Evlilik sözleşmesi nedir, ne değildir?

“Taraflar ailelerini ayda 1 kez görecektir.”, “Taraflar yılda en az 2 kez yurtiçi, 2 kez yurtdışı tatili yapacaktır.”, “Evlilik yıldönümlerinde erkek eş kadın eşe mücevher alacaktır.”, “Taraflar haftada bir akşam arkadaşları ile dışarı çıkabilecektir.” Bunlar son dönemde yaygınlaşan sosyal medya ağı sayesinde haberdar olduğumuz “evlilik sözleşmesi” maddelerinden bazıları… Peki, gerçekten evlilik sözleşmelerinde bu şekilde hükümler yer alabilir mi?

Toplumda yaygın adı ile evlilik sözleşmesi olarak bilinen sözleşme esasen mal rejimi sözleşmesidir. Mal rejimi sözleşmesi, evli ya da evlenecek olan çiftlerin (evlenmenin gerçekleşmesi şartı ile) evlilik birliği içerisinde ve evliliğin sona ermesi halinde kişisel mallarının ve evlilik birliği içerisinde edinilen mallarını nasıl yöneteceklerinin, mal rejimi konusunda tarafların hak ve yükümlülüklerinin neler olacağının ve evlilik birliği sona erdiği takdirde malların ne şekilde tasfiye edileceğinin düzenlendiği ve resmi şekilde yapılması gereken bir aile hukuku sözleşmesidir.

Diğer bir deyişle evlilik sözleşmesi ile taraflar yalnızca evlenmeden önce sahip oldukları ya da evlilik birliği içerisinde edindikleri mal varlıklarına ilişkin düzenlemeler yapılabileceklerdir. Girişte yer verdiğimiz hukuken herhangi bir geçerliliği bulunmayan bazı evlilik sözleşmesi maddeleri ise eşler arasında tatlı sert bir çekişme yaratmaktan öteye geçemeyecektir.

Bunlar dışında uygulamada “Boşanma halinde müşterek çocuğun velayeti babaya verilecektir.”, “Evlilik birliği içerisinde doğacak müşterek çocukların isimlerine anne karar verecektir.”, “Evlendikten sonra taraf olan kadın başını açacaktır/örtecektir.” ya da “ Taraflar boşandıkları takdirde yeniden evlenmeyeceklerini taahhüt ederler.” gibi düzenlemeler ise gerek ilgili durumların hakimin yargılamasına ve müdahalesine ihtiyaç duyması gerekse kanunun emredici hükümlerine ve kişilik haklarına aykırılık içermeleri nedeniyle evlilik sözleşmesi ya da başka bir isim altında taraflarca düzenlenemez. Bu konulara ilişkin bir şekilde yapılmış herhangi bir düzenleme varsa dahi bu düzenlemeler hukuken yok hükmündedir.