Güncelleme Tarihi:
Hiç korunmadan, düzenli cinsel ilişki olmasına karşın 1 yıl içerisinde gebelik elde edilememesine infertilite denir.
Korunmamaya rağmen bu süre içinde gebelik olmaması, % 30-40 oranında erkek, % 30-40 oranında kadına ait nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Çiftlerin % 20-25’inde hem erkek hem de kadında problem bulunmaktadır. Çiftlerin % 10-15’inde ise tüm araştırmalara karşın sebebi izah edebilecek bir bulgu yoktur.
Erkeğe Ait Nedenler
Varikosel
Hormonal
Sperm Kanalında Tıkanıklık
Enfeksiyon
İnmemiş Testis
Sertleşme bozukluğu
İmmünolojik Nedenler
Yapısal Bozukluk
Sperm Çıkarma Bozukluğu
Sperm Üretim Yokluğu
Testiküler Yetmezlik
Testis Kanseri
Ilaç / Radyasyon
Genetik Faktörler
Bilinmeyen Nedenler
Kadına Ait Nedenler
Yaş Faktörü
Tüplere Ait Nedenler
Yumurtlama Problemleri
Rahim Ağzı Problemleri
Rahim Faktörü
Karın İç Zarı Faktörü
Bilinmeyen Nedenler
Sebebi Bilinmeyen (unexplained) Infertilite
Infertil çiftlerin yaklaşık % 10 – 15’inde tüm testler normal bulunmaktadır. Çiftlerin birçoğu nedeni ortaya çıkarabilmek amacı ile yoğun testlere maruz kalmıştır. Ancak bilinen tüm araştırmalara rağmen kısırlığı oluşturan neden ortaya çıkarılamamıştır. Hernekadar, sebep bilinmese de, açıklanamayan infertilitede uygulanacak tedavi yöntemleri belli kurallara bağlanmış durumdadır. 2 veya 3 kez aşılama tedavisine rağmen gebelik oluşmamışsa tüp-bebek veya mikroenjeksiyon tedavilerine geçilir.
Tüp Bebek Yöntemi
Hanımdan alınan yumurtalar ile beyden alınan spermler biraraya koyularak döllenmenin olması beklenir. Bilindiğinin aksine döllenme işlemi tüpün içinde değil dish denilen küçük plastik tabakcıkların içinde gerçekleşir. Yumurtanın etrafında yüzen spermlerden, yumurtanın kabuğunu delerek içeri girebilen sperm yumurtayı döller. Spermde hareket, sayı veya şekil bozukluğu varsa dölleme işlemi gerçekleşemeyeceğinden bu tip spermler ile tüp bebek uygulanamaz. Mikroenjeksiyon işlemi uygulamak gerekir.
Mikroenjeksiyon Yöntemi
Tüp bebekte olduğu gibi spermin kendi kendine yumurtayı döllemesi beklenmez. Sperm yumurtanın içine enjekte edilerek yumurtanın döllenmesi kolaylaştırılır. Mikroenjeksiyon, son yıllarda kısırlık tedavisinde devrim yaratmış olup, daha önceden tedavi şansı verilmeyen birçok çift bu yöntemle çocuk sahibi olmuştur.
Yapılan işlem ister tüp bebek ister mikroenjeksiyon olsun, işlemden 16-18 saat sonra kaç yumurtanın döllendiği kontrol edilir. Bu kontrolde anneden ve babadan gelen kromozomların biraraya geldiği döllenmiş yumurta görülmelidir. Bundan sonraki günlerde günlük bilgilendirmeye devam edilerek, transfer için en uygun zaman gelene kadar beklenir. Transfer günü bazı çiftler için üçüncü, bazı çiftler için dördüncü, beşinci veya altıncı gün olabilir. Beşinci veya altıncı gün gibi geç transferler tercih edilmektedir. Bu sayede, bekledikçe kalitesiz ve bozuk embryolar elenmekte, en sona kalan sağlam ve tutunmaya yatkın embryolar transfer edilmekte, gebelik şansı daha yüksek olmaktadır. Genetik bozukluğu olan bazı embriyolar da bu bekleme esnasında ilerlemesini durdurur veya dejenere olarak kendiliğinden ayıklanır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum - Jinekoloji
Op.Dr.Gurur Polat