Stres İştahı, İştah da Stresi Artırıyor

Stresli olduğunda kendini yemeğe vuranlar olduğu gibi stresli anlarında iştahı kesinler de var. Bu iki farklı sonuç neye göre değişiyor ve tetikleyici unsurlar neler? Diyetisyen Derya Tüzün, stres ve iştah(sızlık) arasındaki ilişki hakkında bilgiler verdi.

Aşırı Şişmanlık ve Stresin Etkileri

Günümüzün en büyük iki probleminden biri obezite diğeri ise stres. Obezite, genellikle kontrol edemediğimiz iştah sonucu gereksinimden daha fazla besin alımıyla vücudumuzun normalden daha fazla yağ biriktirmesi olarak karşımıza çıkıyor. Stres ise başa çıkılması, yok edilmesi gereken bir sorun olarak görülüyor. Strese ve iştah artışına neden olan etmenleri çözümlemediğimiz sürece, bu iki problem birbirlerini daha da fazla tetikleyerek bir hastalık olarak karşımıza çıkabilir.

Stres anında vücudumuzda farkında olmadığımız tepkiler ortaya çıkar. Terleme artar, sindirim sistemi yavaşlar, kan şekeri yükselir, göz bebekleri genişler, kan kalınlaşır, majör stres hormonu olan kortizol salınımı artar, adrenalin, kolesterol ve tiroid hormonunda artış ve seks hormonlarında azalış gözlenir.

Stresin özellikle hormonlar üzerindeki etkisi, iştahta farklı etkiler yaratarak kilo artışı ve kilo kaybı şeklinde görülür. Streste kortizol hormonu uzun süreli enerji sağlaması için artar ve yağ hücrelerindeki enerjinin kullanılması için salınmasına sebep olur. Yağ hücrelerindeki yağlar yer değiştirerek daha çok göbek çevresinde ve karaciğerde birikirler. Kortizol artması sonucu damar sertliği, kalp-damar hastalıkları, protein kaybı ve bağışıklık sisteminde zayıflama görülebilir.

Stresliyken Neden Acıkırız?

Stresle değişen bir başka hormon olan insülin hormonundaki artış, hipoglisemiye sebep vererek kişide şekerli yiyecek tüketimini artırır. Özellikle uzun süreli açlıktan sonra tüketilen yüksek karbonhidratlı yiyecekler, karın bölgesinde yağlanmaya daha çok sebep verirler. Aynı zamanda kan şekerinin streste sürekli artması, ileri dönemlerde diyabet riskini de artırmaktadır.

Stresin yarattığı hormonal değişiklikler ve gelişen farklı değişikliklere bağlı olarak artan iştah, şekerli ve yağlı besinlerin tüketiminin artması sonucu göbek bölgesindeki yağlanma artmaktadır. Bu tür yağlanma ise diyabet, kalp damar hastalıklarına riski artırmaktadır.

Stres bazı durumlarda tiroid bezinin fazla çalışmasına sebep olarak iştahı uyarır fakat sonuçta vücutta normalden daha fazla oranda kalori yakılması ile kilo kaybı olabilir.

Kısır Döngü

Stres iştah artışına bağlı olarak obeziteye neden olabilir. Strese bağlı olarak yaşanan duygusal boşluklarda kimi zaman yemek yemek bu boşlukları doldurabilir. Sonuçta kişinin sevdiği şeyleri tüketmesi anlık zevklere sebep olurken, uzun vadede pişmanlık ve yemeğe bağlı hissedilen vicdan azabı, stresi pekiştirerek depresif bir hale neden olabilir.

Şu halde stres ve iştah birbirinin hem nedeni hem sonucu olabilen bir durumdur. Stres ve iştah yönetimini doğru şekilde kontrol edebilirsek, gelişecek fizyolojik ve psikolojik sorunların da önüne geçilebilir.