Soğuk havalarda ortaya çıkıyor! “Raynaud Fenomeni” nedir?
Güncelleme Tarihi:
Soğuk havalarda ortaya çıkan Raynaud Fenomeni, el ve ayaklar başta olmak üzere vücudun belli bölgelerinde renk değişimlerine, uyuşma ve ağrılara sebep oluyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, hastalığın belirtileri ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.
Soğuk havaların yavaş yavaş etkisini göstermeye başladığı bugünlerde görülme olasılığı yükselen hastalıklardan birisi de Raynaud Fenomeni. Raynaud Fenomeni, tipik olarak soğuğa maruz kalındığı zaman el ve ayak parmaklarının özellikle uç kısımlarında meydana gelen mavi, mor renk değişikliği olarak tanımlanabilir. Atardamar sistemi ile ilgili olan hastalıkta, organik bir sorun olmamakla birlikte fonksiyonel bir sorun mevcuttur, fizyolojik tepkilerin aşırı halde görülmesi söz konusudur.
Raynaud Fenomeni belirtileri
- Normalde soğuk havalarda el ve ayak parmak uçlarındaki damarlar, düşük ısının etkisi ile büzüşürler ve bu durum fizyolojik olarak damarlardaki kan akımını azaltır.
- Kişiler bu durumu, ellerde ve ayaklarda üşüme olarak hissederler. Ancak Raynaud Fenome’ninde normal olarak sayılabilecek bu fizyolojik tepki normalden uzun ve şiddetlidir. Bu da el ve ayak parmaklarına oksijenlenmiş kanın uzun süre ulaşmamasına ve parmak uçlarında üşüme ile birlikte morarma meydana gelmesine neden olur.
- Hastalık, el ve ayak parmak uçları haricinde de kendini belli edebilir ve kulak kepçesi, burun, yüz, diz, meme uçları da etkilenebilir.
- Nadiren tüm kol ve bacakta da bulgular görülebilir. Parmaklarda renk değişiminin yanı sıra iğnelenme, uyuşma, ağrı olabilir. Eğer damarların daralma dönemi uzun sürerse dokular için tehlikeli bir süreç ortaya çıkabilir.
- Stres durumlarında da tetiklenebilen bu hastalığın en belirgin nedeni soğuk hava olduğu için hastaların şikâyetleri ve doktora başvuruları kış aylarında belirginleşmektedir.
Nelere dikkat edilmeli?
Tedavide direkt etkili ilaçlar bulunmuyor ve soğuk hava gibi atakları tetikleyen faktörlerden uzak durulması gerekiyor. Özellikle soğuk kış aylarında kalın çorap ve eldiven giyilmesi hastalığın ataklarının daha seyrek ve daha az şiddetli olmasını sağlar. Bununla birlikte stresten uzak durulmalı, sigara içilmemelidir. Damarlarda daralmaya neden olabilecek ilaçların (nezle-grip ilaçları, migren ilaçları ve bazı psikiyatrik ilaçlar) kullanımına dikkat edilmelidir. Altta yatan ve Raynaud Fenomeni’ne neden olacak hastalıklar saptanırsa mutlaka o hastalıklara yönelik gerekli tedavilere derhal başlanılmalı ve romatolojik hastalıklar açısından dikkatli olunmalıdır.