Güncelleme Tarihi:
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ersin Sarı, çocuklarda görülen yaz hastalıklarını anlatıyor.
Havuz sezonunun açılmasıyla birlikte ortaya çıkan hastalıklarda ilk sırayı idrar yolu enfeksiyonları alıyor. Çocuklarda yazın en sık görülen enfeksiyonların başında gelen idrar yolu iltihabı, özellikle küçük yaşlarda büyük riskler oluşturabiliyor. Bu risklerin başında ise kalıcı böbrek hasarları geliyor. Bu doğrultuda yüksek ateşin eşlik ettiği idrar yolu iltihabı böbreğe vurmuş demektir ve böbrekte kalıcı hastalıklara neden olabilir. Tekrarlayan ve ateşin eşlik ettiği idrar yolu iltihapları ise böbrek hasarının ilerlemesi halinde kalıcı böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Erken teşhis edilen idrar yolu iltihabının başarılı bir şekilde tedavi edilmesi ve böbreğin korunması bu anlamda oldukça önemlidir.
İdrar yolu iltihabında;
• İdrar yaparken yanma,
• İdrar sırasında acıma hissi,
• Sık idrar yapma,
• İdrar kaçırma,
• Karın ağrısı ve ateş
• Hafif iştahsızlık,
• Kilo alamama
• Yeni doğanlarda sarılık gibi farklı belirtilerle görülebilir.
• 1-6 aylık bebeklerde gaz sancısı ile karşılaşılabilir. Gaz sancısı gibi ayaklarını karnına çekerek ağlayan bir bebekte idrar tahlili yapmak, kesin tanı için çok önemlidir.
İdrar yolu iltihabının tekrarlanmasını engellemek için eğer varsa altta yatan nedeni bulmak önemlidir. Bunun dışında günde tek yarı doz şeklinde alınan koruyucu antibiyotik uygulamaları, bol su içmek, dar iç çamaşırı giymemek, tuvaletini yaptıktan sonra alt temizliğinin önden arkaya yapılması faydalıdır.
Birçok ebeveyn antibiyotik kullanımının çocuğun böbreklerine zarar vermesinden endişe etse de Aminoglikozid grubu dışında hiçbir antibiyotik böbreğe zarar vermez. Tedavi için genellikle böbreğe zarar vermeyen sefalosporin grubu ilaç tercih edilmektedir.
• Havuz ve deniz sonrasında mutlaka duş aldırın, ıslak mayo ile uzun süre bekletmeyin.
• İdrar yolu enfeksiyonlarına sebep olan bakterilerin dışa atılmasını sağlayan en büyük yardımcınız sudur. Çocuklarınıza bol bol su içirin.
• Çocuklara hijyen kurallarını doğru öğretin ve kurallara uymasını sağlayın. Özellikle tuvalette hijyen çok önemlidir.
• Çocuklarda idrarını tutmak yaygın görülür. Ancak bu durum idrar yolu enfeksiyonlarının önünü açar. Bu anlamda çocuklara idrarlarını tutmamaları gerektiğini anlatın.
• Çocuklarınıza bağışıklık sistemini güçlendiren besinlerden oluşan bir beslenme düzeni oluşturun.
• Çocuklarınıza dar giysiler giydirmekten kaçının.
Sıcak havalarda gıdaların daha çabuk bozulması, mikropların daha kolay üreyebilmesi, terleme ile birlikte vücuttan ani tuz kaybı yaşanması yazın ishal vakalarında artışa neden olmaktadır. Bu nedenlere bir de hijyen koşullarının yetersizliği, atık suların içme veya temizlik sularına karışması da eklenince durum daha da ciddileşebilmektedir.
Bu ve bunun gibi birçok nedenin yanı sıra deniz ve havuz sezonun açılması ishali daha da kolay hale getiriyor. Tatil bölgelerinde deniz ve havuz aracılığıyla bakteriler daha hızlı bulaşıyor. Bu yüzden tatil yapılacak yerlerin hijyenine ve temizliğine dikkat edilmelidir.
• Yüksek ateş
• Kusma
• Sık tuvalet ihtiyacı
• Sıvı dışkılama
• Fazla dışkılama
• Dışkıda kan ve mukus benzeri yapı
• İdrar miktarında azalma
• Karın bölgesinde ağrı ve gaz
• Ağızda kuruluk
İshal tedavisinde kaybedilen sıvının yerine konulması çok önemlidir. İshal ve kusmayı durdurucu ilaçlar çocukta yararlı değildir, kullanımı önerilmez. Antibiyotik ise dizanteri ve kolera gibi ciddi problemlerde doktor tarafından verilirse kullanılır.