Sütteki kanser tehlikesi korkuttu

Tarım Bakanı Mehdi Eker, sütlerin kanser, siroz gibi hastalıklara yol açan antibiyotik ve aflatoksin M1 içerdiğini söyledi. Eker, “Endişeye gerek yok” dedi ama herkesin kafası bu söylemle karıştı. Peki, süt alırken nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Bu tehlike tüm sütlerde var mı? İşte tüm bu merak edilen bu soruların yanıtlarını Diyetisyen Selma Önelge Gür’den aldık.

Yaşamımızın ilk besini olan süt, bize doğanın sunduğu en mükemmel içecek olduğundan ilk altı ay anne sütünden başka bir yiyeceğe ihtiyacımız olmadığı gibi yaşamımızın her evresinde tüketilmesi gereken temel besinlerin başında gelir. Çünkü süt, C vitamini ve demir dışında makro ve mikro besin öğeleri için iyi bir kaynaktır. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için gerekli, tanımlanmış 40’dan fazla besin öğesinin tamamına yakınını bileşiminde bulundurur. Süt, özellikle kalsiyum ve fosfor başta olmak üzere bazı önemli mineraller, protein ve riboflavin gibi bazı B grubu vitaminlerin kaynağı olarak bakıldığında toplum sağlığı açısından önemli bir besin olduğu tartışmasızdır.

Süt alırken ve tüketirken dikkat edilmesi gereken noktalar

1- Pastörize edilmemiş ve sağlık kontrolünden geçirilmeyen hayvanlardan elde edilen süt, mikroplar için de iyi bir besindir ve insanlara geçebilecek çok önemli bulaşıcı hastalıklara neden olabilir. Sütün güvenilir olması için pastörize ya da sterilize edilmiş olması gerekir.

2- Sokakta satılan çiğ sütler alınmamalıdır. Ambalajsız olarak satılan bu sütlere dayanma süresini uzatmak amacıyla karbonat, soda gibi maddeler katılmış olabilir. Hatta yağı alınıp su katılarak da hile yapılmış olabilir. Bu sütler tüketiciye ulaşana kadar soğuk zincir sağlanamadığından mikroorganizma yükü artabilir. Yine evlerde kontrollü ısıtma yapılamadığı için ve hatta kaynatıldığı için sütte vit B1, B6, B12, folik asit, vit C kaybı, renk ve lezzet değişiklikleri olur. Bu nedenlerle her zaman orijinal ambalajlı pastörize veya uzun ömürlü (UHT) sütler alınmalıdır. Pastörize süt satın alınırken, soğukta muhafaza edildiğinden emin olunmalıdır.

3- UHT sütlerin ambalajında herhangi bir sızıntı veya başka bir hasar olmamalıdır.

4- Sütler, üretim tarihi ve son kullanma tarihine bakılarak satın alınmalı, son kullanma tarihi geçen ürün tüketilmemelidir.

5- Pastörize sütler birkaç gün içerisinde tüketilecek miktarda ve markette kasaya gelmeden hemen önce alınmalıdır.

6- Pastörize süt satın alındıktan sonra en kısa sürede buzdolabına konmalı ve orada muhafaza edilmelidir.

7- Sütler, buzdolabında muhafaza ederken kapalı bir kapta veya orijinal ambalajında muhafaza edilmelidir

8- Derin dondurucuda muhafaza edilmemelidir.

9- Oda sıcaklığında uzun süre bekletilmemelidir.

10- Pastörize veya UHT sütlerin evlerde tekrar kaynatılmasına gerek yoktur. İstenirse 45–50 C’ye kadar ısıtılabilir.

11- UHT süt kapağı açıldıktan sonra buzdolabında saklanmalı ve kısa sürede tüketilmeye çalışılmalıdır.

12- Ekonomik kaygılar düşünülmüyorsa “organik süt” çeşidi tercih edilebilir. Organik sütler daha yüksek E vitamini, antioksidan ve omega 3 yağ asitlerine sahiptir.

13- Süt tüketmekten korkmanın yerine satın alırken süt markasının güvenli olup olmamasını, sütün üretim koşullarını, hayvanların hangi yemleri yediği sorgulanmalıdır.

14- Süt şekerine karşı intolerans gelişmiş bireyler, sütün diğer ürünlerini tüketebilirler.

Süt kolay ulaşılabilen, besin yoğunluğu en fazla yiyeceklerimizin başında gelmektedir. Protein, kalsiyum, fosfor, potasyum, D vitamini, A vitamini, riboflavin, B 12 vitamini ve karbonhidratları içeren 9 besin öğesinin en zengin kaynağıdır. Bu nedenle günde 2 su bardağı süt ya da süt ürünü tüketmek gerekir.