Ünlü araştırmacı anlattı: 110 yaşını sağlıkla devirmiş kişilerin 9 sırrı 'Etkisi şaşırtıcı derecede büyük'
Güncelleme Tarihi:
Uzun yaşamak, 100 yaşını hatta sonrasını görmek son dönemde pek çok kişinin hayali haline geldi. Bunu başarabilmiş kişilerin genetik yapıları, nasıl bir hayat yaşadıkları, ne yiyip ne içtikleri bilim insanları tarafından sürekli mercek altına alınıyor. Yıllardır 100 hatta 110 yaşını aşmış kişilerle araştırmalar yapan bir bilim insanı da tespit ettiği 9 ortak noktayı anlattı...
Uzun ömür araştırmaları son dönemin en revaçta konusu. Özellikle bir asrı devirmiş insanlardan alınabilecek dersler, araştırmacıların gündeminden düşmüyor.
O araştırmacılardan biri de Jimmy Lindberg.
Dünyanın en yaşlı kişilerinin yaşlarını teyit eden bir kuruluş olan LongeviQuest'in bilim danışmanı olan Lindberg'in uzmanlık alanını 110 yıl ve ötesini görebilen insanlar oluşturuyor.
Kariyeri boyunca binlerce asırlık insanla çalışmalar yaptığını belirten Lindberg, geçtiğimiz günlerde Business Insider'a yaptığı açıklamada, 110 yaşını aşmış kişilerin 9 ortak noktalarını anlattı.
Bu özelliklerden bazıları maalesef bizim kontrolümüzün dışında olan şeyler: Uzun yaşayan akrabalara sahip olmak, kış aylarında sıcak bir yerde doğmuş olmak ve kadın olmak (2015 tarihli bir araştırma, 110 yaşını aşmış kişilerin yüzde 95'inin kadın olduğunu gösteriyordu) önemli birer avantaj.
Bunun yanı sıra kişinin gelir düzeyi de kaç yaşına kadar yaşayacağını belirleyen faktörler arasında. Yüksek gelir grubundaki kişiler, finansal güvenlik ve sağlık hizmetlerine erişim gibi açılardan bakıldığında, düşük gelir grubundakilere kıyasla daha önde.
Ancak Lindberg, uzun ve sağlıklı bir hayat için yaşam tarzının katkısının da çok büyük olduğunu belirtti ve 110 yaşını aşmış kişilerde hep şu özelliklerin öne çıktığını söyledi:
DİRENÇLİ OLMAK
Lindberg, dirençli olmanın ve zor zamanlara göğüs gerebilmenin, 110 yaşını aşmış kişilerde uzun ömrün göstergelerinden biri olduğunu belirterek, "Çok dayanıklı bir sporcu filan olmanıza gerek yok. Ancak bir şekilde yılmadan devam etmek zorundasınız" dedi.
İspanya'nın başkenti Madrid'de bulunan Complutense Üniversitesi'nde 2023 yılında gerçekleştirilen bir araştırmada da "Her işte bir hayır vardır" düşüncesinin ve zorluklar karşısında yılmamanın asırlık insanların ortak özellikleri arasında olduğuna dikkat çekilmişti.
İNANÇLI OLMAK
Lindberg'in çalışmalar, inançlı olmanın asırlık insanların bir diğer ortak özelliği olduğuna işaret ediyor.
Araştırmalar da benzer veriler ortaya koyuyor. Örneğin 2016 yılında Harvard T.H. Chan Kamu Sağlığı Okulu'nda yapılan bir çalışmada, toplu ibadetlere haftada 1 kereden fazla katılan kadınların herhangi bir sebepten ölme ihtimalinin yüzde 33 daha düşük olduğu görülmüştü. Araştırmacılar bu durumun, ibadete katılmanın sosyal destek sağlaması ve iyimserliği artırmasıyla açıklanabileceğini belirtmişti.
Geçmişte 8 kez Ironman yarışlarına katılmış olan 84 yaşındaki atlet ve nörobilimci Dr. Joseph Maroon da geçmişte Business Insider'a yaptığı açıklamada, inançlı olmanın sağlık ve uzun ömür için beslenme ve egzersiz kadar etkili olduğuna inandığını söylemişti.
SAĞLIKLI BİR KİLODA KALMAK
"110 yaşına gelmiş obez çok fazla kişi yok" diyen Lindberg, uzun yaşayan kişilerin hayatları boyunca sağlıklı bir kiloda kaldıklarını vurguladı.
Obezite ile kalp hastalığı, kanser, diyabet, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı gibi erken ölüm riskini artıran sağlık sorunları arasında tetikleyici bir ilişki olduğu yönünde çalışmalar mevcut.
Örneğin JAMA Network Open'da yayımlanan 2022 tarihli bir araştırmada 22.621 katılımcıdan vücut kitle indeksi (BMI) 30'un üzerinde olanların yani obezlerin ortalama yaşam süresi 77,7'yken normal ila aşırı kilolu (BMI değeri 18,5-29,9) olanların ortalama yaşam süresi 82 civarında bulundu.
KRONİK HASTALIKLARI ÖNLEMEK İÇİN ADIMLAR ATMAK
Kalp hastalığı, kanser, Alzheimer ve diyabet gibi kronik hastalıklar, dünya genelinde ölüm ve maluliyetin sebepleri arasında başı çekiyor.
Kronik hastalıklara yakalanma olasılığımızın belirlenmesinde genlerimiz ve çevresel koşullar da etkili elbette ancak riski azaltmak için yapabileceğimiz birçok şey bulunuyor.
Bunlar arasında sigara içmemek, sebze ve meyvelerden zengin sodyumdan ve doymuş yağlardan fakir bir beslenme modeli benimsemek, fiziksel aktiviteyi ihmal etmemek ve çok fazla alkol tüketmemek öne çıkıyor.
Özellikle Akdeniz diyetiyle beslenmenin kronik hastalık riskini azaltmakta büyük rol oynadığını gösteren çok sayıda çalışma var.
GÜÇLÜ İLİŞKİLERE SAHİP OLMAK
Başta 85 yıl süren ve üç neslin sağlık ve mutluluk sırlarını araştıran Harvard Yetişkin Gelişim Çalışması olmak üzere birçok araştırma, güçlü sosyal bağlar ile uzun yaşama arasında ilişkiler olduğunu gösteriyor.
Harvard'da yapılan araştırmanın baş yazarı Dr. Robert Waldinger, daha önce Business Insider'a yaptığı açıklamada, sağlıklı ilişkiler kurmanın uzun yaşama ihtimali üzerindeki etkisinin "şaşırtıcı derecede büyük" olduğunu söylemişti.
İrlanda'nın başkenti Dublin'de bulunan Trinity College'dan gerontolog Rose Anne Kenny de iyi ilişkiler kurmanın, uzun ömür için en az sağlıklı beslenmek ve egzersiz yapmak kadar önemli olduğunu vurguladı.
Business Insider'ın "Supercentenarians who live past 110 have 9 things in common, according to a scientist who studies them" başlıklı haberinden derlenmiştir.