Soba ve kombi zehirlenmelerinde ilk yardım nasıl yapılır?
Güncelleme Tarihi:
Özellikle kış aylarında yüzlerce kişi ısınma amaçlı yakılan soba ya da kombiden çıkan karbon monoksit gazından zehirleniyor. Acil Sağlık Operasyonlardan Sorumlu Direktör Barış Mutluer,bu zehirlenmeler ve yapılması gerekenler hakkında bizleri bilgilendirdi.
Soba veya kombi zehirlenmelerinin; hafif baş ağrısından, komaya ve felce kadar giden ciddi sonuçları vardır. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle de sonlanabilir. Bu nedenle soba kullanılırken boru ve baca temizliğine dikkat edilmesi gerekir.
Zehirlenmelerin belirtileri
Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı gibi şikayetler görülür. Daha ağır zehirlenmelerde baş ağrısı şiddetlenir. Muhakeme bozukluğu, görme bozukluğu, hızlı nabız, hızlı solunum, kan basıncı düşmesi, nöbetler ve bayılma ortaya çıkabilir. Son aşamada solunum yetmezliği ve hızla gelişen ölümcül koma hali görülür.
Karbon monoksit zehirlenmesinde ilk yardım
Zehirlenen kişi öncelikle temiz havaya çıkarılmalıdır. Aynı zamanda ilk yardım ekiplerine de haber vererek en doğru müdahalenin yapılması sağlanmalıdır. Ekipler gelene kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapılabilir.
İlk yardım ekipleri, solunumu olmayan ve nabzı alınamayan hastalara temel yaşam desteği başlatacaktır. Dokulardaki oksijensizliği gidermek ve kandaki karbon monoksiti temizlemek için de hastalara oksijen verilir. Bunun yanı sıra gerekli görülmesi halinde hastalara solunum ve dolaşım açıcı ilaçlar verilir. Gerekli durumlarda da kalp masajı yapılır.
Soba veya kombi zehirlenmelerine karşı alınabilecek önlemler
* Hava durumu düzenli olarak takip edilmeli, özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanılmamalı.
* Oksijen eksilme sensoru bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalı.
* Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalı.
* Soba kurarken profesyonel destek alınmalı, sobalar duvarlardan en az 1-1.5 metre uzak olmalı.
* Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli odun ve kömür seçilmeli. Sobanın ve kombinin kurulu olduğu odada yatılmamalı; yatmak gerekiyor ise oda ve kombi mutlaka söndürülmeli.