Uzman isimler asla birlikte almamamız gereken takviyeleri açıklıyor! Bazı kombinasyonlar organ hasarına yol açabilir

Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekiyor ancak çoğumuz bedenimizin ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri alamıyoruz. İşte bu açığı kapatmak için son yıllarda vitamin ve mineraller kullanımı oldukça popüler hale geldi. Ancak bilinçsizce takviye kullanımı da bir o kadar arttı. 

Vitamin, mineral ve takviyelerin ne kadar gerekli olduğu, hangi takviyeyi nasıl kullanmamız gerektiği, hangilerini asla birlikte kullanılmaması gerektiği konusunda pek çok insan bilgi sahibi değil. Uzmanlar, bazı vitamin ve mineral kombinasyonun alınmasının tehlikeli olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. 

Vitamin, mineral ve takviyelerin birlikte alındığında emilim düzeyinde etkileşim gösterme potansiyeli vardır. Yanlış kombinasyonlar, vitamin ve minerallerin emilimini azaltabilir, toksisiteye yol açabilir ve istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, bazı kombinasyonları birlikte almaktan kaçınmak veya dikkatli olmak önemlidir.

Florida'daki Orlando Health Physician Associates'te aile hekimliği uzmanı olan Todd Sontag, Daily Mail’e verdiği demeçte, en riskli kombinasyonun kolesterolü düşürmeye yardımcı olduğu söylenen kırmızı maya pirinci özütü ve niasin olduğunu, her iki ürünün birlikte kullanılmasının potansiyel olarak karaciğer hasarına neden olabileceği konusunda uyardı.

İKİ KATINA ÇIKMASI FAYDAYI ARTIRMAZ VE KARACİĞER İÇİN ZARARLI OLABİLİR

Dr. Sontag, bu takviyeleri almanın kalp sağlığına sağladığı varsayılan faydaların çok iyi kanıtlara dayanmadığını da söyledi ve ekledi: “Vitamin seviyesinin iki katına çıkması faydayı artırmaz ve karaciğer için zararlı olabilir.”
Bu risk, statinler gibi diğer kolesterol düşürücü maddelerin karışıma eklenmesi durumunda daha da artar.
Sağlık görevlilerinin, kırmızı maya pirinç özü takviyesi alan hastaların ciddi karaciğer hasarına maruz kaldığını tespit ettiği vakalar daha önce belgelenmiştir. 

Aynı anda farklı vitaminler veya takviyeler almanın yaygın risklerinden biri, bunların birbirlerini etkilemesidir; bu da sizi potansiyel bir vitamin veya mineral eksikliğiyle karşı karşıya bırakabilir.

MAGNEZYUM VE KALSİYUM TAKVİYELERİ EN AZ 2 SAAT ARA İLE ALINMALI

Magnezyum ve kalsiyum takviyelerinin aynı anda alınması buna bir örnektir.  
Bu nedenle, sağlık ve beslenme ürünlerini test eden New York merkezli ConsumerLab şirketinin başkanı Dr. Tod Cooperman, aksi takdirde emilim için rekabet edebilecekleri için yüksek doz magnezyum ve kalsiyum takviyelerinin en az iki saat arayla alınmasını öneriyor.

Magnezyum vücudun yediğimiz yiyecekleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olurken, kalsiyum alımı kemik sağlığı için çok önemlidir.

Benzer bir etkileşim, kalp sağlığı için önemli bir mineral olan potasyum ve kalsiyumun yanı sıra çinko ve bakır ile de gerçekleşir.

ÇİNKO, BAKIRIN EMİLİMİNİ AZALTIYOR

Birleşik Krallık Ulusal sağlık sistemi (NHS), çok fazla çinkonun, kan hücrelerinin üretimi ve kemik sağlığını desteklemek için ihtiyaç duyduğumuz bir mineral olan bakırın emilimini engelleyebileceği, ancak yeterince bakır almazsak kansızlık ve kemiklerde zayıflama yaşayabileceğimiz konusunda uyarıyor. Yine uzmanlar, bu riski azaltmak için takviye dozajının iki saat arayla verilmesini tavsiye ediyor. 

Vitamin ve takviyelerde bulunan maddelerin sağlığa birçok faydası olsa da uzmanlar bazı kombinasyonların etkisiz, hatta tehlikeli olabileceği konusunda uyarıyor.

Sindirim sırasında yağ ile emilen ve tıbbi olarak yağda çözünen vitaminler olarak bilinen 

A, D, E VE K VİTAMİNLERİNİ AYNI ANDA ALMAYIN

A, D, E ve K vitaminleri de dahil bazı vitaminler birlikte alınmamalı. Eğer bu vitaminlerden takviye almanız gerekiyorsa, emilimi en üst düzeye çıkarmak için gün içinde birkaç saat arayla aldığınızdan emin olun.

DEMİR İLE ÇAY YA DA KAHVE TÜKETİRSENİZ…

Demir, vücuda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin yapımında çok önemli bir besin maddesidir. Bununla birlikte, bir fincan siyah veya yeşil çayla birlikte alındığında, demir takviyeleri vücut tarafından emilmek yerine çayda bulunan bitki bileşikleri olan tanenlere bağlanabilir.

Bu etkileşim sadece hem çay hem de demir takviyeleri doğrudan birlikte alındığında ortaya çıkar. Melatonin gibi uyku artırıcı maddeler ile kediotu, ashwagandha gibi bitkisel takviyeleri birlikte alırken de dikkatli olmak gerekir. 
Tek başlarına zararsız olsalar da, bu kombinasyon tehlikeli olabilecek beklenmedik bir uyuşukluk haline yol açabilir.

SARI KANTARON VE ANTİDEPRESAN SEROTONİN SENDROMUNA NEDEN OLABİLİR

Teknik olarak bir takviye kombinasyonu olmasa da, uzmanlar bazı sağlık takviyelerinin belirli ilaçlarla birlikte alınmasının tehlikelerine de dikkat çekiyor.

Bunlardan en önemlisi sarı kantaron ve antidepresanlardır. 

Her ikisinin birlikte kullanılmasıvücuttaki 'iyi hissetme' hormonu olan serotonin seviyelerini tehlikeli seviyelere çıkararak serotonin sendromu adı verilen bir duruma yol açabilir.
Bu durum kafa karışıklığı, endişe, terleme, titreme ve ishali tetikleyebilir, ancak ciddi vakalarda potansiyel olarak tehlikeli nöbetlere ve düzensiz kalp atışına yol açabilir.

DEMİR VE ANTİBİYOTİK KULLANIMINA DİKKAT

Son olarak, demir takviyeleri, enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bir ilaç sınıfı olan bazı antibiyotiklerle etkileşime girerek bunların çalışmasını durdurabilir.

Uzmanlar, bu ilaçları kullananların bunları birlikte alma konusunda dikkatli olmaları gerektiğini konusunda uyarıyorlar. 

Grafik: Harun Elibol

Birleşik Krallık Ulusal sağlık sistemi (NHS) çoğu insanın ihtiyaç duyduğu tüm besinleri çeşitli ve dengeli bir diyetle alması gerektiğini söylüyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Uzman Dr. Aytaç Karadağ, asla birlikte alınmaması gereken takviyeleri sıraladı ve bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktaları açıkladı.

DEMİRİ SABAH KALSİYUMU AKŞAM ALMAK GEREKİYOR

Kalsiyum ve Demir

Neden birlikte alınmamalı?

Kalsiyum, demirin bağırsaklarda emilimini olumsuz etkileyebilir. İkisi bir arada alındığında demir yeterince emilemeyebilir, bu da demir eksikliğine neden olabilir.

Çözüm:

Kalsiyum ve demir arasında en az 2 saatlik bir süre bırakılmalıdır. Örneğin, demiri sabah alırken, kalsiyumu akşam yatmadan önce almak faydalı olabilir.

ANEMİ VE BAĞIŞIKLIK SORUNLARINA YOL AÇABİLİR

Çinko ve Bakır

Neden birlikte alınmamalı?

Yüksek dozda çinko, bakırın emilimini azaltabilir. Bu durum bakır eksikliğine yol açarak anemi ve bağışıklık sorunlarına neden olabilir.

Çözüm:

Çinko ve bakır takviyeleri, farklı zamanlarda alınmalıdır. Ayrıca her çinko alımında bakırın onda bir oranında alınması önerilir.

Demir ve Çinko

Neden birlikte alınmamalı?

Demir ve çinko, bağırsaklarda aynı taşıyıcıları kullandıkları için, birlikte alındıklarında birbirlerinin emilimini engelleyebilirler.

Çözüm:

Bu takviyeler farklı zamanlarda alınmalıdır.

METABOLİZMAYI OLUMSUZ YÖNDE ETKİLİYOR

C vitamini (askorbik asit) ve bakır

Neden birlikte alınmamalı?

Yüksek miktarda C vitamini, bakırın vücutta emilimini ve metabolizmasını olumsuz yönde etkileyebilir. Uzun süreli C vitamini kullanımı bakır eksikliğine sebep olabilir.

Çözüm:

Bu kombinasyon arasında belirli bir saat farkı bırakmak önemlidir.

Magnezyum ve Kalsiyum

Neden Dikkat Edilmeli?

Magnezyum, kalsiyum emilimini bozar. Yüksek dozda ikisi birden alınmamalıdır; aksi halde kalsiyum düzeyleri magnezyumu azaltabilir.

Çözüm:

Eğer her iki takviye de alınacaksa, farklı öğünlerde tüketilmesi daha iyidir.

Demir ve Yeşil Çay/Kahve

Neden birlikte alınmamalı?

Kahve ve çaydaki tanenler ile polifenoller, demirin emilimini önemli ölçüde azaltır.

Çözüm:

Demir takviyesi aldıktan veya demir içeren bir yemek yendikten sonra, kahve ya da çay içmek için en az 1-2 saat beklenmelidir.

Omega-3 ve E Vitamini/Zerdeçal

Neden Dikkat Edilmeli?

Yüksek dozda E vitamini veya zerdeçal, kanama riskini artırabilmektedir. Omega-3'lerin de kan sulandırıcı etkisi bulunur; bu ikili yüksek dozda alındığında ciddi kanama sorunlarına yol açabilir.

Çözüm:

Eğer doktor kontrolünde belirlenmiş bir doz varsa, birlikte alınabilir. Ancak yüksek dozlardan kaçınılmalıdır.

E Vitamini ve Demir

Neden Birlikte Alınmamalı?

Demir, E vitaminini oksitleyerek etkisiz hale getirebilir.

Çözüm:

Kullanılacaksa farklı saatlerde alınmalıdır.

Yüksek Dozda Multivitamin ve Tekil Vitamin Kombinasyonları

Neden Dikkat Edilmeli?

Multivitaminler, çeşitli vitamin ve mineralleri içerir. Aynı anda bireysel bir vitamin ya da mineral (tekil formlar) alındığında, toksisite riski artar.

Çözüm:

Multivitamin kullanırken ek vitamin veya mineral alımının gerekliliği mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.

KALP ARİTMİ RİSKİNİ ARTIRABİLİR

Potasyum ve Kalsiyum/Magnezyum

Neden Dikkat Edilmeli?

Yüksek doz potasyum ile kalsiyum ya da magnezyum kombinasyonu, kalp aritmi riskini artırabilir.