Güncelleme Tarihi:
Gebelik öğrenildiği ilk günden son güne kadar süren eşsiz bir serüven. Bu yolculukta özellikle yeni anne-baba olacak çiftlerin akıllarında birçok soru oluşuyor. Ultrasonda bebeğin ne zaman görüleceği, cinsiyeti, kalp atışları bu sorulardan sadece birkaçı… Cevaplar kimi zaman yersiz bir endişeye yol açsa da belirtmekte fayda var: Her gebenin ve bebeğin gelişimi birbirinden farklıdır. Kimi anne adayının gebelik kesesi 5. haftada görülebilirken kimi gebede daha önce ya da geç olabilir. Kulaktan dolma bilgilerle endişeye kapılmak yerine doktor kontrolünde gebeliği sürdürmek çok daha doğru bir adım olacaktır.
Hamile kaldığını test yoluyla öğrendikten sonra, anne adaylarının heyecanla beklediği üç önemli olaydan bahsetmek mümkündür: Bebeğin ultrasonda görülmesi, ultrasonda bebeğin kalp atışlarının dinlenmesi ve son olarak da bebeğin hareketlerinin hissedilmesidir. Ultrasonda gebelik kesesi gebeliğin 5. veya 6.haftasında görülmesi mümkündür. Gebelik kesesi, bebeğe dair ultrasonda ilk görünen yapıdır. Gebelik kesesi en erken kanda beta hCG değeri 1000-3000 IU/mL düzeyine ulaştığında görülebilir. Kesenin çapı yalnızca 2-4 mm civarındadır. Ultrason muayenesi karından ve vajinadan olmak üzere iki farklı şekilde yapılır. Abdominal yoldan yapılan ultrasonografide gebelik kesesi yaklaşık 1 hafta daha geç görülebilir. Gebelik kesesi 4.5-5. haftalarda vajinal ultrason ile görülebilmekte iken 6. haftalarda da kesin olarak karından görülmesi gerekmektedir. Gebelik kesesinin çapının transvajinal ultrasonografide 10 milimetreye ulaştığında yolk kesesi izlenmelidir. Bu oluşumun izlenmesi gebeliğin normal olduğu şeklinde yorumlanır.
Gebelik kesesi oluştuktan sonra içinde embriyonun görünmesi yaklaşık 1 haftalık ya da 10 günlük bir periyodu içerir. Gebelik döneminde bebeğin kalp atışları farklı haftalarda izlenebilir. Transvajinal olarak yapılan ultrasonda 5.5 – 6. haftalarda bebeğin kalp atışlarını duyabiliriz. Karından yapılan ultrason muayenelerinde ise birkaç hafta gecikmeli olarak bebeğin kalp sesleri duyulmaktadır. Anne adaylarının bebeğin kalp atışlarını duyma konusunda acele etmemesi ve bu konuda stres yaşamaması tavsiye edilir. Her zaman 6. hafta içerisinde bebeğin kalp atışlarını duymak mümkün olmayabilir. Çünkü geç yumurtlama ya da geç döllenme durumlarında bazen kalp atışlarını duymak 7. Haftaya kadar sarkabilir.
Ultrason ya da ultrasonografi, modern tıbbın olmazsa olmaz görüntüleme tekniklerinden biridir. Ultrason, insan vücudunun içinde neler olduğunu görüntülemeye yarayan tek teknik olmamasının yanında diğer yöntemlerden ayrılan en önemli farkı, görüntüleme amacını gerçekleştirmek için, X- ışınlarını kullanmamasıdır. Bu şu demektir; radyasyon içermemesi, bunun yerine insan kulağının duyamayacağı frekansta ses dalgalarından faydalanmasıdır. Ultrason cihazı ses dalgalarını algılayan bir cihaz olarak herhangi bir ışın dalgası yollamaz. Zararlı bir ışın olmadığı için de bebeğe ya da anneye herhangi bir zararı söz konusu değildir.
Ultrason uygulamaları gerekli görüldüğü dönemlerde yapılmalıdır. Gebelikte uygulanan ultrason sayesinde erken dönemde çeşitli riskler, gebeliğin durumu, olası sorunlar ve sağlık durumu tespit edilebilmektedir. Bu sebeple de uygulanması elzemdir.
• Hamileliğin ilk ayında
• Gebeliğin 11-14 hafta arasında
• Gebeliğin yaklaşık18-20 haftasında ayrıntılı ultrasonografi
• Gebeliğin yaklaşık 32 haftasında
• Gebeliğin yaklaşık 38. Haftasında
• Hamileliğin durumu ve tespit edilen risklere göre ultrason daha sık uygulanabilmektedir.
Normal bir ultrasonografi hiçbir şekilde can acıtan bir yöntem değildir. Ancak kişinin idrar kesesi dolu ise biraz rahatsızlık vermesi mümkündür.
Ultrason muayenesi 10-30 dakika arasında tamamlanan bir işlemdir. Bu muayene neticesinde fetüsün canlı olup olmadığı, bebeğin duruş şekli, çoğul hamilelik varlığı, plasentanın yeri, mevcut hamilelik yaşı ve fetüsün muhtemel görünebilen sakatlıkları ile ilgili bilgilerin edinilmesi mümkündür.