Güncelleme Tarihi:
Kolay ve etkili bir uygulama olan spiral, aynı zamanda uzun vadeli çözümler sunduğu için giderek tercih edilme oranı yükselmektedir. Ancak hakkında birçok yanlış ve kulaktan dolma bilgi de dolaşmaktadır. Peki, spiral nasıl takılır? Acılı bir uygulama mıdır? Spiral varken hamile kalma ihtimali var mıdır? İşte merak edilenler…
Spiral; yumurtaların rahim içine yerleşmesini ve sperm ile döllense bile rahmin içindeki uygun koşulları bozarak döllenmiş yumurtanın buraya yerleşmesini engelleyen bir doğum kontrol yöntemidir.
Yaklaşık 2-3 santimetre uzunluğunda olan spiral, T şeklinde olup metal veya plastikten üretilir. Hamileliğin oluşmasını engellemeyi sağlayan ise spirali saran bakır tellerdir. Spiraller rahim ağzının geçirgenliğini azaltırken, onu saran bakır teller o bölgeye ulaşan spermleri etkisiz hale getirir.
Normal ve düzenli bir şekilde adet gören her kadına spiral takılabilir. Ancak spiral taktırmaya karar verdikten sonra doktorun gerekli kontrolleri yapması ve çıkan sonuçlara göre bir yol izlemesi gerekir.
Spiral, rahme yerleştirildiği için rahim ile ilgili rahatsızlıkların olmaması önemli bir kriterdir. Bunun dışında;
• Rahim anomalisi olan kişilerin,
• Bakır alerjisi olanların,
• Meme kanseri olan kişilerin,
• Genitalenfeksiyonu olan kişilerin spiral kullanımı doğru kabul edilmez.
Her ne kadar çoğu kadın için zor ve acılı bir işlem olarak görülse de spiral taktırmak basit bir işlemdir. Spiral taktırmak isteyen kadının vajinasına metal veya plastik olan spekulum adında bir alet yerleştirilir. Tenekulum adı verilen bir alet ile rahim ağzı tutulur ve spiral rahmin içine yerleştirilir. Yaklaşık 1-5 dakika arası süren bu işlem, istenildiği zaman iptal edilip spiral çıkarılabilir.
Spiralin çok tipik yan etkileri yoktur. Bazı kadınlarda spiral takıldıktan sonra hafif bir kasık ağrısı meydana gelebilir. Bu kasık ağrısı bir iki ay içerisinde kendiliğinden geçer. Bunun dışında takılan spiralin bakır olması adet kanamasını artırabilir. Hormonlu spiraller ise adet kanmasının azalmasına yol açabilir. Her ne kadar yaygın bir inanış olsa da spiral bel ağrısına ve kilo almaya yol açmaz.
Spiralin takılması cerrahi bir işlemdir. Dolayısıyla işin ehli doktorlar tarafından yapılmalıdır. Aksi takdirde çeşitli sorunlara yol açabilir. En belirgin sorunlar spiralin takılması sırasında enfeksiyon kapma riskidir. Böyle bir durumda ilaç tedavi uygulanır. Diğer bir risk spiralin rahmi delmesidir. Eğer takılan spiral, rahmi deldiyse hastanın kanama durumuna göre bir tedavi şekli belirlenmeli, gerekirse cerrahi müdahale uygulanmalıdır. Karşılaşılan bir diğer risk ise spiral varken hamile kalma durumunda dış gebelik riskinin artmasıdır. Her ne kadar, çok etkili bir doğum kontrol yöntemi olsa da hamile kalma durumunda dış gebelik riski, spiral kullanmayanlara oranla yüksektir.
Spirallerin ömrü eğer bakır olan tercih edilmişse 10 yıl, hormonlu ise 3 yıl kadardır. Bu noktada spiral taktıran kişilerin mutlaka takibini yapması önemlidir. Öncelikle düzenli olarak doktor kontrolüne gitmelidir. 6 ila 1 yıl arası muayene ettirilmeli, spiralin konumu ve doğru şekilde durduğu doktor tarafından onaylanmalıdır. Bunun için hem elle hem de ultrason ile kontroller yaptırılmalıdır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum UzmanıProf. Dr. Recai Pabuçcu: Spiraller kayabiliyor. Özellikle doğumyapmamış ve genç kadınlarda daha sık kayma izleniyor. Bu olaslık yaklaşık 10 kişiden 1’inde olabiliyor. Kramp tarzında, adet sancısına benzer bir ağrı olabiliyor ve kanlı akıntı eşlik edebiliyor. Ancak, hiçbir bulgu vermeden de kayma olabiliyor. Bunu anlamanın en iyi yolu muayene ve ultrason. Beklenmedik bir ağrı ve kanama halinde mutlaka kontrol etmek gerekiyor.
Hormonlu spiraller ile hem yabancı cisim etkisi yaratılıyor hem de belirli miktarda salgılanan progesteron hormonu ile gebeliğe olumsuz bir çevre yaratılıyor. Standart spirallerden daha iyi bir koruma sağladığını söyleyebiliriz. Ancak, hormon salgıladığını unutmamak lazım. Özellikle şiddetli adet kanamaları olan, anemisi olan, endometriyozis dediğimiz hastalığı olan, rahim kalınlaşması olan, myomları olan ve şiddetli adet ağrısı çeken ve korunma isteyen kadınlara önerebiliriz. Takıldıktan sonra bir süre lekelenme izlenmesi, sivilcelenme ve göğüs hassasiyeti ise yan etkiler arasında sayılabilir. Şunu da belirtmek gerekir ki, bu spiraller çıkarıldıktan kısa bir süre sonra doğurganlık eski haline dönecektir.