Güncelleme Tarihi:
İstek ve irade en büyük etken
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Yüzüak; “Bu hastalığı önlemede en büyük etken ise sigarayı bırakma isteği ve iradesidir. Bağımlılık yapıcı bir maddeden kurtulmak her ne kadar güç olsa da imkânsız değildir. Pek çok bağımlının zorlandığı nikotin yoksunluk belirtileri geçicidir ve yaklaşık 2-3 hafta sonrasında bu yoksunluk hissi minimum seviyeye düşer.” dedi.
Sigara tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır
Sigara kullanımının, başta kanser, kalp ve akciğer hastalıkları olmak üzere 50’den fazla sağlık sorununa neden olduğunu belirten Uzm. Dr. Murat Yüzüak; "Sigara, kronik bronşit ve amfizem gibi nefes darlığı yapan akciğer hastalıklarının en önde gelen sebebidir. Bu hastalıklardan ölüm riski, içmeyenlerden 20 kat fazladır. 50 yaşından önce sigarayı bırakanlar sonraki 15 yılda sigaraya bağlı oluşan hastalıklardan ölme riskini yüzde 50 azaltmış olur. Son yıllarda geliştirilen tedavi yöntemleri ile sigaranın bırakılmasına yardımcı olunmaktadır. Tıbbi tedavi, motivasyonel destek tedavisi ile birlikte uygulanırsa sigarayı bırakma başarısı artmaktadır. Herkesi duyarlı olmaya ve sigarasız yaşama davet ediyorum."
Yemek sonrası, çay kahve molası, arkadaş ortamı…
Uzm. Dr. Yüzüak, sigara bırakmanın neden zor olduğunu açıklarken şu bilgileri verdi: "Sigara içilmediğinde vücuttaki nikotin miktarı azalır ve vücut bunun yoksunluğunu duymaya başlar. Yaklaşık üç hafta süren huzursuzluk, uykusuzluk, bazen uykuya eğilim, sinirlenme, aşırı tepki verme, bazen kabızlık, konsantrasyon güçlüğü gibi sorunlar yaşanabilir. Bu dönem aynı zamanda sigara içme isteğinin en yoğun olduğu dönemdir ve genellikle kişi en çok bu dönemde zorlandığı için sigaraya yeniden başlar. Öte yandan sigara içenlerde ödül gibi hissedilen değişikliklerin devamını sağlamak için tekrarlanan sigara içme eylemi zamanla alışkanlık halini almıştır ve kişi çoğu kez farkında olmadan, nikotin ihtiyacı yokken bile sigara yakıp içmeye başlamıştır. Ayrıca bu sık tekrarlanan sigara içme eylemi, günlük hayatındaki pek çok faaliyeti ile ilişkilendirilmiştir (çay, kahve, yemek sonrası, eğlence ve arkadaş ortamı, vs).
Nikotin bağımlılık derecesi
Sigara bırakıldığında 2-3 hafta süren fiziksel yoksunluk belirtilerinin yanı sıra günlük hayattaki sigarayı çağrıştıran unsurlar da zorlayacaktır. Bize başvuran hastalarımıza öncelikle, detaylı kan tahlilleri, akciğer grafisi, solunum fonksiyon testi, EKG ve soluk havasında CO ölçümü yapılıyor. Nikotin bağımlılık derecesine göre hastaya verilebilecek tedavi belirleniyor” dedi.
Bunlara dikkat edin!
Araştırmalar, sigara içenlerin yüzde 45’inin sigarayı bırakmayı denediğini gösteriyor, ancak bu kararı verenlerin başarılı olmak için psikolojik açıdan kendilerini hazırlaması gerektiğini vurgulayan Yüzüak, sigarayı bitirmeye karar verenler için şu önerilerde bulundu;
Tarihi belirleyin, sigarayı bırakmak için en uygun olanı, yaklaşık 7-10 gün sonrasında bir gün tespit edip o gün sigaranın bırakılacağına karar verilmesidir. Hemen ardından bu karar yakınlar, komşular ve iş arkadaşları ile paylaşılmalıdır. Bu kararınız için destekleyici olacaktır.
7-9 başarısız girişimden sonra başarılı olunuyor
Sigarayı bırakmaya karar verenlerin en büyük korkuları tekrar sigaraya başlayıp yakınlarına mahcup olmaktır. Böyle bir durumda kendinizi başarısız hissetmeyin. Çünkü sigarayı bırakma denemesinde 7-9 başarısız girişimden sonra başarılı olunmaktadır. Kişinin aile, iş ve arkadaş çevresi kalabalık ve destekleyici ise başarı oranı çok yükselir. Bu yüzden bırakma kararını onlarla paylaşıp, desteklerini almak çok önemlidir.
Gerektiğinde yardım alın, bırakmaya birkaç gün kala sağlık profesyonellerinden yardım almak, başarı oranını 4 kat arttırır. Bugün sigarayı bırakma tedavisinde kullanılan nikotin pastili, sakızı, bandı ve ilaç gibi çok sayıda ürün mevcuttur. Sağlık uzmanlarının yönlendirmesiyle uygun bir tedavi veya tekniğin seçilmesi başarıyı daha çok arttırır.
Kilo alımı görülebilir
Kilo için üzülmeyin, sigarayı bıraktıktan sonra az da olsa bir kilo alımı görülebilir. Ancak ilerleyen dönemlerde kolaylıkla bu kilolardan kurtulmak mümkündür. Hastalar bu dönemde diyete başlayarak, sigarayı bırakmanın yaratacağı stresi arttırmamalıdır. Sigarayı bıraktıktan sonra diyet yapabilirler. Sigara içilen ortamlardan uzak durun ve çağrıştırıcı maddeleri ortadan kaldırın. Sigara bırakma kararı verildikten sonra, evde işyerinde sigarayı hatırlatan malzemeler ortadan kaldırılmalıdır. Kül tablası, çakmak, kibrit gibi malzemeler göz önünde bulundurulmamalıdır.
Sıkıntılarda sigaraya sarılmayın
Sigarayı bırakmaya karar veren kişinin sigara içilen ortamlardan uzak durması gerekir. Bu nedenle evde, işyerinde başka sigara içenler varsa, mümkünse hep beraber bırakılması daha uygundur. Ancak bu olanaklı değilse, diğer sigara içenler, sigarayı bırakan kişinin uzağında içmeli ve bırakan kişiyi şaka yollu dahi olsa tahrik etmemelidir. Sıkıntılarda sigaraya sarılmayın. Artık sigarayı bıraktım, bir daha başlamam” düşüncesi son derece tehlikelidir. Bağımlılık ölene kadar süren bir hastalıktır. Bu nedenle hiç gevşemeden sigaraya karşı hep uyanık olunmalıdır. Bir dert veya sıkıntı yaşadığınızda aklınıza ilk olarak hemen sigara gelir. Böyle durumlarda sıkıntıları hemen yakınlarla paylaşmak faydalıdır. Özellikle alkol, sigarayı bırakan kişi için eğer kullanıyorsa en büyük tuzaklardan biridir. Sigara ile birlikte alkol de bırakılırsa tekrar başlama ihtimali azalır. Eğer bırakılamıyorsa, sigaranın serbestçe içildiği açık alanlardan ziyade, kapalı ortamlarda ve mümkünse sigara içmeyen arkadaşlarla beraber olunmalıdır.”
İHA