Güncelleme Tarihi:
Uzun süre ayakta kalmak, hamilelik ve artan karın içi basınç varise neden oluyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Uçar, varis tedavi yöntemleri hakkında bilgiler verdi.
Varis, kanın cilt altı damarlarda anormal şekilde toplanmasıyla meydana gelen gözle görülebilir, şiş ve kıvrımlı damarlar olarak tanımlanır.
Varis neden olur?
Varisler kıvrımlı, mavimsi-mor yapılar olarak görülür, genellikle bacaklarda ve baldırda ortaya çıkar. Toplardamar içerisindeki küçük kapakların kanı kalbe doğru itme özelliğini yitirmesin varislerin ortaya çıkmasında çok önemli bir etken. Örümcek ağı görünümlü varisler ise daha hafif bir formu. Uzun süre ayakta kalmak, gebelik, şişmanlık, ileri yaş, artmış karın içi basınç gibi faktörler varis oluşumuna ve mevcut olanların ilerlemesine neden oluyor.
Varis, bacaklarda ağrı, bacaklarda dolgunluk, ağırlık hissi, gece krampları, bacaklarda karıncalanma, uyuşukluk, atmalar, genişlemiş görünür toplardamarlar, ayak bileklerinde şişlik, ayak bileği etrafında deride renk değişiklikleri, ciddi vakalarda ise cilt ülserleri ile kendini gösterir.
Varis tedavisinde ağrının giderilmesi ve komplikasyonların önlenmesi üzerine odaklanılıyor. Tedavi hastanın genel sağlık durumu, yaşı ve mevcut varislerin şiddetine göre planlanır. Hastaneye özellikle örümcek ağı görünümlü kılcal varise sahip olan hastalar, bu görünümden rahatsız oldukları için başvuruyor.
Cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi
Tedavi, cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi olarak iki gruba ayrılıyor. Cerrahi olmayan tedavi, uzun süre ayakta durmaktan kaçınma, elastik, basınçlı varis çorabı uygulaması ve ilaç kullanımı ile yapılıyor. İlaç dışı tedavide ise iğne tedavisi, radyofrekans ya da lazer termal ablasyon, cerrahi olarak venin çıkarılması, endoskopik perforan ven cerrahisi uygulanır. Bazı hastalarda kombine tedaviler yapılıyor. Cerrahi uygulama büyük varislerin varlığında ağrı, bacakta ağırlık ve yorgunluk hissi, bacağın görünümünün düzeltilmesi ve cilt, cilt altı yağ dokusunun sertleşmesi gibi durumlarda tercih ediliyor.
Cerrahi tedavi
Cerrahi uygulama yaklaşık 1-1.5 saat sürüyor ve genel ya da epidural anestezi yoluyla yapılıyor. Biri kasıkta, diğeri ayak bileğinin iç kısmında olmak üzere iki küçük kesi açılıyor. Özel cerrahi bir tel aracılığıyla başka bir kesiye ihtiyaç duyulmadan toplardamar çıkartılıyor. Hastanede bir gece yatırılan hasta, ertesi gün taburcu ediliyor ve 1 hafta içerisinde normal hayatına dönebiliyor.
En çok iğne tedavisi uygulanıyor
Skleroterapi olarak adlandırılan iğne tedavisi ise en sık uygulanan tedavi metotlarından biri olarak gösteriliyor. Uygulama, kimyasal özel bir solüsyonun varisli toplardamar içine enjeksiyonu ve buna bağlı olarak varisli damarın kapanmasıyla kanın sağlıklı toplardamarlara yönlendirilmesi prensibine dayanıyor. Uygulama sonrasında bacaklarda toplardamarlarda pıhtı oluşması olarak tanımlanabilen “toplardamar (ven)” sertleşiyor ve sonrasında kayboluyor. İğne tedavisi küçük, orta çaplı damarlarda uygulanıyor ve anestezi gerektirmiyor.
Lazer tedavisi hafif formlarda etkili
Yüzeysel lazer termal ablasyon yöntemi ile lazer varisli damar üzerine uygulanarak yok ediliyor. Yöntem, varisin çok hafif formları üzerinde etkili olabiliyor. Endovenöz termal ablasyon diye isimlendirilen yöntemde ise daha büyük varisli toplardamarların yoğun ısı kullanılarak yok edilmesi amaçlanıyor. Cerrahi olarak toplardamarın çıkarılmasına alternatif olarak gösteriliyor. Bu yöntemde, toplardamar içine oldukça ince bir kateter sokuluyor ve ucundan damar çeperine ısı uygulanıyor. Kateter çekildikten sonra ısı, toplardamarın kapanmasına ve kanın sağlıklı damarlara yönlenmesine olanak sağlıyor.
Uygulamadan birkaç gün sonra günlük aktivitelere dönülebiliyor
Bir başka yöntem olan Radyofrekans (VNUS) termal ablasyonda da toplardamarın kapanmasına olanak sağlayan kateter ucundan ısı değil, radyofrekans dalgaları ile sağlanıyor. Hasta, uygulama sonrasında birkaç gün içerisinde normal aktivitesine dönebiliyor.
Diğer tedavi yöntemleri
Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) yöntemi ise varis gelişen dokuların termal olarak hasarlanması prensibine dayanıyor. Çıplak bir lazer fiberi yoluyla toplardamar içerisindeki hastalıklı kısma ulaşılarak lazer enerjisi veriliyor.
Endoskopik Perforan Ven Cerrahisinde de ciddi derecede ilerlemiş cilt ülserleri varlığında uygulama yapılıyor.
Ambulatuvar Flebektomi diye isimlendirilen yöntemle ise cilde yapılan küçük kesilerle küçük venler çıkarılıyor.
Tedaviler sonucunda, oldukça başarılı sonuçlar alınabiliyor. Ağrı azaltılıyor ve kozmetik görünüm düzeltilebiliyor. Çok düşük olasılıkla zamanla varis tekrar oluşabiliyor, sinir hasarı gözlenebiliyor.
A.A