Güncelleme Tarihi:
Sakral Nöromodülasyon (SNM) Nedir?
Sakral nöromodülasyon, idrar yapamama, aşırı aktif idrar kesesi (idrar kaçırma olsun ya da olmasın), dışkı kaçırma şikayetleri olan hastalarda kullanımı önerilen bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminde hastanın sağ ya da sol kalçasının içine gömülü şekilde yerleştirilen saat boyutunda bir cihaz, kuyruk sokumu kemiğinin hemen üzerinde yerleşim gösteren bir sinire düşük şiddette elektrik sinyalleri göndermektedir. Bu uyarılarla sakral sinir, idrar kesesinin (mesane) ve bağırsakların kontrolünü sağlayan kaslara uyarıcı ya da faaliyetlerini kısıtlayıcı etki gösterir. Aynı zamanda bu organlarla ilgili olarak beyne de uyarılar iletmektedir.
Sakral Nöromodülasyon Nasıl Çalışır?
Sakral nöromodülasyon, sakral sinirlerin uyarılmasıyla mesane ve bağırsak fonksiyonunu değiştirmektedir. Beyin ve sakral sinir iletişiminin düzgün olmadığı durumlarda mesane ve bağırsaklar düzgün işlev gösterememektedir. Sakral nöromodülasyon, sakral sinirlere gönderilen elektrik iletileriyle beyin ve sakral sinirler arasındaki iletişimi normale döndürebilmektedir. Bu cihaz tarafından sağlanan elektriksel uyarı, mesane ve bağırsak iletilerinin düzenlenmesini ve mesane ve bağırsak kontrol sorunlarının azalmasını/giderilmesini sağlar.
Hangi Hastada Sakral Nöromodülasyon Tercih Edilmelidir?
Davranış, beslenme düzeni değişikliği, pelvik taban egzersizleri, ilaçlar ve mesaneyi boşaltmak için kateter kullanılmasıyla şikayetleri yeterli ölçüde düzelmeyen hastalarda önerilebilir.
Sakral Nöromodülasyon Nasıl Uygulanır?
Uyarıları gönderen küçük bir cihaz hastanın sağ ya da sol kalçasının arka kenarına yakın bir noktada cilt altına yerleştirilir. Bu cihaz, bir kablo ile sakral sinirlere elektrik iletileri göndermektedir. Uzaktan kumanda cihazıyla cihazın uyarı düzeyinin ayarlanması, açılması ve kapatılması sağlanabilmektedir.
Sakral nöromodülasyonun ilk aşaması, test aşamasıdır. Bu aşamada cihazın kullanımının hasta için faydalı olup olmadığının değerlendirilmesi yapılmaktadır. Test aşamasında elde edilen olumlu sonuçlarla hastaya kalıcı cihaz yerleştirilir.
Test Aşaması (1. Aşama)
Ameliyathanede günübirlik bir işlem olarak gerçekleştirilir. Anestezi uzmanı tarafından sedasyon anestezisi uygulanarak, test boyunca hastanın rahat hissetmesi sağlanır. Hasta yüzüstü yatar pozisyondayken, doktor sakral sinire yakın bir noktaya kurşun (lead) yerleştirir. İşlem boyunca hastaya sakral sinirin uyarılmasıyla ne hissettiği sorulur. Bu esnada hasta, pelvik taban kaslarının olduğu alanda ve vajinada çekilme, karıncalanma, hafifçe vurulma hissi tarifleyebilir, ek olarak hastanın ayak başparmağında da hareketler gözlenebilir. İşlemin tamamlanmasının ardından hasta taburcu edilir. Yerleştirilen kurşuna bağlı küçük bir kablo hastanın kalçasının üzerindeki küçük bir kesiden dışarı uzanır. Bu kablo da harici bir test aşaması uyarı cihazına bağlıdır. Hasta taburcu edilirken bu cihazı yanında taşıyacaktır. İşlemin ardından bu harici uyarı cihazının uzaktan kumandayla kontrolü hastaya öğretilir.
Kalıcı Aşama (2. Aşama)
Birinci aşamadan 1 ya da 2 hafta sonra ameliyathanede uygulanır. Test aşamasında olduğu gibi, anestezi ekibi tarafından hastanın rahat hissedebilmesi için sedasyon anestezisi uygulanır.
Hastanın sağ ya da sol kalçasının üzerine yapılan yaklaşık 5 cm’lik bir kesinin altına dışarıdan herhangi bir şekilde belli olmayacak şekilde tüm sistem yerleştirilir. Sonrasında da küçük bir uzaktan kumandayla hastanın uyarı düzeyini ayarlaması sağlanabilir.
Test aşamasında yeterli yanıt alınamadığı zaman, hastalara yerleştirilen kurşun kısım ameliyathanede çıkartılır.
Sakral Nöromodülasyonun Etkisi Ne Kadar Sürer?
Cihazın pil ömrü 5 ile 10 yıl arasında değişmektedir. Hasta ve doktoru pil ömrünün azaldığına yönelik uyarıları uzaktan kumanda cihazı aracılığıyla fark edebilir. Bu aşamada yeni bir pil yerleştirilir.
Yeni geliştirilen şarj edilebilir özellikte cihazlar bulunmaktadır. Bu cihazlar en az 15 yıl vücutta kalabilir. Hastalar pillerini 2 haftada bir harici bir şarj cihazıyla şarj ederler.
Çoğunlukla kablonun yerinde değişiklik oluşmamaktadır. Nadiren ortaya çıkabilecek kablonun bulunduğu alanı etkileyen düşme ya da kaza gibi durumlarda, doktor tarafından kablonun ve cihazın yeri kontrol edilerek gereğinde revizyon yapılabilir.
Sakral Nöromodülasyonun Riskleri Nedir?
Nadiren enfeksiyon, ağrı, kurşunun yer değiştirmesi gibi durumlarla karşılaşılabilir. Bu risklerin ortaya çıkması durumunda sistemin yeniden programlanması, ilaç kullanımı veya cerrahi müdahaleler gerekebilir.
Eğer hastaya yerleştirilen cihaz MR uyumlu değilse, MR çekimi öncesi kablonun ve pilin çıkartılması gereklidir. MR uyumlu cihazlarda hastalara MR çekimi öncesi ek bir girişim yapılmasına gerek yoktur.
Sakral nöromodülasyon cihazının çıkartılmasını gerektiren bir durum oluşması dahilinde, çıkartılma işlemi ameliyathanede kolaylıkla yapılabilecek bir işlemdir.
SIK SORULAN SORULAR
1. Test aşamasında çalışma hayatıma devam edebilir miyim?
Ağır fiziksel aktivite gerektirmeyen bir işte çalışıyorsanız, çalışmanızda hiçbir sakınca yoktur.
2. Test aşamasında cep telefonumu kullanabilir miyim?
Evet, herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.
3. Test aşamasında duş alabilir miyim? Banyo yapabilir miyim?
Bu aşamada banyo yapmamanız gerekmektedir. Pansumanın ve elektrodun tipine göre yaklaşık 48 saat sonra duş yapabilirsiniz. Öncesinde mutlaka doktorunuza danışın.
4. Test aşamasında spor yapabilir miyim?
Bu aşamada, elektrodun yerleştirildiği yerden çıkma ihtimaline karşın spor faaliyetlerinizi kısıtlamanız önerilmektedir.
5. Cinsel ilişkiye girebilir miyim?
Test aşamasında elektrodun yerinden çıkma ihtimali nedeniyle cinsel ilişkiye girmeniz önerilmemektedir. Kalıcı pil yerleştirildikten sonra cinsel ilişkiye girmenizde hiçbir sakınca yoktur.
6. Kalıcı aşamada yerleştirilen pil dışarıdan görülebilir mi?
Hayır, cilt altınıza yerleştirildiği için dışarıdan fark edilmeyecektir.
7. Gebelik sürecinde kullanılabilir mi?
Gebelikte kullanımıyla ilgili yeterli kanıt bulunmamaktadır. Gebelik şüpheniz olduğunda pili kapatarak doktorunuzla iletişime geçin.
8. Pilin elektronik ev aletleriyle etkileşimi mümkün müdür?
Genellikle hayır. Ev aletleri pilin çalışmasını etkilememektedir.
9. Pilim varken dalış yapabilir miyim?
Evet, ancak 10 metreden derin sulara dalmamanız gerekmektedir. (202.65 kilopascal’dan yüksek basınçlı hiperbarik çemberlere girmeyin.)