Tuvalet Sorunu Psikolojik mi?

Çocuklar genellikle 2-3 yaşlarına kadar altlarını ıslatırlar. Gündüz kontrol rahat sağlanırken, geceleri biraz daha zor olur. 4 yaşından sonra alt ıslatmanın devam etmesi durumunda altını ıslatma (enuresis) sorunundan söz edilebilir. Tüm bunların nedenlerini ve biz ailelere düşen görevleri gelin hep birlikte öğrenelim!

Fiziksel Olarak;

• Genetik yatkınlık,
• Sinir kas kontrolünün gecikmesi,
• İdrar yollarında enfeksiyon, idrar kesesinde tonus azlığı,
• Çok derin uyku yaratacak aşırı yorgunluk,
• Fazla sulu ve tuzlu yemek yeme,
• Ayakların ve bel kısmının aşırı üşümesi gibi nedenlerden kaynaklanabilir.

Psikolojik Olarak;

• Yeni bir kardeşin doğması, okula başlama, okul değiştirme, sevilen birinin kaybı gibi stres faktörlerine karşı hayatın eski dönemlerine geri dönme isteği,
• Erken ve baskılı tuvalet eğitimi, (Aşırı titizlik ve sabırsız davranma )
• Gün içinde korku yaşanması,
• Derin uyuma,
• Ruhsal zorlama, aşırı baskı ve üzüntü yaşanması,
• Anne babanın ayrılması, aile ilişkilerinde bozukluklar, evde huzursuzluk gibi ailevi faktörler,
• Ailenin aşırı koruyucu ve hoşgörülü tutumu ile çocukta bebeksi kalma eğilimi,
• İlgi çekmek ve öç alma isteği,
• Okulda korku gibi nedenlerden kaynaklanabilir.

Probleme Karşı Olumsuz Tutumların Etkisiyle Çocukta;

• Parmak emme, tırnak yeme,
• Telaffuz bozukluğu,
• Kıskançlık, korkaklık ve pasiflik,
• İçe kapanıklık ve yalnız yaşama,
• Sorumluluktan kaçma,
• Kendine güvensizlik,
• Öfke ve ağlama nöbetleri,
• Saldırgan davranışlar,
• Hırsızlık ve yalancılık,
• Dikkat dağınıklığı,
• Yaşına uygun davranışlar göstermeme oluşabilir.

Öneriler

• Önce çocuk tıbbi muayeneden geçirilmeli ve eğer gerekiyorsa ilaç tedavisi uygulanmalıdır. (Yaygın kanının tersine bu ilaçlar kısırlık yapmaz, yan etkileri azdır ve iyi sonuç verirler).

• Doğduğu günden itibaren çocuğa uygun bakım verilip, altını ıslatınca derhal değiştirilerek, çocukta temizliğe haz duyma alışkanlığı oluşturulabilir.

• “Ayıp, biraz tut, eve gidince yaparsın” gibi yanlış tutumlar mesane bozukluklarına yol açılabileceği için bunlardan sakınmalıdır.

• Çocuk, tuvaleti gelir gelmez nerede olursa olsun hemen ihtiyacını gidermesi için teşvik edilmelidir,

• Çocuğa mümkün olduğunca çok sulu ve tuzlu yemek verilmemelidir.

• Ayakları sıcak tutulup, yatmadan evvel yatağının ısısı normal olmalı, mümkünse çorapla yatmasına izin verilmelidir.

• Çocuğun altına bez koyulmamalıdır,

• Çocuğun eğitiminde kötü söz ve dayaktan kaçınılmalıdır.

• Çocuğa karşı ilgisiz davranmaktan kaçınılmalıdır. Özellikle de yeni kardeşi olunca çocuk ihmal edilmemelidir.

• Gece belli aralıklarla saat kurulup çocuk tuvalete kaldırılabilir.

• Gece yatmadan önce tuvalete götürülmeli, aynı saatte yatmasına dikkat edilmelidir.

• Çocuk tuvalete kaldırıldığında tam olarak uyanık olması sağlanmalıdır.

• Korku filmi seyrettirilmemelidir.

• Ağır oyuncakları kaldırmamasına ve arkadaşlarıyla oynarken birbirlerinin sırtına binmemelerine dikkat edilmelidir.

• Çocukla iyi bir iletişim kurularak altını ıslatmasının geçici olduğunun anlatılması, çocuğun bunun üstesinden gelebileceğine olan inancı artırabilir.

Doğan Demirkan Özdemir
Uzman Klinik Psikolog