Güncelleme Tarihi:
Sivilceler sadece ergenlik döneminde değil, tüm yaş gruplarında görülebilen bir cilt hastalığıdır. Genellikle hormonların etkisiyle ergenlik döneminde çok daha sık görülen bir cilt sorunu olsa da; özellikle yağlı cilt tipi olan kişilerde uzun yıllar boyunca devam ederek ciddi sıkıntılara yol açar.
Çok çeşitli tipleri bulunmakla birilikte hemen hepsinin ortak özelliği tıbbi bir sorun olmasından çok kozmetik problemlere yol açmasıdır. Genellikle yağlı cilde sahip kişilerde, eşlik eden siyah noktalar, cilt yüzeyinde parlama ve genişlemiş gözeneklerle birlikte görülür. Tedavisi bir yandan kolay bir yandan ise uğraştırıcıdır.
Akneli ya da yağlı cilt yapısına sahip kişiler, cilt yüzeyindeki fazla yağ (sebum ) salgısını uzaklaştıracak, yeni sebum salgısını azaltacak kısaca sebum üretimini dengeleyecek özellikte ürünler kullanmalıdır. Sebum salgısını uzaklaştırmak amacıyla çok kurutucu ürünler kullanmak ciltte kuruluk ve tahrişlere neden olabilir. Nem dengesini bozmadan, cildi kurutmadan sadece fazla sebumu uzaklaştıran pek çok temizleyici bulunur. Genellikle jel şeklinde temizleyiciler önerilir. Sabun ve deterjan içermeyen, köpüren ya da durulama gerektirmeyen solüsyonlar şeklinde pek çok temizleyici ürün bulunur. Bu tarz bir temizleyiciyle cildi günde bir kez temizlemek gerekir. Ardından genişlemiş gözenekleri sıkılaştırıcı özelliği olan ve yine yağlı ciltler için cildin durumuna uygun bir tonik kullanılabilir. Eğer siyah nokta (komedon) ve akneler eşlik ediyorsa, mutlaka bunların giderilmesine yardımcı olan ilave ürünler kullanılmalıdır.
Pek çok tıbbi kozmetik markanın akne tedavisine destek sağlayan tamamlayıcı kremleri bulunur. Bu kremlerin düzenli kullanılmasıyla ciltteki yağ azalır, mevcut siyah nokta ve akneler geriler. İlave olarak haftada 1-2 kez cildin ölü tabakasını soyucu ve yenileyici özelliği bulunan peeling ve maskeler kullanılabilir.
Bu önlemlere rağmen, yeni sivilceler çıkmaya devam ediyor siyah noktaların önüne geçilemiyor ise mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurup medikal tedavi başlanması gerekir. Bu tedavileri kullanırken yine uygun temizleyici ve destek ürünleri kullanmaya devam edilir. Aknenin durumuna, tipine, yerleşim bölgesine ve şiddetine göre hekim lokal (yani sadece sürülen) ya da sistemik tedavi (ağızdan alınan ilaçlar ve antibiyotikler) önerebilir. Kullanılan bu tedaviler sırasında oluşabilecek kuruluk ve tahriş için ilave öneri ve tıbbi kozmetik ürün tavsiyesinde bulunabilir. Özellikle A vitamini türevi ilaçları kullanırken dudaklarda ve ciltte oluşan yoğun kuruluğu gidermek amacıyla mutlaka yağlı merhemler ve koruyucular kullanılmalıdır. A vitamini türevi ilaçlar, sivilcelerin şiddetli ve ağrılı olduğu ve iyileşirken iz bırakan türlerinde çok etkilidir.
Çok derin, geç ve zor iyileşen, inatçı, iyileşirken skar (kırmızı ya da çukur şeklinde yara izi) bırakan sivilcelerde mutlaka bir dermatoloğun takibinde ve uygun dozda kullanılması önerilir. Bu tedavi mevcut aknelerin iyileşmesini sağlar, yeni akne oluşumu engeller, ciltteki yağlanmayı ortadan kaldırır ve alttan yenilenmiş cildin gelmesini sağlayarak akneyi uzun süreli olarak tedavi eder. Mevcut akne izlerini azaltır ancak tedavi öncesinde oluşan derin ve eski izleri tam olarak ortadan kaldırmaz.
Yani akne tedavisinde kullanılan en etkili ilaçlar akneyi tam olarak iyileştirirken izlerini tam olarak iyileştiremez. Akne izleri maalesef oldukça uğraştırıcı ve bazen de kalıcı olabilir. İşte tam da bu nedenle, aknelerin doğru tedavi edilmesi ve uygun tedavinin bir an önce başlatılması çok önemlidir.
Akne izlerinin tedavi edilmesinde çeşitli ilaçlar ve yöntemler kullanılır. Bunların başında cilt yüzeyinde hafif soyulma sağlayan tıbbi kremler gelir. Çeşitli soyucu ve yenileyici maddeleri içeren bu kremler iz olan bölgede minik soyulmalar sağlayarak alttan taze cildin gelmesini ve böylece izin azalmasını sağlar. Düzenli kullanıldığında belirgin iyileşme görülür.
Kimyasal peeling ise bir diğer yöntemdir. Benzer prensiple hekim kontrolünde seanslar şeklinde uygulanır. 6 seans sonunda akne izlerinde ve cilt pürüzlerinde azalma görülür.
Akne izlerinin azaltılmasındaki bir diğer yöntem ise roller tedavisidir. Cilt yüzeyine minik iğneciklerin batırılması ve ardından cilt yenileyici maddeleri içeren solüsyonların uygulanmasıyla çok güzel sonuçlar alınır. Hem akne izleri azalır hem de genel olarak cilt yüzeyinde canlılık, parlaklık ve gerginlik sağlanmış olur.
Çeşitli farklı lazerler farklı akne izlerinde kullanılmaktadır. Eritemli (kırmızı ) ve atrofik (çökük) akne izlerinin giderilmesindeki en etkili lazerlerden bir tanesi de pdl (pulse dye lazer)’dir. 2-3 haftalık aralıklarla seanslar şeklinde uygulanan bu lazer sisteminde, verilen lazer ışınıyla alttan yeni cildin oluşmasını sağlayan bağ dokusu uyarılır. İşlemden sonra birkaç saat süren kızarıklık dışında herhangi bir yan etkisi ve komplikasyonu bulunmaz. Seanslar devam ettikçe akne izleri yerini daha pürüzsüz bir cilt yapısına bırakarak yavaşça azalır. Akne izlerinde kullanılan bir diğer lazer sistemi ise ablatif lazerlerdir (er: yag ve co2 lazerler). Bu lazer sistemi de akne izlerinde oldukça etkilidir ancak tedavi sonrasında kabuklanmalar ve soyulmalar görülebilir, biraz daha günlük hayatı zorlaştıran bir uygulamadır.
Dermatoloji Uzmanı Dr. Burçak Bozdemir ARAL