Sorunlu gebelikler sonucu doğan bebeklerin takibi çok önemli
Güncelleme Tarihi:
Çocuk Nöroloji Uzmanı - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doç. Dr. Ebru Kolsal, normal nörolojik gelişim göstermesi risk altında olan bebekler hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Sorunlu gebelikler sonucu doğan bebekler bu gruba girer. Örneğin annede rahimle ilgili bozuklukların olması, düşük tehdidi, gebelik sırasında kanamaların olması, gebelikte tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, travma geçirilmesi ya da annede alkol, sigara gibi madde bağımlılığının olması bebekte ileride hayatını etkileyebilecek sıkıntılara sebep olabilir. Bunun yan ısıra erken doğan bebekler, zor doğum, travmatik doğum, yüksek düzeyde yenidoğan sarılığı, çoğul gebelik (ikiz, üçüz vb.) anne karnında beyin gelişim anomalileri, beyin kanaması, doğum esnasında kakasını yutma, yenidoğan döneminde sepsis ve menenjit geçirme, konvülsiyon geçirme gibi koşullar bebeklerde doğum ve sonrasında oluşan bebek gelişimini etkileyebilecek durumlardır. Yani kısaca yenidoğan döneminde yoğun bakımda yatmış olan birçok bebek bu gruba girmektedir.
Bu bebeklerde nörolojik gelişim basamaklarını (baş kontrolü, oturma, yürüme, konuşma vs) düzenli olarak takip etmek çok önemlidir. Uzuvlardaki hareketlerin koordinasyonu ve taraf farkı olmaması takipte çok önemlidir. Ya da yürümeye başlamış olan bir çocukta parmak ucuna basma tercihinin olması beyin hasarının habercisi olabilir.
RİSKLİ BEBEKLERİN TAKİBİ ÇOK ÖNEMLİ!
Aslında bütün bebeklerin olduğu gibi özellikle riski olan bebeklerin mutlaka düzenli doktor kontrolünde olması ailenin gelişim basamakları hakkında bilgilendirilmesi, her kontrolde bunların sorgulanması ve değerlendirilmesi gerekir. Özellikle 32 haftadan küçük doğan bebekler prematür retinopatisi açısından risk altında olduğu için göz kontrolü çok önemlidir. Bu çocukların büyümeleri esnasında dünyaca geçerliliği kanıtlanmış gelişim testlerinin yapılması hem doktor hem de aile için elde objektif verilerin bulunmasını sağlar. Bu çocuklar epilepsi (sara) nöbetleri açısından risk altında olacağı için bu açıdan atipik hareketler, göz dalmaları, sıçramalar önemsenmeli gerektiğinde elektroensefalografi (EEG) ile değerlendirilmelidir. Bu çocuklarda gerekli görüldüğü takdirde manyetik resonans ya da transfontanel ultrasond ile beyin görüntülemesi yapmak gerekmektedir.
AİLELER ÇOK DİKKATLİ OLMALI!
Ailelerin riskli bebeklerin gelişim basamakları konusunda uyanık olmaları gerekmektedir. Riskli bebeklerde fark edilecek en küçük gelişim gerilikleri, yürüme ve konuşma bozuklukları, baş kontrolünün olmaması, kas yapısının çok sert ya da gevşek olması, iletişim bozukluklarının önemsenmesi gerekmektedir. Riskli bebeklerin uzman doktorlarca düzenli takibi ve gerekli görüldüğü takdirde verilecek tedavilere ve eğitime uyum sağlanması gerekmektedir.
Riskli bebeklerin düzenli takibi ve ortaya çıkabilecek motor ve mental sorunların erken tespiti tedavi ile minimuma indirilmekte özellikle 2 yaşından önce başlayacak tedaviler sayesinde beynin hasar görmemiş kısımlarının hasarlı bölgelerin görevini alması sağlanabilir. Bütün bu takiplerde ve tedavilerde amacımız hayata şansız başlayan bebekleri ileride kendine yetecek ve mümkünse yaşıtlarıyla eş düzeye getirmektir.