Güncelleme Tarihi:
Uzmanlar dünyada her yıl yaklaşık 500 bin kadının Human Pappiloma Virüsü nedeniyle rahim ağzı kanserine yakalandığını belirtiyorlar. Oysa ki yılda bir kez yaptırılması önerilen pap smear testi ile rahim ağzı kanserlerinin yüzde 90’ı erken dönemlerinde tedavi edilebiliyor. Smear testinin amacını, ne sıklıkta yaptırılması gerektiğini ve nasıl yapıldığını Jin. Op. Dr. Turgay Karakaya anlatıyor.
Smear testi rahim ağzı kanalından ve vagen duvarından dökülen akıntıyla karışık hücrelerin bir cam üzerine alınarak ve boyanarak mikroskopla incelenmesi esasına dayanır.
Jinekolojik muayenede vagen ve rahim tümüyle normal görülebilir. Ancak smear testini bu muayeneye eklemeden tam bir fikir sahibi olunamaz.
Bu testin alınması esnasında herhangi bir ağrı duyulmaz. Sadece rahim ağzı fragilse fırça darbesi sonucu kanayabilir. Lekelenme tarzı bir kanama meydana gelebilir.
Test alınmadan önce 3 gün cinsel ilişki yaşanmamış olması ve vagen içinin suyla yıkanmamış olması testin başarı oranını artırır. Son adet tarihi, hastanın yakınmaları, gebelik sayısı ve klinik muhtemel teşhis istek kağıdında belirtilir.
Smear Testi Nasıl Yapılır?
1- Jinekolojik muayene pozisyonu olan litotomy pozisyonunda yatılır.
2- Dış dudaklar antiseptik solusyonla silinir.
3- Spekulum denen alet vagene takılarak rahim ağzı görülür. Gözle bir değerlendirme yapılır.
4- Özel smear fırçasıyla rahim ağzından akıntı örneği alınır. Lam üzerine yayılarak alkol veya saç spreyi ile fikse edilir.
5- İkinci bir fırça ile arka forniks denen kısımdan bir örnek daha alınır. Burada amaç daha önce dökülerek birikmiş rahim içinden de gelen hücreleri toplamaktır. Bu da aynı şekilde başka bir lam üzerine yayılarak fikse edilir. Her iki lama da isim yazılır ve nereden alındığı işaretlenir.
6- Bu şekilde tespit edilmiş lamlar kurumaya bırakılır. Özel kutusuna konarak patolojiye incelenmek üzere gönderilir.
Smear Testinin Amacı
1- Rahim ağzı (serviks-kollum) kanseri taraması
2- Hücrelerin oranlarına bakılarak hormonal durum hakkında fikir sahibi olunması
3- Vagendeki bazı enfeksiyon etkenlerinin görülebilmesi.
Rahim ağzında bazı problemler erkenden hücresel bulgular verir. Burada bu hücreleri inceleyerek kansere dönüşme riski önceden anlaşılabilir. Eğer kanser gelişmişse erken safhada yakalanabilir.
Rahim ağzında yara varsa mutlaka bu testi yaptırtmalıyız. Yara tedavisi öncesi buradaki hücrelerin ne durumda olduğunu bilmek çok faydalıdır.
Ne Kadar Sıklıkta Yapılmalı?
Bu testin alınma sıklığı konusunda tam bir fikir birliği yoktur. Ne kadar sık alınırsa o kadar yalancı pozitif veya negatif sonucu ekarte etmiş oluruz. 3 ay , 6 ay veya 1 yıl arayla alınmasını önerenler vardır. Ancak herhangi bir problem görünmüyor ve test sonucu normal ise 1 yıl arayla alınmasının yeterli olabileceğini düşünüyorum. Eğer sorun varsa bu durumda testi daha sık tekrarlamak uygun olacaktır.
Değerlendirme çeşitli sınıflandırma usulüne göre yapılır. Yapılan değerlendirmeler sonucundaki şüpheli hallerde kolposkopi denen rahim ağzının büyütülerek incelenmesi işlemi gerekli olur. Bu aşamada biopsi alınarak daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak istenebilir.
Bu testi 18 yaşından itibaren veya cinsel aktivite başladıktan sonra aldırmaya başlamanız gerekir. Bakire kızlarda da bu test yaptılabilirler. Sadece spekulum takılmaması gerekir. Hymenal boşluktan ince smear fırçasıyla girilerek arka forniksten akıntı örneği alınır. Aynı şekilde tespit edilerek inceletilir.