Tentürdiyot kafesi, nane limon ve daha fazlası… Hastalıktan korunmada halk reçeteleri gerçekten etkili mi? ‘Biri mucize besin, kansere karşı da koruyor’
Güncelleme Tarihi:
Kış aylarının yaklaşmasıyla birlikte, pek çok insan geleneksel halk reçetelerine yöneliyor. Öksürükten burun tıkanıklığına kadar yaygın sağlık sorunları için tercih edilen bu yöntemlerin gerçekten işe yarayıp yaramadığı ise merak konusu. Uzmanlar, bu uygulamaların arkasındaki bilimsel temeli sorgularken, etkili olup olmadıkları üzerine yapılan tartışmalar da dikkat çekiyor. Peki bu yöntemlerden hangileri etkili, hangileri abartılıyor? Op. Dr. Mustafa Bilazer, hurriyet.com.tr’ye anlattı.
Mevsim geçişlerinde soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıkların görülme sıklığı önemli ölçüde artıyor. Bu süreçte bağışıklık sistemimizi güçlendirmek ve hastalıklara karşı koruma sağlamak büyük bir önem taşıyor.
Bu bağlamda da halk arasında pek çok yöntem bulunuyor. Örneğin tentürdiyot kafesi, mentollü balsam ve nane-limon karışımı gibi çeşitli uygulamalar dikkat çekiyor. Bu geleneksel çözümler, özellikle kış aylarında yaygın olarak kullanılarak hastalıklara karşı doğal bir koruma sağladığına inanılıyor.
Ancak, bunların ne kadar güvenilir olduğu ve hangi durumlarda gerçekten fayda sağladığı konusunda net bir görüş birliği yok. Peki kış hastalıklarıyla başa çıkmada hangi halk reçetelerinin gerçek etkileri var? Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mustafa Bilazer ile mercek altına aldık.
TENTÜRDİYOT KAFESİ İŞE YARIYOR MU?
En yaygın yöntemlerden biri tentürdiyot kafesi… Ciltten emilen tentürdiyotun öksürük kesme, burnu açma ve gribi önleme özellikleri olduğuna inanılıyor. Bunlar doğru mu?
Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Ciltten uygulanan tentürdiyot ismiyle bilinen ancak günümüzde daha çok batikon denilen cilt ve mukoza antiseptik solüsyonlarının öksürük kesme gibi etkisi olduğuna dair bilimsel bir veri yok” dedi ve şöyle devam etti:
“Tentürdiyot kafesi cildinizdeki normal flora mikroplarını öldürmek dışında bir işe yaramayacaktır. Burnun içine damlatma veya yıkama şeklinde uygulama yapılırsa; Covid de dahil tüm virüs ve bakterilere etkili olabilir. Ancak burun ve ağız yoluyla kullanılan bu solüsyonların doğru dozda kullanılması önerilir. Abartıya kaçılmaması gerekiyor.”
‘MENTOLLÜ BALSAM BURUN TIKANIKLIĞINA İYİ GELİYOR’
Halk arasında mentollü balsam da çok sık tercih ediliyor. Özellikle burun ve bronş tıkanıklığına, göğüs ve ayak eklemlerine iyi geldiği üzerinde duruluyor.
Op. Dr. Bilazer, bu uygulamanın etkisinin olduğunun altını çizerek, “Mentol içinde bulunan ‘menton’ adı verilen bir kimyasal madde sayesinde burun tıkanıklığına iyi geliyor. Ayrıca lokal anestezik yani ağrı kesici ve ferahlatıcı özelliği var. Bizim de hastalarımıza yazdığımız bazı ilaçlarda mevcut. Ancak aşırı maruziyette ciddi sağlık problemleri gelişebiliyor” ifadelerini kullandı.
NANE LİMON İLE TAHİN PEKMEZİN DÜŞÜNÜLDÜĞÜ KADAR ETKİSİ YOK
Kış aylarında hastalık dendi mi akla ilk gelen adına şarkılar türküler bile yazılan nane limon karışımı… Peki yıllarca tüketilen bu karışımın, gerçekten de hastalıklara kalkan olma özelliği var mı?
“Bu karışım bizi hasta olmaktan koruyamaz” diyen Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Hastalıktan korunmanın tek yolu hasta olanlardan uzak durmak, hasta biriyle temas etmek zorundaysak maske takmak. Hiçbir bitki veya ilaç bizi mikroplardan kesin olarak koruyamaz. Nane ve limon tıpkı ilaçlar gibi şikayetlerimizi azaltabilir sadece” dedi.
Nane limon gibi tahin ve pekmezin de sık tüketildiğine dikkat çeken Bilazer, “Ancak bu da mucizevi bir karışım değil. Kalorisi de yüksek olduğu için az miktarlarda tüketilmesinde fayda vardır ama fazla tüketilmesini asla önermiyorum” uyarısında bulundu.
‘BAL GERÇEKTEN DE MUCİZE BİR BESİN, KANSERE KARŞI KORUYOR’
En etkili besinin bal olduğuna vurgu yapan Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Bal gerçekten mucize bir besin. Her gün bir kaşık ben de yemeye çalışıyorum. Hem enfeksiyonlara hem kansere karşı balın koruyucu özelliği bilimsel olarak da kanıtlandı” ifadelerini kullandı.
TAVUK SUYU ÇORBASI VE KELLE PAÇA NE KADAR ETKİLİ?
Halk arasında en az nane limon kadar vazgeçilmez bir ürün de tavuk suyu çorbası ve kelle paça… Peki bu iki çorbanın hastayken tüketildiğinde bizi çabuk iyileştirme gibi bir özelliği var mı?
Bu soruma “En önemli şey genetik yapımız sonra da beslenmemiz” cevabını veren Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Bu çorbalar içilebilir ancak hastalığı direkt olarak iyileştiremez. Hastalık evresinde bol su içip vitamin olarak ise taze meyve sebzeler, bitki çayları, protein olarak da tavuk, balık, kırmızı et, baklagiller, kuruyemişler ve yoğurt tüketilebilir” şeklinde konuştu.
‘ÇORABIN İÇİNE BİR DİLİM SOĞAN KOYMAK HİÇBİR HASTALIĞA İYİ GELMEZ’
En ilginç yöntemlerden biri de çorabın içine bir dilim soğan koymak… Bu yöntem hâlâ kış aylarında Anadolu’da uygulanıyor. Bazı hastalıklara iyi geldiği de iddia ediliyor.
Bu konu tamamen hurafe olduğunu söyleyen Op. Dr. Bilazer, “Bunun hiçbir hastalığa iyi gelmesi mümkün değil. Sadece soğan kokusu nedeniyle diğer insanların sizden uzak durmasını ve solunum yoluyla geçen bulaşıcı hastalıklardan ancak bu sayede koruyabileceğini söyleyebilirim” dedi.
Fotoğraflar: iStock