Uzmanlar uyarıyor: Üç yaşına kadar ekrandan uzak tutun

Nörolog Mehmet Yavuz, çocuklardaki televizyon bağımlılığın önlenebilmesi için önemli ipuçları veriyor.

TELEVİZYONLAR, ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Dijital bir dünyaya doğan çocukları teknolojiden uzak tutmak, televizyonların önünden almak her ebeveynin en büyük sorumlulukları arasında yer alıyor. Çünkü çocuklar ve teknoloji arasındaki dengeyi iyi kuramamak çoğu zaman çocukların sağlıklı gelişimi üzerinde olumsuz sonuçlar doğuruyor. Dolayısıyla ebeveynler tarafından gerekli çabanın gösterilmesi çocuğun fizyolojik ve psikolojik gelişimi açısından büyük önem taşıyor. Bu noktada sırf çocukları oyalamak için televizyon başına oturtmak veya eline bir telefon vermek çocuklar için yapılabilecek en kötü şey olduğu unutulmamalıdır.

İLK ÜÇ YIL TELEVİZYON İLE TANIŞTIRMAYIN

Sokakta oyun oynayan çocukların sesini duymayalı epey olmuştur. Özellikle de son yıllarda çocukları birlikte oyun oynarken değil, televizyon ve telefonların başında buluyoruz. Ancak bu konuda yapılan araştırmalar çocukların yaşamının ilk 3 yılında özellikle de televizyon ile tanışmaması gerektiğini söylüyor. Çünkü bebeklerde ilk 36 ay beyin gelişimi çok hızlı gerçekleşiyor. Bu durumda erken yaşta televizyonlarla tanışan bebekler üç boyutlu objelerle birebir ilgilenmek yerine iki boyutlu objeleri izlemek durumunda kalıyor. Tam dünyayı ve çevreyi keşfetmesi gereken zamanda bir ekrana teslim olan çocuklar; sesi, görüntüyü, dokuyu ve tadı algılayamıyor. Dolayısıyla duyuları aktif olarak kullanamıyor ve beyin gelişimlerinde kalıcı hasarlar oluşabiliyor.

KONUŞMA GERİLİĞİ GELİŞEBİLİR

Bebeklerin konuşma becerisi kazanabilmesi için yaşıtlarıyla vakit geçirmesi, iletişim halinde olması çok önemlidir. Ancak kimi zaman oyalanması için kimi zaman ebeveynlerin ilgilenmek istemediği için televizyonların başına oturtulan çocuklar, akranlarıyla sınırlı vakit geçirebiliyor. Yaşıtları geldiğinde onlarla ilgilenmek yerine televizyonun büyülü dünyası daha cazip geliyor. Bu durum yaşıtlarıyla vakit geçirmemesi dil ve iletişim becerilerinin gelişmemesine, çocuğun geç konuşmasına hatta konuşma problemlerinin ortaya çıkmasına neden olur.

CİNSEL GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Televizyonu bir canavar gibi görmek yanlış olsa da çocuğunuz için izlettirdiğiniz ve masum gördüğünüz çizgi filmler bile olumsuz etki edebilir. Özellikle de çocuğun sağlıklı cinsel gelişimi çizgi filmlerde örtülü olarak gösterilen görüntü ve seslerden olumsuz olarak etkilenmektedir. Şiddet ve cinselliğin gösteriliş biçimi çocukların cinselliği yanlış yorumlamasına neden olabilir. Diğer davranışlar gibi cinsellik de sorumluluk ve riskleri olan davranış biçimi şeklinde sunulmazsa bu durum çocukların cinsellikle ilgili uygun olmayan tutumlar geliştirmesine neden olabilir.

BAĞIMLILIK HALİNE GELMEMESİ İÇİN NE YAPILMALI?

Öncelikle ebeveynler televizyonu bir oyalama aracı olarak görmemelidir. Yemek yedirebilmek, ağlamasını durdurmak ve kendi başına vakit geçirmesini sağlamak için televizyona başvurulmamalıdır. Bunun yanı sıra;

• Çocuğun odasında kesinlikle televizyon olmamalıdır,

• Televizyon belli bir süre izlenmelidir,

• İzlenen programın içeriği mutlaka çocuğun yaşına uygun olmalıdır,

• Şiddet ve korku ögeli içerikler izlenmemelidir,

• Korku ögeleri çocuklarda içe kapanıklık ve kaygı yaratacağından ders performansını etkileyebilir, özgüvensiz olmasına neden olabilir. Bu sebeple kesinlikle çizgi film seçimine dahi dikkat edilmelidir,

• Televizyon izlerken çocuğun anlamlandıramadığı durumlar ebeveynler tarafından anlaşılır bir şekilde açıklanmalıdır,

• Yeme bozukluğuna neden olacağından televizyon karşısında yemek yenmemelidir,

• Uyku öncesi televizyon izlenmemelidir.