Uzmanları şaşırttı: ‘Yürüyen zatürre’ vakaları kafaları karıştırdı! ‘Poliklinik ve acil servislere başvurular arttı’
Güncelleme Tarihi:
Bulaşıcı hastalık uzmanları, uzun süren öksürüğü olan çocuklarda bu yıl artış gösteren bir tür ‘yürüyen zatürre’ olabileceğini ve tedavi için farklı bir antibiyotik rejimine ihtiyaç duyulabileceğini belirtiyor. Peki yürüyen zatürre tam olarak nedir? Neden bir anda artış göstermeye başladı? Prof. Dr. Sedat Öktem ile mercek altına aldık.
Sonbahar mevsimiyle birlikte, ABD'de çocuklar arasında yürüyen zatürre vakalarında kayda değer bir artış gözlemleniyor. Benzer durum ülkemizde de yaşanıyor.
Uzmanlar, bu artışın ‘Mycoplasma pneumoniae’ (zatürrenin yaygın bir nedeni) adlı bakteriden kaynaklandığını ve özellikle uzun süren öksürük şikâyetleri olan çocukları etkilediğini vurguluyor.
ABD’de Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nde çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanı olan Dr. Buddy Creech, CNN’e yaptığı açıklamada “Yaz başından beri, zatürre hastası çocuklarda bu özel zatürre türüne yakalanmış gibi görünenlerin sayısındaki dikkat çekici artışı gözlemliyoruz” dedi.
Dr. Creech, ağustos ayında Nashville bölgesindeki dört çocuk doktorunun kendisine ulaşarak yaz aylarında neden bu kadar çok çocuğun öksürdüğünü sorduğunu belirtti.
Bu doktorlar, zatürre için kullandıkları ‘amoksisilinin’ de (göğüs enfeksiyonları (zatürre dahil) ve diş apseleri gibi bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır) bu vakalarda işe yaramadığını düşünüyor.
CDC UYARDI: OKUL ÖNCESİ ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA ARTIŞ GÖRÜLÜYOR
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ise geçtiğimiz hafta ebeveynleri ve doktorları uyarmak amacıyla yayımladığı bültende, zatürre vakalarının bu yıl özellikle okul öncesi çağındaki çocuklarda artış gösterdiğini bildirdi.
CDC’nin verilerine göre, acil serviste zatürre nedeniyle görülen ve Mycoplasma için pozitif çıkan 2 ila 4 yaş arası çocuk sayısı nisan ayında yüzde 1 iken, akim ayı başında yüzde 7,2’ye yükseldi. Daha büyük çocuklarda ise teşhis oranları aynı dönem içinde yüzde 3,6’dan yüzde 7,4’e çıktı.
ÜLKEMİZDE DE ACİL SERVİSLERE BAŞVURULAR ARTIYOR
Konuyu Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sedat Öktem’e danıştığımda vakaların ülkemizde de artış gösterdiğinin altını çizdi.
Prof. Dr. Öktem, “Ülkemizde şu an için istatistiki bir veri olmamakla beraber benzer şekilde bu vakalarda artış olduğunu gözlemliyoruz. Yaz aylarında solunum enfeksiyonlarında belirgin azalmalar görürdük. Ancak bu yaz bu vakalar nedeniyle poliklinik ve acil servislere başvurular arttı. Ayrıca bu vakalar nedeniyle yaz aylarında bile hastane yatışlarının arttığını gözlemledik” ifadelerini kullandı.
YÜRÜYEN ZATÜRRENİN FARKI NEDİR?
Zatürreye sebep olan çok sayıda virüs ve bakteri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sedat Öktem, “Bazı bakteriler ile oluşan zatürrelerde çok yüksek ateş, hızlı nefes alma, solunum sıkıntısı, oksijen seviyesinde düşme, beslenememe, sıvı kaybı gibi bulgular olabiliyor ve evde ya da hastanede yatarak tedavi gerektirebiliyor” dedi.
“Bazı virüs ve bakterilerin yaptığı zatürreler ise daha hafif seyrediyor ve ayakta bu hastalık atlatılıyor” diyen Prof. Dr. Öktem, “Mycoplasma Pnömoni’nin neden olduğu zatürrelerde çoğunlukla hafif seyrediyor. Bu nedenle bu mikrobun yaptığı zatürre çoğunlukla ayakta atlatıldığı için Amerika’da walking Pneumonia (yürüyen zatürre) tabiri kullanılıyor” ifadelerini kullandı.
Röntgen görüntülerinde Mycoplasma enfeksiyonları, akciğerlere bulanık veya ‘beyaz akciğer’ görünümü verebiliyor. Geçtiğimiz yıl Çin, Danimarka ve Fransa’da çocuklarda benzer vakalarda artış olduğu da rapor edilmişti. Rochester Tıp Merkezi’nden pediatrik enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Geoffrey Weinberg, vakalardaki artışın en az üç faktöre bağlı olduğunu ifade etti. Birincisi, Mycoplasma enfeksiyon oranlarının Covid-19 salgını öncesine dönmesi. İkincisi, enfeksiyonların döngüsel olması ve bazı yılların diğerlerinden daha kötü geçmesi. Üçüncüsü ise, doktorların multipleks test adı verilen gelişmiş testler kullanarak birden fazla virüs ve bakteri türünü aynı anda kontrol edebilmesi.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Hastalığın belirtilerine de değinen Prof. Dr. Sedat Öktem, “Çoğunlukla; öksürük, baş ağrısı, halsizlik, ateş gibi belirtiler gösteriyor. Küçük çocuklarda ayrıca ishal ve kusma da görülebilir. Ateş olmadan burun akıntısı, şiddeti giderek artan ve haftalarca süren öksürük, astım ataklarının ortaya çıkması ve hışıltının eşlik ettiği çocuklarda özellikle Mycoplasma pnömoninin neden olduğu yürüyen zatürre akla gelmelidir” şeklinde konuştu.
YÜRÜYEN ZATÜRREDEN KORUNMAK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Hastalıktan korunmak için dikkat edilecek hususlar konusunda da uyaran Prof. Dr. Öktem, “Öksürme ve hapşırmalar sırasında ağız ve burun kapatılması ve ellerin sık yıkanması ile hastalığın bulaşması azaltılabilir. Ayrıca sınıfların havalandırılması havada bulunan mikropların sayısının azaltılmasına ve mikrobun bulaşma olasılığının azalmasına yol açabilir. Bu nedenle soğuk havalarda bile çocukların tenefüse çıkması ve sınıfların havalandırılması çok önemli” dedi.
NASIL BİR TEDAVİ YÖNTEMİ UYGULANIYOR?
“Üst solunum yolu enfeksiyonu özel bir tedavi gerektirmeden iyileşebiliyor. Ancak zatürre gelişmesi durumunda mutlaka antibiyotik ile tedavi edilmeli” diyen Prof. Dr. Sedat Öktem, “Astım ataklarını tetiklemesi durumunda havayolundan buhar tedavileri gerekebilir. Hafif zatürre bulguları olanlarda ayaktan şurup ya da haplarla tedavi edilirken; oksijen değeri düşük olan, solunum sıkıntısı, hızlı nefes alma, beslenememe sorunları olan çocuklar hastaneye yatırılarak tedavi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar: iStock