Tatil bitti, çocuğunuz okula hazır mı?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu Koçluk Akademisi (DEHBka) kurucularından S. Tana Alalu, yeni okul dönemine hazırlanmanız için sizlere birkaç öneride bulunuyor.

Uzun bir tatil döneminin ardından okullar açıldı ve öğrenciler yeniden yoğun bir çalışma döneminin içine girdi. Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin velileriyle öğretmenlerinin bu döneme hazırlanmaları gerekiyor.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin velilerine ve öğretmenlerine öneriler;

* Çocuğunuzun veya öğrencinizin iyi taraflarını gördüğünüzde olumlu geri bildirim verin, tatlı sözlerle abartmadan ödüllendirin. Olumsuz bir davranış gördüğünüzde de hemen yanına gidip, o davranışı olumluya nasıl çevirebileceğini paylaşın, kızgınlık ve öfke varsa sadece dinleyin.

* Daha sık geri bildirimde bulunun. Verdiğiniz ödevin sonucundan çok, ödev yapılırken harcanan enerjiyi ve konsantrasyonu destekleyin.

* Çocuğunuza veya öğrencinize uyguladığınız yaptırımlarınızın sonuçları net ve sizin için de yapılabilir olsun. Kolay vazgeçebileceğiniz yaptırımları kullanmaktan kaçının. Sonuçları sizi rahatsız edecek yaptırımlardan vazgeçersiniz. Çocuğunuz veya öğrenciniz, siz vazgeçtiğinizde nerede duracağını bilemez.

* Ceza vermek yerine, özendirici olun. Örneğin çocuğa, onun hoşuna giden ayrıcalıklar verebilirsiniz.

* Bir ödev veya görev vermeden önce istenilen davranışları gözden geçirin. Yapılmasını istediğiniz şeyi en basit ve az kelimeyle tekrarlayın. Örneğin dişlerini fırçalamayı hatırlatacaksanız sadece 'dişler' deyin.

* Çocuğunuza veya öğrencinize takip edeceğiniz yetki ve sorumluluklar verin. Bunlar yerine getirilmediğinde sonuçları olsun. Yapılacakları soru veya rica şeklinde istenileni belirtmek yoluyla ifade edin. Hep tek komut verin. Uzun ve sıkıcı yönergelerden kaçının. Kendinizi tekrarlamayın. Komut verdiğinizde çocuğun dinlediğine emin olun. Dokunup, gözlerine bakarak konuşun. Çocuk başka bir şeyle meşgulken ona komut vermeyin. Çocuktan söylediğinizi tekrar etmesini isteyin. Ne kadar zamanda bitirebileceğini sorun ve zamanı belirleyin.

* Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedeniyle dağınık olan kişiler için en önemli şey devamlılıktır. Uzun vadede istediğiniz davranışı çocuğunuza veya öğrencinize kendiniz gösterin. Çocuklar sizi modeller. Hiçbir zaman birçok şeyi aynı anda değiştirmeyin. Bir tek şeyi değiştirip, uzun vadede aynı şey üzerinde çalışın. Bazı davranışlara hep aynı şekilde tepki verin ve eğer veliyseniz eşinizi de aynı tepkiyi vermesi yönünde uyarın.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilere öneriler;

* Problemleri kişiselleştirmeyin. Hiç bir şeyi kendinize yapılmış kötü bir tepki veya davranış olarak görmeyin. O zaman birçok şey daha kolay çözülür.

* Kendinize, "Daha iyi nasıl yapabilirim?" sorusunu sorun. İyi yaptığınız konuya odaklanın. Nasıl yaptığınıza bakın ve aynı işlemi başka yerlere uygulayın.

* Bunalana kadar sabredip, ertelememeyi öğrenin.

* Çevrenize yapmanız gerekenleri hatırlatacak notlar asın. Ancak etrafınızda çok fazla not olmasın, sonra hangisinden başlayacağınızı bilemezsiniz.

* Renkli kalemlerle notlar alın.

* Dağılmamak için hep aynı defteri kullanın. Bir tane el ajandanız olsun. Her şeyi aynı yere yazmak için zorlayın kendinizi.

* Bir şeyleri kendinize hatırlatmak için kendinize sorular sorun. Dağıldığınız zaman "Ben şimdi ne yapıyorum?" sorusunu sorun.

* İş zamanınızla, boş zamanınızı birbirinden ayırın.

* Bir randevuya zamanında gitmek için hep varmanız gereken zamanı düşünerek sondan başa plan yapın. "Trafikte ne kadar zaman geçireceğim?", "Giyinmek için ne kadar zamana ihtiyacım var?" "Tüm bunları hesaplayınca kaçta çıkmam lazım?" şeklinde sorularla plan yapın.

* Kendinize tolerans gösterdikçe başkalarına da toleransınız artacaktır.

* Önceliklerinizi belirleyin. Tüm düşüncelerinizi beyin haritası halinde bir kâğıda dökün. Sonra kendinize, en önce hangisini yapmanız gerektiğini sorun.