluşumunu tetikleyen ve yukarıda saydığım nedenlere dikkat etmeniz bu sorunla karşılaşmanızı en aza indirebilirsiniz. Genellikle herhangi bir müdahale yapılmadan, kendi kendine 7-15 günde iyileşir.