Güncelleme Tarihi:
Vajinusmusun belirtileri şiddetine bağlı olarak, darlık nedeniyle yanma ve hassasiyetten başlayıp vajinal açıklığın tamamen kapanmasına kadar ilerleyerek görülebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Gökçen Erdoğan, adım adım tedavi yaklaşımları hakkında bilgi verdi.
Sade, anlaşılır ve birçok uzman tarafından uygulanan adım adım tedavi yaklaşımı vajinusmusun başarılı şekilde tedavisinde kullanılan bir programdır. Sorunu olan kadınlar tedavi sürecini genellikle kendi başlarına evde veya uzman terapistler eşliğinde tamamlayabilirler. Bu aşamaların tamamlanması halinde, vajinusmus nedeniyle oluşan ağrı ve penetrasyon (birleşme) problemleri tamamıyla çözülmektedir.
1. Vajinismusu anlama
İlk adım vajinismus ile vajinismusun neden olduğu cinsel ağrı, daralma, yanma hassasiyeti veya penetrasyon (birleşme) sorunlarını anlamakla başlar. Vajinusmusu anlamak onu yenme sürecinde en temel unsur olduğundan bu yaklaşım, kadınların kendi cinsel sağlıkları ile ilgili etkin bir rol almalarına yardımcı olur. Tedavi metodları, ilişki konuları, pelvik rahatlama teknikleri, şartlandırma teknikleri ve adale hafızası konular içinde bulunmaktadır.
2. Cinsel geçmişinin gözden geçirilmesi ve tedavi stratejileri
Kadınların kendi geçmişlerini gözden geçirmeleri ve analiz etmelerini sağlamak için dengeli bir yaklaşım izlenir. Egzersizler ve aşk oyunları, vajinusmustan kaynaklanan cinsel ağrıyı artıran her olayı, duyguyu veya tetikleyen unsuru belirleme ve değerlendirmeye yardımcı olur. Detaylı egzersizler ve yapılacaklar listesi bir kadının cinsel geçmişini ve pelvik ağrı olaylarını belirleyerek uygun tedavi stratejilerine doğru yönlendirirler. Duygusal incelemeler istemsiz pelvik tepkilere neden olan olumsuz olayları, duyguları ve hatıraların detaylarına girilmesini sağlar.
3. Cinsel ağrı anatomisi
Kadınlar sıklıkla kendi cinsel anatomileri, vücutları ve fonksiyonları ile pelvik ağrı ve penetrasyon (birleşme) sorunlarının nedenleri ile ilgili eksik bilgiye sahiptirler. Vajen iç kısımları ile vajinal kaslardaki problemler ile ilgili kafa karışıklığı sıklıkla yanlış teşhise ve hayal kırıklığına neden olur. Bu adımda cinsel organlarla ilgili bilgiler ve bunların ağrı ve penetrasyon konularındaki etkileri anlatılır. Cinsel ağrı ve penetrasyon sorunlarında ne tip ağrının ve rahatsızlığın normal olduğu veya heyecanlanmadan orgazma giden yolda hangi fiziksel değişikliklerin olduğu bu adımda anlatılır. Kızlık zarı ve iç vulva gibi anatomik bölgeler bu adımda tanıtılır.
4. Vajinal darlık ve pelvik taban kaslarının rolü
Kadınlarda cinsel ağrı ve penetrasyon (birleşme) güçlüğü aslında bir derecede pelvik tabanın istemsiz olarak kasılmasından kaynaklanır. Bu adımda pelvik taban kaslarından özellikle pubokoksigoz (PC) kas grubunun etkisi ve tetiklendiğinde nasıl ilişki sırasında istemsiz olarak kasılmasına neden olduğu anlatılmaktadır. Etkili bir tedavi, istemsiz kasılma sonucunda ağrı ve daralmaya neden olan pelvik tabanın eğitilmesine odaklanmalıdır. Ağrıyı azaltmak ve penetrasyon güçlüğünü gidermek için pelvik kasların nasıl belirleneceği, kontrol edileceği ve eğitileceğinin öğrenilmesi vajinusmus tedavisinde çok önemli bir adımdır.
5. Giriş teknikleri
Penetrasyon (birleşme) zorluğu veya ağrısı olan kadınlar için ağrısız bir ilk giriş için tekniklerin öğrenilmesi gerekmektedir. Bu aşamada kadınlar, ufak objeleri kullanarak tamamen kendi kontrolleri altında PC kaslarını kontrol tekniklerini öğrenecekler. Daha önce vajen girişini kapatan ve penetrasyonu önleyen her türlü istemsiz kasılmalar yok edilir. Kadınlar pelvik kaslarını tamamıyla kontrol altına almaya başlarlar ve istemleri doğrultusunda pelvik tabanı nasıl rahatlatıp esnetebileceklerini öğrenirler.
6. Vajinal girişi geliştirme
Doğru kullanıldığı takdirde, vajinal dilatörler vajinusmus nedeniyle oluşan pelvik darlığı eleme konusunda yardımcı olan etkili araçlardır. Dilatörler pelvik kas tepkilerini tetikleyici birer araçtırlar. Dilatör egzersizleri kadınların pelvik tabanı rahatlatarak istemsiz kasılmaları nasıl önleyeceklerini öğretirler böylece cinsel penetrasyon karşısında doğru tepkiler verilir. Vajinal girişi geliştirme egzersizleri kadınların ağrısız veya rahatsızlık vermeyen bir ilişkiye hazır olacakları bir aşamaya rahat bir şekilde ulaşmalarını sağlar.
7. Çiftler için pelvik tabanı rahatlatıcı duyu odaklama teknikleri
Ağrısız bir ilişkiye geçiş sürecinde, bu adımda pelvik taban gerginliğini azaltmak ve çiftler arasındaki samimiyeti artırmak için duyu odaklama teknikleri anlatılmaktadır. Egzersizler duyu odaklamayı (duyarlı dokunuşlar, aşk oyunları) nasıl başarıyla uygulayabileceklerini ve daha önceki adımlarda öğrenilen teknikleri kullanarak nasıl ağrısız birliktelik yaşayacaklarını öğrendikleri için çiftler bu süreç içinde birlikte çalışmaya başlarlar. Egzersizler ağrısız bir cinsel birliktelik için tamamıyla anlayış, güven kurma ve yardımcı olma üzerine odaklanmaktadır.
8. Birliktelik için hazır olma egzersizleri
Tamamen ağrısız bir birlikteliğe geçiş için çiftlerin hazır olma aşamasına gelinir. Çiftler ağrısız bir birlikteliğe hazırlanmak ve pelvik gerginlikten kurtulmak için öğrenmiş oldukları teknikleri gözden geçirir ve tatbik ederler.
9. İlişkiye geçiş
Bu adımda normal bir birliktelikte ağrı ve penetrasyon sorunlarını yok etme teknikleri anlatılmaktadır. Bu adıma kadar kontrol sağlayıcı ve ağrıyı azaltıcı pozisyonlar ile daha konforlu bir ilişki elde edebilmek için öneriler gibi birçok sorunlar tartışılmıştır.
10. Tamamen ağrısız bir ilişki
Vajinismusu yenme sürecindeki son aşama, gerçek bir ilişki süresince ağrıdan ve gerginlikten kurtulma sürecidir. Bu adım cinsel güven, samimiyet kurma ve ağrısız bir cinsel birlikteliğe geçişin tamamlanması üzerine tasarlanmıştır. Çiftler artık ilişkiden zevk almaya, aile kurma üzerine planlama yapmaya ve vajinismusun olmadığı bir hayat yaşamaya başlarlar.