Yarıyıl tatilinde sürdürülebilir mutluluk modeli

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Koordinatörü Özen Yazğan, okul öncesi ve ilkokul dönemi çocuklarının verimli bir tatil için ebeveynleriyle birlikte keyifli vakit geçirmelerini kolaylaştıracak ve gelişimlerine katkıda bulunacak etkinlik önerilerinde bulunuyor. Çocukların aileleriyle yapacağı ortak planlama doğrultusunda verimli bir tatil süreci geçirmesini sağlayan etkinlik önerileri çocukları eğlendirirken ikinci yarıyıla da hazırlıyor.

Mutluluk bir hedef değil; yolun ta kendisi

Her daim mutlu olmak mümkün mü? Mutluluk Sürdürülebilir mi? Mutlu olmak öğrenilir mi? Mutluluğun bir insanın sağlıklı, başarılı ve sevilen bir insan olmasında çok önemli bir etken olduğu çocuklara öğretilir mi?

İnsanın en önemli özelliklerinden biri kötü durumlara da iyi durumlara da uyum (adaptasyon) yeteneğinin yüksek olmasıdır. İnsan, İyi ya da kötü bir olay yaşadıktan bir süre sonra genel mutluluk seviyesine geri döner. Ancak bu mutluluk seviyesi herkeste aynı değildir. Peki, bir insanın ne kadar mutlu olacağını ne belirler? Sürdürülebilir Mutluluk Modeli bunu üç önemli etken ile açıklar. İlki doğuştan sahip olunan mutluluk seviyesidir ve bu genetik etken mutluluk seviyesinin yaklaşık yarısıdır. İçinde yaşanılan koşullar sanıldığının aksine en büyük etken değildir ve ne kadar mutlu olunduğunun sadece % 10 kadarını belirler. Geriye kalan açısı; iyiyi görmek, iyiye değer vermek, şükran duymak, iletişim kurmak, anda kalmak vb. şeylerdir. Özen Yazğan’ın önerileri bireylerin bu kısmını geliştiren, mutluluğu arttıran etkinliklerden oluşuyor.

“Çocuklarınıza yaşamın her anında mutlu olmak zorunda olmadıklarını ama kendilerini ve başkalarını mutlu etmeyi bir yol olarak seçmelerini anlatabilirsiniz.”

Mutluluğa giden yol zihinsel yönleri geliştiren oyunlardan geçer

Sömestiri keyifli kılmak isteyen ebeveynler çocuklarıyla birlikte çocukların zihinsel yönlerini, el, dikkat ve iletişim becerilerini geliştiren bulmaca, labirent, eşleştirme gibi zeka oyunları oynayabilir. Özellikle oyun içinde verilen ufak sohbet molalarıyla çocuklarıyla iletişime geçebilir; onları dinleyebilir, mutluluk kaynaklarını öğrenebilir varsa sorunlarıyla ilgilenerek çözüm önerilerinde bulunabilirler. Bu sayede kaliteli zaman geçirebilir ve çocukların problem çözme yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olabilirler.

Sahip olduklarının farkında olan çocuklar daha mutlu

Gelecek kaygısı, umutsuzluk ve mutsuzluk gibi duygular bir şeylerin eksikliği ya da yetersizliğinden kaynaklanmıyor, aksine eksikliğin ve sahip olunan şeylerin ne olduğunun bilinmemesinden kaynaklanıyor. Aileler çocukların kaygılarını giderebilmek için onlara sahip olduğu değerleri ve avantajlı olduğu yönlerini hatırlatarak farkındalık yaratabilir, onları mutlu oldukları alana yönlendirebilir ve güçlü olduğu yönleri onlara gösterebilir. Sahip olduklarını bilen çocuklar kendilerini daha iyi tanıyarak gelişim gösterir ve güçlerini uygun alanda kullanarak hedeflerine daha kolay odaklanır. Belirsizliğin ve bilgisizliğin yarattığı kaygı sahip olunanlar listesiyle sorunları ortadan kaldırır ve çocukları hedefe ulaştırır.

Hedef koy ve hayal et

Bilimsel araştırmalara göre hedef koymak ve hedefe ulaştığını hayal etmek iyimserliği ve motivasyonu artırıyor, hedefleri ve öncelikleri belirliyor. Bu sistem çocukların; planlama ve süreç yönetme becerilerini geliştiriyor ve hedefe ulaşmalarındaki performanslarını etkiliyor. Günlük, haftalık, aylık olarak plan çıkartan çocuklar ne zaman ders çalışması gerektiğini, ne zaman dinlenmesi gerektiğini, ne kadar uyuması gerektiğini planladığında takvimine uyuyor ve hedefine giderken aynı zamanda belirli disiplinleri de edinmiş oluyor.

Çocuk gelişiminde önemli unsur: Mutlu hatıralar

Ebeveynler çocuklarıyla birlikte onları mutlu eden anılar için özel bir günlük formatı oluşturabilir. Çok küçük şeylerle mutlu olmayı bilen çocuklar anılarını yazarak, o ana ait fotoğrafları koyarak ya da mutlu oldukları an için kendilerine özel küçük semboller oluşturarak anılarını biriktirebilir ve kendi hatıra defterlerini oluşturabilirler. Gün boyu yaptıkları iyilikleri, yaşadığı mutlu anları saklayan çocuklar iyilik yapmayı alışkanlık haline getirebilir, sahip olduklarını yeniden fark edebilir, mutluluk kaynaklarını çoğaltarak olumlu bir insan olarak gelişim gösterir.

Gelişimi bir bütün olarak görmek

Çocukta başarı, iyilik, güzel davranış vb. hangi konuda olursa olsun mutlaka şahit olunmalı ve abartılmadan takdir edilmelidir. Böylece çocuk, anne babasının tutumuna değerlendirerek nelere hangi ölçüde değer verildiği konusunda önyargısız, objektif bir yaklaşım içinde olduğu inancını pekiştirir. Sadece akademik olarak başarılı olmaya odaklanmak çocuğun gelişimini zedeler.

Güven duygusu ve ilişkinin bütünlüğü önemlidir

Çocuk başarılarında ve hatalarında ailesinin tutarlı ve destekleyici yaklaşımı ile karşılaşacağını bilmeli ve buna yönelik bir inanç taşımalıdır. Çünkü bu inanç, bir yaşam boyu sürecek iyi ilişkilerin temel yapıtaşı niteliğindedir; çocuğun ve ailenin geleceğine yön verir.